Οι συνομιλίες για το κλίμα στη Σκωτία ολοκληρώθηκαν με μια παγκόσμια συμφωνία που στόχο έχει τουλάχιστον να διατηρήσει ζωντανές τις ελπίδες για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, και έτσι να διατηρήσει μια ρεαλιστική πιθανότητα να σωθεί ο κόσμος από την καταστροφική κλιματική αλλαγή.
Η συμφωνία είναι το αποτέλεσμα επίπονων διαπραγματεύσεων δύο εβδομάδων στη Γλασκώβη, οι οποίες έπρεπε να παραταθούν για μια επιπλέον ημέρα για να εξισορροπηθούν οι απαιτήσεις των ευάλωτων στο κλίμα εθνών, των μεγάλων βιομηχανικών δυνάμεων και εκείνων των οποίων η κατανάλωση ή οι εξαγωγές ορυκτών καυσίμων είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της οικονομίας τους.
«Παρακαλώ μην αναρωτιέστε τι άλλο μπορείτε να αναζητήσετε, αλλά ρωτήστε τι είναι αρκετό», είπε ο Πρόεδρος της βρετανικής COP26, Αλόκ Σάρμα στους αντιπροσώπους τις τελευταίες ώρες.
«Το πιο σημαντικό - αναρωτηθείτε αν τελικά αυτά τα κείμενα προσφέρουν στους ανθρώπους και τον πλανήτη μας».
Ο πρωταρχικός στόχος, αυτόν που έθεσε η διοργανώτρια της διάσκεψης Βρετανία, την Συμφωνία του Παρισιού του 2015 για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου (2,7 Φαρενάιτ) πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, υπήρξε πολύ μετριοπαθής για τις χώρες που μάχονται για την κλιματική αλλαγή αλλά και για τις ευάλωτες χώρες.
Ένα προσχέδιο συμφωνίας που κυκλοφόρησε νωρίς το Σάββατο στην πραγματικότητα αναγνώριζε ότι οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί μέχρι στιγμής για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου δεν είναι αρκετά κοντά και ζητούσε από τα έθνη να ορίσουν αυστηρότερες δεσμεύσεις για το κλίμα το επόμενο έτος, αντί κάθε πέντε χρόνια, όπως είναι σήμερα.
Οι επιστήμονες λένε ότι η αύξηση πέρα από τους 1,5 βαθμούς θα προκαλούσε ακραία άνοδο της στάθμης της θάλασσας και καταστροφές, όπως εξοντωτικές ξηρασίες, τρομερές καταιγίδες και πυρκαγιές πολύ χειρότερες από αυτές που ήδη αντιμετωπίζει ο κόσμος.
Αλλά οι εθνικές δεσμεύσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής για μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου -κυρίως διοξειδίου του άνθρακα από την καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου- θα περιορίσουν τη μέση παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας μόνο στους 2,4 βαθμούς Κελσίου.
Ωστόσο, το προσχέδιο του Σαββάτου, που δημοσιεύθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη, όντως ζητούσε προσπάθειες για τη μείωση της χρήσης άνθρακα αλλά και μείωση στις τεράστιες επιδοτήσεις που δίνουν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο στο πετρέλαιο, τον άνθρακα και το φυσικό αέριο που τροφοδοτούν εργοστάσια και θερμαίνουν σπίτια - κάτι που καμμία προηγούμενη διάσκεψη για το κλίμα δεν είχε καταφέρει να συμφωνήσει.
Η Ινδία - της οποίας οι ενεργειακές ανάγκες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα - διατύπωσε αντιρρήσεις την τελευταία στιγμή σε αυτό το μέρος της συμφωνίας. Ενώ και οι αναπτυσσόμενες χώρες υποστηρίζουν ότι τα πλούσια κράτη, τα οποία ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη υπερθέρμανση του πλανήτη, πρέπει να πληρώσουν περισσότερα, έτσι ώστε να τις βοηθήσουν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να μειώσουν την χρήση άνθρακα.