Υπάρχουν άνθρωποι που σου παίρνει κάμποσο χρόνο να τους αποκωδικοποιήσεις και να καταλάβεις τι είναι αυτό που θέλουν -από εσένα, από τους άλλους, από τον εαυτό τους, από τη ζωή. Και υπάρχουν και άνθρωποι που στο κάνουν ξεκάθαρο από την αρχή, δυνατά και καθαρά, με θράσος αλλά και θάρρος -άλλωστε αυτά τα δύο συνήθως πάνε μαζί.
Η Ελένη Τωμαδάκη ανήκει στη δεύτερη κατηγορία.
Πριν από περίπου ένα χρόνο το «Eleni is Bored Again» (Η Ελένη πάλι βαριέται), έκανε την εμφάνισή του στο Facebook και, μέσα σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα, απέκτησε φανατικό κοινό. Σκίτσα απλά, λιτά, καθαρά, που θυμίζουν παιδικές ζωγραφιές αλλά παρουσιάζουν μια ενήλικη πραγματικότητα, με ελάχιστα λόγια αλλά άπλετο συναίσθημα, το «Eleni is Bored Again» είναι το πρώτο ολοκληρωμένο project με σταθερό και συνεχιζόμενο θέμα της 25χρονης Ελένης Τωμαδάκη, η οποία ασχολείται με το σκίτσο από μικρή ηλικία, χωρίς όμως να περιορίζεται σε αυτό.
Στη μέχρι τώρα πορεία της βρίσκεις δύο ταινίες animation μικρού μήκους, το «I WILL» και το «Why can't you just see me?», το οποίο προβλήθηκε σε πολλά φεστιβάλ σε Ελλάδα και εξωτερικό συγκεντρώνοντας διακρίσεις, καθώς και εκθέσεις ζωγραφικής αλλά και δουλειές πάνω στο αντικείμενο σπουδών της, τη γραφιστική. Κοινώς, μιλάμε για ένα άτομο που δεν εφησυχάζεται με μία μορφή τέχνης. Ή και με έναν τρόπο έκφρασης, καθώς η Ελένη Τωμαδάκη ασχολείται εδώ και χρόνια με την πυγμαχία, έχοντας μάλιστα κερδίσει την πρώτη θέση στο 15ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Muay Thai το 2014.
Και επειδή είναι ωραίο να συναντάς ανθρώπους, και μάλιστα σε τόσο νεαρή ηλικία, με το πάθος και τη δημιουργικότητα της Ελένης, βρήκαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί της για τη δουλειά της, τα όνειρά της και τα σχέδιά της για το μέλλον. Και είναι πολλά.
Τι ήταν αυτό που σε έκανε να επιλέξεις τη γραφιστική ως αντικείμενο σπουδών και έπειτα να περάσεις στο σκίτσο και στο animation;
Ήθελα να γίνω σκηνοθέτης, μα αυτό δεν είναι «δουλειά», έτσι μου είπαν. Η γραφιστική έμοιαζε πιο πολύ με δουλειά.
Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα -που θυμάσαι, έστω- το οποίο και σε έκανε να αγαπήσεις αυτές τις μορφές τέχνης;
Νόμιζα πως ήμουν χαζή. Οι μεγάλοι ήταν όλοι πολύ σοβαροί και έμοιαζαν να τους απασχολεί κάτι πολύ σημαντικό και σπουδαίο, έμοιαζαν κουρασμένοι μα σίγουροι για τον τρομερό σκοπό της ύπαρξής τους. Τους πίστεψα. Χρόνια τώρα προσπαθώ να καταλάβω. Τι είναι αυτό το τόσο σημαντικό που μου διαφεύγει; Γιατί βαριέμαι ακόμα εδώ πέρα;
Για μένα δεν έχει να κάνει με συγκεκριμένες μορφές τέχνης, είτε κάτι είναι τέχνη που με αφορά είτε είναι κάτι το οποίο με αφήνει αδιάφορη. Δεν με νοιάζει το μέσο.
Το Eleni Is Bored Again μετρά περίπου ένα χρόνο ζωής, αλλά έγινε διάσημο πολύ γρήγορα στα ελληνικά social media. Αρχικά θέλω να μου πεις πώς ξεκίνησε η ιδέα για αυτό το project. Ποια δημιουργική (ίσως και όχι μόνο) ανάγκη σου καλύπτει;
Τελείωσα τη σχολή, τελείωσα το τελευταίο μου animation στο οποίο τα έδωσα όλα και δεν πήρα τίποτα, δούλευα σε ένα γραφιστικό γραφείο και κάθε μέρα βασανιζόμουν με το πως θα ξεκινήσω κάτι μεγάλο. Ήθελα να ζω από την τέχνη μου, όχι να είναι το χόμπι μου. Έπρεπε να αποκτήσω κοινό, να μου εμπιστευθούν μεγάλα project, να επενδύσουν σε μένα. Δεν είχα γνωριμίες, budget, μέσα και φίλους από τον χώρο της τέχνης. Ο χρόνος περνούσε και εγώ δεν είχα κάνει τίποτα από αυτά που ήθελα. Παρ’όλα αυτά, το Eleni is bored again δεν ξεκίνησε τόσο οργανωμένα και δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτό που μπορώ να κάνω. Ήταν μια προσπάθειά μου να ξυπνήσω. Είναι κάτι που ήλπιζα να μου ανοίξει πόρτες.
Προσωπικά πιστεύω πως ο κόσμος είχε ανάγκη μια τόσο άμεση απεικόνιση της καθημερινής ζωής και των συναισθημάτων που λίγο-πολύ βιώνουμε όλοι και ειδικά με τις απλές, καθαρές γραμμές που τη σχεδιάζεις. Εσύ περίμενες αυτή την ανταπόκριση ή σου ήρθε ως έκπληξη;
Θεωρώ πως μου αξίζει πολύ μεγαλύτερη ανταπόκριση. Αυτή είναι η αλήθεια.
Πλέον η τεχνολογία, τα πινέλα, τα προγράμματα μουσικής και τόσα άλλα είναι προσιτά σε όλους. Όλοι ξέρουμε να τα χρησιμοποιούμε και ενθουσιαζόμαστε και όσο πιο πολύ μαθαίνουμε να τα χρησιμοποιούμε τόσο πιο πολύ ενθουσιαζόμαστε και θέλουμε να το δείξουμε αυτό, πως ξέρουμε, ξέρουμε να ζωγραφίζουμε, να κάνουμε 3d, να βάζουμε εφέ, να χρησιμοποιούμε πολύπλοκες λέξεις, τεχνικές να να να. Και χανόμαστε. Βάζουμε την ανάγκη μας να δείξουμε πως ξέρουμε πάνω από την πραγματική ανάγκη μας, την ανάγκη για επικοινωνία. Ούτε εφέ χρειάζονται, ούτε τεχνικές, ούτε 3d, ούτε τίποτα για να γίνει κάτι που έχει κάτι να πει. Μπορούν να βοηθήσουν, αλλά είναι εργαλεία, όχι τέχνη από μόνα τους. Γεμίσαμε τεχνίτες. Και δημιουργίες πολύπλοκες που δεν έχουν να πουν τίποτα.
Όσον αφορά στη δουλειά μου, δε θέλω να χρειάζεται κάποιος να έχει ακαδημμαϊκές, ιστορικές ή οποιουδήποτε τύπου γνώσεις για να καταλάβει την τέχνη μου. Θέλω απλά να τη νιώθει.
Πόσο σημαντικό είναι κατά τη γνώμη σου για ένα καλλιτέχνη να έχει πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα όχι μόνο από άποψη έμπνευσης αλλά και τεχνικής;
Κάποτε κάποιος είπε πως αν είσαι καλός καλλιτέχνης θα έχεις μια ιδέα στη ζωή σου. Αν είσαι πολύ καλός καλλιτέχνης ίσως έχεις δύο. Να είσαι ευγενικός με αυτές. Τα άλλα έρχονται μετά.
Σε επηρέασε επαγγελματικά η οικονομική κρίση; Κι αν ναι πώς και πώς το αντιμετώπισες/αντιμετωπίζεις και πώς μετουσιώθηκε αυτό στη δουλειά σου;
Η δουλειά μου δεν έχει να κάνει τόσο με τα δρώμενα. Έχει να κάνει κυρίως με μια πιο σταθερή και ανεξάρτητη από εξωτερικούς παράγοντες κατάσταση, το μέσα μας. Παρ’ όλα αυτά ποτέ στη ζωή μου δεν είχα φανταστεί πόσο ρόλο θα παίξει, πόσο πρόβλημα θα είναι και πόσο θα με περιορίσει η ανάγκη για επιβίωση.
Ακούς μουσική όταν σχεδιάζεις, κι αν ναι τι μουσική; Σε βοηθά, σου δίνει ιδέες, την έχεις ανάγκη για το δημιουργικό κομμάτι;
Πάντα. Από την στιγμή που ξυπνάω μέχρι να κοιμηθώ. Η μουσική είναι το παν για μένα. Θέλω να μάθω. Ποιος ξέρει ίσως αυτό να ήταν το μέσο μου. Όταν θέλω να εμπνευστώ, ακούω κυρίως κλασσική.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου δημιουργοί και αυτοί στων οποίων τη δουλειά πάντα επιστρέφεις για έμπνευση;
Δεν εμπνέομαι από άλλους και αυτό με κάνει καλλιτέχνη. Προσπαθώ να αφήσω σε αυτό που υπάρχει εδώ μέσα, χώρο και ενέργεια για να κάνει αυτό που έχει να κάνει.
Θαυμάζω πολλούς δημιουργούς όμως και μου δίνει δύναμη και παρηγοριά η σύνδεση που νιώθω με κάποιους ανθρώπους. Άνθρωποι όπως ο Ντοστογιέφσκι, ο Μπουκόφσκι, ο Ντέιβιντ Λίντς, ο Ζαν Ζενέ, ο Φελίνι, ο Τσαρούχης, η Αμπράμοβιτς, ο Tehching Hsieh, πολλοί μουσικοί και πολλοί άλλοι.
Ποια είναι τα όνειρα που έχεις για το μέλλον σου; Πώς θες να εξελίξεις την τέχνη σου, που θες να φτάσεις ως δημιουργός;
Στην κορυφή. Θέλω να ζω από αυτό, θέλω μεγάλα πρότζεκτ, θέλω να ζωγραφίσω σε τεράστιους τοίχους, θέλω να κάνω μεγάλου μήκους ταινίες, να έχω έναν ολόκληρο χώρο να χρησιμοποιήσω, να εκθέσω, να κάνω performanceς, να μας δώσω -στο κόσμο και σε μένα- ό,τι έχω. Δε θα χρειαστεί να προσπαθήσουν πολύ, ας μου δώσουν εμπιστοσύνη και θα κάνω εγώ την δουλειά γι αυτούς. Επιτέλους. Δεν είναι η τέχνη μου αυτό, είναι η ζωή μου. Δεν με νοιάζει τίποτα άλλο.
Φαίνεται κάποιες φορές σαν να το κάνω μεγάλο θέμα όλο αυτό. Παρασύρομαι επειδή θυμώνω. Η αλήθεια είναι πως τη ζωή την ίδια την κάνουμε πολύ μεγάλο θέμα και δεν είναι τόσο. Δεν είμαι κάνας ήρωας όπως θέλω να λέω, ούτε κανείς άλλος είναι. Ανθρωπάκια είμαστε όλοι μας που θα πεθάνουμε σαν τις μύγες, αυτό ξέρω μόνο και με συγχωρείτε όταν υπερβάλλω, μ' αρέσει καμιά φορά.
Και κάτι, περίπου, άσχετο. Έχεις δημιουργήσει εδώ και λίγο καιρό το BoxShe, μαζί με την Αγγελιάνα Κορωνιού. Κάνω κι εγώ το μποξ και σε αυτό το project σας βρήκα ό,τι έψαχνα και δεν έβρισκα όχι μόνο σε ελληνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με γυναίκες που ασχολούνται με την πυγμαχία αλλά δεν εγκλωβίζονται σε στερεότυπα (το “boxing. girls. fun. style. always.” τα λέει όλα πιστεύω). Ποια είναι η δική σου σχέση με το μποξ και πώς σε βοηθά τόσο ως δημιουργό όσο και ως γυναίκα;
Το BoxShe είναι κάτι ανάλαφρο που το κάνουμε με τη φίλη μου και συναθλήτρια, Αγγελιάννα Κορωνιού. Δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα ή φιλοσοφία και αυτό είναι που μ’αρέσει σε αυτό. Έχουμε και οι δύο άλλες ασχολίες οπότε όλα γίνονται γρήγορα και χωρίς πλάνα, συνεννοήσεις και πολλά πολλά.
Το μποξ με βοηθά να αντιλαμβάνομαι καλύτερα τον εαυτό μου και τους άλλους. Μου δίνει πολλά και μου παίρνει πολλά. Κάνω κάθε μέρα προπόνηση αλλά δεν είμαι πάντα εκεί. Στο μποξ όπως και στη ζωή, έχω κολλήσει κάπου και χρειάζομαι λίγο σπρώξιμο. Έχω ξεχάσει γιατί προσπαθώ.