Φανταστείτε να είχατε την ευκαιρία να κλείσετε μια αποκλειστική, πριβέ φωτογράφηση με τον David Bowie, την εποχή που βρισκόταν στο αποκορύφωμα της διασημότητάς του. Μιλάμε για την περίοδο μετά τον «Ziggy Stardust» και τον «Aladdin Sane» και με τα «Pin Ups» και «Diamond Dogs» να βρίσκονται ακόμα στον ορίζοντα. Φανταστείτε να είχατε στη διάθεσή σας ένα ολόκληρο απόγευμα όπου θα δοκιμάζατε κοστούμια πάνω στον Λεπτό Λευκό Δούκα και θα απαθανατίζατε τις δεκάδες περσόνες που υιοθετούσε για μικρό χρονικό διάστημα μεν, ολοκληρωτικά δε.
Και ας υποθέσουμε πως, 40 χρόνια αργότερα, μετά τον θάνατο του εμβληματικού καλλιτέχνη, κοιτάτε ξανά αυτές τις φωτογραφίες που τραβήξατε καιρό πριν και παρατηρείτε κάτι που μοιάζει με μήνυμα. Ένα μήνυμα που τώρα συνειδητοποιείς πως συνέχισε να επανεμφανίζεται στις επόμενες δουλειές του Bowie και κορυφώθηκε στο βίντεο του «Lazarus» από τον τελευταίο του δίσκο «Blackstar». Ένα μήνυμα που ίσως να αντικατοπτρίζει τα αισθήματα του καλλιτέχνη για τον θάνατο και την αθανασία.
Αυτό ακριβώς συνέβη στον φωτογράφο Steve Schapiro, ο οποίος πέρασε μια μοιραία νύχτα του 1974 φωτογραφίζοντας τον David Bowie στο studio του στο Los Angeles. «Από τη στιγμή που έφτασε ο Bowie, τα βρήκαμε αμέσως. Ήταν απίστευτα ευφυής, ήρεμος και γεμάτος με ιδέες», θυμάται ο Schapiro σε μια δήλωση που έκανε σχετικά με το περιστατικό. «Μου μίλησε αρκετά για τον Aleister Crowley, καθώς ήταν κολλημένος εκείνη την περίοδο με τα βαθιά εσωτερικά γραπτά του. Όταν ο David άκουσε πως είχα φωτογραφήσει τον Buster Keaton, έναν από τους μεγαλύτερους ήρωές του, γίναμε αμέσως φίλοι».
Οι δυο τους συνεργάστηκαν σε πολλές εντυπωσιακές φωτογραφήσεις, με κάθε μία τους να μεταμορφώνει τον Bowie σε έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα, ξεχωριστό και απόκοσμο σαν μυθικό πλάσμα. Μια συγκεκριμένη φωτογράφησή του όμως, αυτή που βλέπετε παραπάνω και η οποία περιλαμβανόταν στον δίσκο του Bowie «Station to Station» του 1976, κατέχει ιδιαίτερη σημασία.
Στη φωτογραφία, ο Bowie φορά μια ολόσωμη ριγέ φόρμα σε σκούρο μπλε και, καθισμένος στο πάτωμα, σκιτσάρει διαγράμματα του «Δέντρου της Ζωής» της Καμπάλα. Στο ίδιο κλίμα, οι στίχοι από το κομμάτι «Station to Station» απηχούν τη γλώσσα των συμβόλων και των πεποιθήσεων της Καμπάλα. «Here are we, one magical movement from Keter to Malkuth», τραγουδά ο Bowie, όπου Keter (το Στέμμα) και Malkuth (το Βασίλειο) είναι η πρώτη και η τελευταία αξία του Δέντρου της Ζωής, αντίστοιχα.
Στο τελευταίο του μουσικό βίντεο κλιπ, το «Lazarus» από το «Blackstar» -το οποίο πολλοί μετέφρασαν ως ένα αποχαιρετιστήριο γράμμα στους φαν του- ο Bowie φορά ακριβώς την ίδια φόρμα που φορούσε στη φωτογραφία του 1974 (μπορείτε να το δείτε στο 2ο λεπτό του βίντεο). Επίσης, ακριβώς όπως σκίτσαρε σύμβολα στη φωτογράφηση του 1974, έτσι και στο βίντεο του 2016 ο καλλιτέχνης σκιτσάρει μανιωδώς σε ένα σημειωματάριο, με μια ένταση που κορυφώνεται σταδιακά μέχρι τη στιγμή που μοιάζει να έχει φτάσει σε ένα τελικό συμπέρασμα, όταν και ολοκληρώνει τις σημειώσεις του και αποχωρεί (σε κλασικό στυλ Bowie: περπατώντας προς τα πίσω).
Όπως σχολιάζει ο Albin Wantier στην εισαγωγή του στο φωτογραφικό λεύκωμα του Schapiro «Φαίνεται σαν να έχει ανακαλύψει το νόημα που έψαχνε. Η σύνδεση ανάμεσα στις δύο φωτογραφίες, με 40 χρόνια να μεσολαβούν από την πρώτη στη δεύτερη, είναι συγκλονιστική. Έχει λύσει το αίνιγμά του και η αυλαία μπορεί επιτέλους να πέσει».
Μια πιο κοντινή ματιά στο σημειωματάριο του Bowie αποκαλύπτει μια σειρά συμβόλων. Ο Wantier ανέλυσε αυτά τα σύμβολα σε συνδυασμό με κάποια από αυτά που εμφανίζονται στην έκδοση βινυλίου του «Blackstar», όλα εκ των οποίων μοιάζουν εκπληκτικά με τα σκίτσα της φωτογράφησης του 1974. Οι εικόνες του «Blackstar», σύμφωνα με την ανάλυση του Wantier στην οποία τον βοήθησε κι ένας φίλος του, είναι κομμάτια μιας χημικής εξίσωσης που απεικονίζει τα διάφορα στάδια της πυρηνικής σύντηξης που οδηγεί στο σχηματισμό ενός ήλιου. Ή, εναλλακτικά, ενός μαύρου αστεριού.
«Στο βίντεο του “Lazarus”, ο Bowie λύνει το αίνιγμα της ζωής, κάτι που προσπαθούσε να κάνει από το 1976», λέει ο Wantier. «Η ζωή του, η οποία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δουλειά του, τον οδήγησε στο να θεσπίσει διάφορους χαρακτήρες δικής του επινόησης. Η ίδια του η ζωή ήτα, κατά κάποιο τρόπο, ένα έργο τέχνης. Τώρα που τελείωσε, ο Bowie μπορεί να κλείσει το βιβλίο. Ωστόσο, το τελευταίο κεφάλαιο δεν κλείνει με τον θάνατο του καλλιτέχνη -αυτό θα ήταν υπερβολικά απλό».
Παρότι η φυσική παρουσία του Bowie δεν είναι πια μαζί μας, η δημιουργική του ενέργεια έγινε ο καταλύτης για τη δημιουργία μιας κοσμικής έκρηξης που έγινε αισθητή σε ολόκληρο τον κόσμο και η οποία δεν θα μπορέσει ποτέ να αναιρεθεί. «Ο David Bowie δεν είναι το είδος του ανθρώπου που απλά εξαφανίζεται στα ξαφνικά από τον κόσμο μας», γράφει ο Wantier. «Τα χημικά σύμβολα που συνοδεύουν την κυκλοφορία του “Blackstar” υποδεικνύουν που πηγαίνει: μια καλλιτεχνική πυρηνική σύντηξη δύο στοιχείων που δημιουργεί αρκετή ενέργεια για να σχηματίσει έναν ήλιο».
Δείτε τη φωτογραφία που τα ξεκίνησε όλα, μαζί με τις πολλές άλλες ανέκδοτες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν εκείνη τη βραδιά και οι οποίες περιλαμβάνονται στο λεύκωμα «Bowie» του Steve Schapiro από τις εκδόσεις powerHouse Books.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στη Huffington Post US.