Γενικοί εισαγγελείς από 22 Πολιτείες της Αμερικής προσέφυγαν την Τρίτη για να εμποδίσουν την κίνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει μια μεταναστευτική πολιτική δεκαετιών, γνωστή ως δικαίωμα ιθαγένειας εκ γεννήσεως που εγγυάται ότι τα παιδιά μεταναστών που γεννιούνται στις ΗΠΑ είναι πολίτες της χώρας ανεξάρτητα από το καθεστώς των γονέων τους.
Το εκτελεστικό διάταγμα του Τραμπ, περίπου 700 λέξεων, που εκδόθηκε αργά τη Δευτέρα, είναι κάτι που έταξε κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας. Αλλά το αν θα πετύχει να τεθεί σε ισχύ δεν είναι καθόλου βέβαιο, καθώς οι γενικοί εισαγγελείς 18 Πολιτειών και δύο πόλεων αμφισβήτησαν το διάταγμα στο δικαστήριο την Τρίτη, επιδιώκοντας να εμποδίσουν τον πρόεδρο.
Τι είναι το δικαίωμα ιθαγένειας εκ γεννήσεως;
Η δικαιωματική ιθαγένεια σημαίνει ότι όποιος γεννιέται στις ΗΠΑ είναι πολίτης της χώρας, ανεξάρτητα από το μεταναστευτικό καθεστώς των γονέων του. Οι άνθρωποι, για παράδειγμα, που βρίσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες με τουριστική ή άλλη βίζα ή βρίσκονται παράνομα στη χώρα μπορούν να γίνουν γονείς πολίτη, εάν το παιδί τους γεννηθεί στις ΗΠΑ.
Αυτό ισχύει εδώ και δεκαετίες και κατοχυρώνεται στην 14η τροπολογία του Συντάγματος, λένε οι υποστηρικτές. Αλλά ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του αμφισβητούν την ανάγνωση της τροπολογίας και λένε ότι πρέπει να υπάρξουν αυστηρότερα πρότυπα για να γίνει κάποιος πολίτης.
Τι αναφέρει το διάταγμα του Τραμπ;
Το διάταγμα αμφισβητεί ότι η 14η τροπολογία επεκτείνει αυτόματα την ιθαγένεια σε όποιον γεννιέται στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η 14η τροπολογία γεννήθηκε μετά τον εμφύλιο πόλεμο και επικυρώθηκε το 1868. Αναφέρει: «Όλα τα πρόσωπα που γεννήθηκαν ή πολιτογραφήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και υπόκεινται στη δικαιοδοσία τους, είναι πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Πολιτείας στην οποία κατοικούν».
Το διάταγμα του Τραμπ αποκλείει τα ακόλουθα άτομα από την αυτόματη ιθαγένεια: άτομα των οποίων οι μητέρες δεν βρίσκονταν νόμιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες και των οποίων οι πατέρες δεν ήταν πολίτες των ΗΠΑ ή νόμιμα μόνιμοι κάτοικοι- άτομα των οποίων οι μητέρες βρίσκονταν νόμιμα στη χώρα αλλά προσωρινά και των οποίων οι πατέρες δεν ήταν πολίτες ή νόμιμα μόνιμοι κάτοικοι.
Συνεχίζει να απαγορεύει στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες να αναγνωρίζουν την ιθαγένεια των ατόμων αυτών των κατηγοριών. Αρχίζει να ισχύει σε 30 ημέρες από την Τρίτη, στις 19 Φεβρουαρίου.
Ποιο είναι το ιστορικό του θέματος;
Η 14η τροπολογία δεν εγγυόταν πάντα το δικαίωμα ιθαγένειας εκ γεννήσεως σε όλους όσους γεννήθηκαν στις ΗΠΑ. Το Κογκρέσο δεν ενέκρινε την ιθαγένεια για όλους τους ιθαγενείς Αμερικανούς που γεννήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, μέχρι το 1924.
Το 1898 εκτυλίχθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ μια σημαντική υπόθεση σχετικά με το δικαίωμα ιθαγένειας εκ γεννήσεως. Το δικαστήριο έκρινε ότι ο Wong Kim Ark, ο οποίος γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο από Κινέζους μετανάστες, ήταν πολίτης των ΗΠΑ επειδή γεννήθηκε στη χώρα. Μετά από ένα ταξίδι στο εξωτερικό, είχε αντιμετωπίσει την άρνηση επανεισόδου στη χώρα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση με την αιτιολογία ότι δεν ήταν πολίτης βάσει του νόμου περί αποκλεισμού των Κινέζων.
Ωστόσο, ορισμένοι υποστηρικτές των περιορισμών στη μετανάστευση υποστήριξαν ότι ενώ η υπόθεση αφορούσε σαφώς τα παιδιά που γεννήθηκαν από γονείς που είναι και οι δύο νόμιμοι μετανάστες, δεν είναι τόσο σαφές αν ισχύει για τα παιδιά που γεννήθηκαν από γονείς χωρίς νόμιμο καθεστώς.
Ποιες είναι οι αντιδράσεις στο διάταγμα του Τραμπ;
Δεκαοκτώ Πολιτείες, καθώς και η Περιφέρεια της Κολούμπια και το Σαν Φρανσίσκο προσέφυγαν σε ομοσπονδιακό δικαστήριο για να εμποδίσουν τη διαταγή του Τραμπ.
Ο Δημοκρατικός Γενικός Εισαγγελέας του Νιου Τζέρσεϊ Ματ Πλάτκιν δήλωσε την Τρίτη ότι οι πρόεδροι μπορεί να έχουν ευρεία εξουσία, αλλά δεν είναι βασιλιάδες.
«Ο πρόεδρος δεν μπορεί, με μια κίνηση της πένας, να καταργήσει την 14η τροπολογία, τελεία και παύλα», είπε.
Ο Γενικός Εισαγγελέας του Κονέκτικατ Ουίλιαμ Τονγκ, Αμερικανός πολίτης εκ γεννήσεως και ο πρώτος Κινεζοαμερικανός εκλεγμένος Γενικός Εισαγγελέας της χώρας, δήλωσε ότι η αγωγή έχει προσωπική σημασία για τον ίδιο.
«Η 14η τροπολογία σημαίνει αυτό που λέει - αν γεννηθείς σε αμερικανικό έδαφος, είσαι Αμερικανός. Τελεία και παύλα. Τελεία και παύλα», είπε. «Δεν υπάρχει καμία νόμιμη νομική συζήτηση σε αυτό το ζήτημα. Αλλά το γεγονός ότι ο Τραμπ κάνει ένα μεγάλο λάθος δεν θα τον εμποδίσει από το να προκαλέσει σοβαρή ζημιά αυτή τη στιγμή σε αμερικανικές οικογένειες όπως η δική μου».
Λίγο αφότου ο Τραμπ υπέγραψε το διάταγμα, ομάδες για τα δικαιώματα των μεταναστών κατέθεσαν αγωγή για να το σταματήσουν.
Τμήματα της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών στο Νιου Χάμσαϊρ, το Μέιν και τη Μασαχουσέτη μαζί με άλλους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των μεταναστών κατέθεσαν αγωγή στο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Νιου Χάμσαϊρ.
Η αγωγή ζητά από το δικαστήριο να κρίνει τη διαταγή αντισυνταγματική. Επισημαίνει την περίπτωση μιας γυναίκας που προσδιορίζεται ως «Carmen», η οποία είναι έγκυος αλλά δεν είναι πολίτης. Η αγωγή αναφέρει ότι ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες για περισσότερα από 15 χρόνια και ότι εκκρεμεί αίτηση για βίζα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμο καθεστώς. Δεν έχει κανένα άλλο μεταναστευτικό καθεστώς, και ο πατέρας του αναμενόμενου παιδιού της δεν έχει επίσης κανένα μεταναστευτικό καθεστώς, αναφέρει η αγωγή.
«Η αφαίρεση από τα παιδιά του ανεκτίμητου προνομίου της ιθαγένειας αποτελεί σοβαρή ζημία», αναφέρει η αγωγή. «Τους στερεί την πλήρη ένταξη στην κοινωνία των ΗΠΑ, την οποία δικαιούνται».
Εκτός από το Νιου Τζέρσεϊ και τις δύο πόλεις, η Καλιφόρνια, η Μασαχουσέτη, το Κολοράντο, το Κονέκτικατ, το Ντέλαγουερ, η Χαβάη, το Μέιν, το Μέριλαντ, το Μίσιγκαν, η Μινεσότα, η Νεβάδα, το Νέο Μεξικό, η Νέα Υόρκη, η Βόρεια Καρολίνα, το Ρόουντ Άιλαντ, το Βερμόντ και το Ουισκόνσιν προσχώρησαν στην αγωγή για να σταματήσει το διάταγμα.
Η Αριζόνα, το Ιλινόις, το Όρεγκον και η Ουάσινγκτον κατέθεσαν ξεχωριστή αγωγή σε ομοσπονδιακό δικαστήριο αμφισβητώντας επίσης τη διαταγή του Τραμπ.