Σ′ ένα κλίμα συνεχιζόμενα τραγικό, για παράδειγμα οι πυρκαγιές του καλοκαιριού που προκάλεσαν ανυπολόγιστη καταστροφή, όσο και οι πρόσφατες πλημμύρες που έπληξαν κυρίως τη Θεσσαλία με αποτέλεσμα απώλειες ανθρώπων και περιουσιών, φαίνεται η κοινή γνώμη να απελπίζεται όλο και περισσότερο και η οποιαδήποτε πολιτική και κοινωνική ελπίδα να έχει εξαφανιστεί.
Ωστόσο, είμαστε προ των πυλών για την πραγματοποίηση δημοτικών και περιφερειακών εκλογών και ο μέσος πολίτης εύλογα αναρωτιέται μπροστά στις ανεπάρκειες και την ανυπαρξία του κρατικού μηχανισμού, ποια είναι η χρησιμότητα του να δώσει το παρόν σ′ αυτές τις εκλογές. Καθώς η τελευταία 15ετία περιλάμβανε σημαντικές κρίσεις για την Ελλάδα (οικονομική κρίση, μνημόνια, κρίση στην Ευρωζώνη, πόλεμος εντός της Ε.Ε., πανδημία και φυσικές καταστροφές) παρατηρούμε, τόσο στους άλλους όσο και στους εαυτούς μας, ένα κλίμα αποπολιτικοποίησης.
Οι πολιτικοί προβληματισμοί φαίνεται να έχουν σωπάσει και μια συλλογική παραδοχή ότι ”δεν αλλάζει κάτι” φαίνεται να έχει κυριαρχήσει στην κοινωνική ατμόσφαιρα. Μια κούραση που φαίνεται να έχει συσσωρεύσει ο ελληνικός λαός εκφράζεται σε κλίμα πολιτικής και κοινωνικής εσωστρέφειας. Ωστόσο, σε αυτό το άρθρο, θα επιχειρήσουμε να κάνουμε μια αρχή και να παρουσιάσουμε πραγματικά δεδομένα τα οποία ίσως ν′ αποτελούν αισιόδοξες πληροφορίες και να κινητοποιήσουν τον αναγνώστη που εύλογα είναι απελπισμένος, να αξιοποιήσει το εκλογικό του δικαίωμα και να αντιπαλέψει την πολιτική παραίτηση στην οποία οδηγούν οι δυσμενείς πολιτικές και κοινωνικές συγκυρίες.
Τι θα μπορούσε ν′ αλλάξει την καθημερινότητα ενός πολίτη θετικά και ήδη συμβαίνει.
Είναι σημαντικό να μιλάμε με παραδείγματα και με αληθινά δεδομένα τα οποία μπορούν να προσφέρουν έμπνευση αλλά και αισιοδοξία.
Έτσι, στο ερώτημα ”και τι θα μπορούσε να αλλάξει” έχουμε να παραθέσουμε αρκετά παραδείγματα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι οποίοι πράγματι άλλαξαν -σε έναν βαθμό- την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Ως προς την συμπερίληψη ατόμων με αναπηρία μια σειρά από μέτρα καταγράφηκαν όπως η εκπαίδευση των υπαλλήλων της Διεύθυνσης ΚΕΠ στο Χαλάνδρι στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα ώστε να εξυπηρετούνται χωρίς αποκλεισμούς πολίτες με προβλήματα ακοής. Στον Δήμο Τρικκαίων δημιουργήθηκαν χώροι υγιεινής ΑμεΑ και τοποθετήθηκαν ράμπες σε δεκάδες σχολεία του Δήμου. Στον Δήμο Κορυδαλλού, επίσης, εγκαταστάθηκε στο ΚΕΠ φορητός υπολογιστής που μέσω ειδικής εφαρμογής συνδέεται με την Υπηρεσία εξ′ αποστάσεως Διερμηνείας του Εθνικού Ιδρύματος Κωφών για να εξυπηρετούνται και άτομα με προβλήματα ακοής. Στον Δήμο Σητείας τοποθετήθηκαν κάδοι απορριμμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτόνομα από άτομα με κινητικά προβλήματα.
Αλλά και η ΑΜΚΕ ”Με Άλλα Μάτια”, μια κοινωνική επιχείρηση αυτο-οργανωμένη από ανάπηρα άτομα, εκπαίδευσε το προσωπικό των Δήμων Αθηναίων, Τρικκαίων, Αιγάλεω, Μοσχάτου - Ταύρου, στην εξυπηρέτηση ανάπηρων πολιτών, ενώ χαρτογράφησε προσβάσιμες διαδρομές για ανάπηρους επισκέπτες της Αθήνας, καθώς και μαζί με το Δήμο Παλαιού Φαλήρου, προχώρησαν σε βραβευμένη μελέτη προσβασιμότητας πέντε σημείων δημοσίου ενδιαφέροντος.
Επίσης, στο Δήμο Κατερίνης, είδαμε τα τελευταία δύο χρόνια να υλοποιείται μεγάλο πρόγραμμα εξοικείωσης εκατοντάδων μαθητών με την αναπηρία, με άδεια του Υπουργείου Παιδείας, από ανάπηρους ομιλητές.
Οι παραπάνω πολιτικές αποτελούν μέτρα τα οποία υιοθετήθηκαν στους παραπάνω δήμους και τα οποία βελτίωσαν την ποιότητα της καθημερινής ζωής ατόμων με αναπηρία. Όπως παρατηρεί και ο μέσος αναγνώστης, δεν πρόκειται ούτε για ιδιαίτερα κοστοβόρες αλλά ούτε και δύσκολες σε εφαρμογή προτάσεις, οι οποίες ωστόσο έκαναν τη διαφορά. Διαλέξαμε μόνο λίγα και μόνο ενδεικτικά παραδείγματα, από όλη την Ελλάδα, για να μιλήσουμε πρακτικά.
Σε άλλες θεματικές, τόσο ως προς την απλοποίηση της καθημερινότητας όσο και στην ουσιαστική ενασχόληση με τους πολίτες, έχει σημασία να αναδειχθούν τα παρακάτω:
Στον Δήμο Άργους-Μυκηνών καταγράφηκε η χρήση ενός καινοτόμου συστήματος αυτόματης εξυπηρέτησης και ενημέρωσης των δημοτών μέσω του messenger (δηλαδή ένα “chatbot”) ή αλλιώς μια νέα εφαρμογή που βοηθά στον ψηφιακό εκσυγχρονισμό των δημοσίων υπηρεσιών. Συνοπτικά, ένας δημότης θα μπορεί να αξιοποιεί το νέο αυτό σύστημα για να παίρνει πληροφορίες για τις διαδικασίες και τα δικαιολογητικά που χρειάζεται, να μαθαίνει για επικείμενες δράσεις και να ενημερώνεται για τυχόν έκτακτες ανακοινώσεις. Το συγκεκριμένο σύστημα ουσιαστικά εξυπηρετεί στην άμεση επικοινωνία και τον συντονισμό μεταξύ πολιτών. Στον ίδιο προσανατολισμό και με επίκεντρο την φωνή του πολίτη η Ανεξάρτητη Κίνηση Προβληματισμού Ενεργών Πολιτών ”Ίλιον Με Άλλα Μάτια” πήγε το 2019 πόρτα-πόρτα αλλά και μέσω ίντερνετ και κατέγραψε τις βασικές ανάγκες και προτεραιότητες των κατοίκων του Ιλίου.
Σχετικά με τη διευκόλυνση της καθημερινότητας των πολιτών και ειδικά ως προς το ζήτημα της στάθμευσης το οποίο αποτελεί ένα πάγιο πρόβλημα στην Αθήνα, χρησιμοποιείται, πλέον, το νέο σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης. Οι οδηγοί μπορούν να βλέπουν εάν και που υπάρχουν ελεύθερες θέσεις χωρίς να ψάχνουν. Οι 800 ειδικοί αισθητήρες τοποθετούνται σε θέσεις στις περιοχές του Κολωνακίου, του Ευαγγελισμού και της Αμερικανικής Πρεσβείας και οι υπόλοιπες 200 προορίζονται για αναπηρικές θέσεις και ράμπες.
Μπορεί όντως κάτι να αλλάξει;
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, διανύουμε μια ιστορική στιγμή αποπολιτικοποίησης και κρίσης εμπιστοσύνης απέναντι στους θεσμούς. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα ιστορικά και πολιτικά παραδείγματα εκείνα, τα οποία όσο μικρά και αν είναι, αποτελούν απόδειξη ότι η ιστορική πραγματικότητα δεν είναι μια μονότονη επανάληψη των ίδιων κακουχιών και προβλημάτων. Αντιθέτως, η κοινωνική πολιτική μπορεί να περιλαμβάνει εκπλήξεις, ανατροπές και με όπλο ο πολίτης την εμπλοκή του και το εκλογικό του δικαίωμα έχει τη δυνατότητα να ασκήσει έλεγχο στη ζωή του και να καθορίσει, ως ένα βαθμό, το ρου της ιστορίας.
Στις 8 Οκτώβρη λοιπόν, να ψηφίσεις.
Ψάξε, διάβασε και κρίνε αυτοδιοικητικά προγράμματα, προτάσεις και βιογραφικά. Διάλεξε και αποφάσισε και εσύ! Με τη συμμετοχή σου δίνεις μια δυνατότητα στην ελπίδα, ο Δήμος σου και η Περιφέρειά σου, να γίνουν γειτονιές και πόλεις στις οποίες θα νιώθεις ότι αξίζει να ζεις.
* Βαγγέλης Αυγουλάς
Τυφλός Δικηγόρος, Μέλος Δ.Σ. Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών
Πρόεδρος της ΑΜΚΕ «Με Άλλα Μάτια»
Μέλος Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής & Υγείας της ΚΕΔΕ