Το καλοκαίρι του 2017, ο βραβευμένος Αμερικανός σεναριογράφος και σκηνοθέτης Στίβεν Μπερνστάιν επισκέφτηκε το νησί της Μυκόνου με σκοπό να γράψει το σενάριο για μια επερχόμενη ταινία, όταν βρέθηκε σε δείπνο με τον Ελληνοαμερικανό Πιερ Οικονομάκος που κατάγεται από τη Σύρο και τον Γιώργο Μακρόπουλο, εκπρόσωπο των επενδυτών. Εκεί, γεννήθηκε η ιδέα της ίδρυσης μιας σχολής κινηματογράφου, με στόχο να προσελκύσει ξένες κινηματογραφικές παραγωγές στο όμορφο νησί των Κυκλάδων.
«Ο Πιερ και ο Γιώργος κανόνισαν μια συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της ελληνικής κυβέρνησης. Σε δύο μέρες βρισκόμουν στη Σύρο, την οποία δεν είχα επισκεφτεί ποτέ πριν, παρά το γεγονός ότι επισκέπτομαι την Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια», λέει ο κ. Μπερνστάιν στη HuffPost. «Μου ζήτησαν να συντάξω μια επενδυτική πρόταση με τίτλο “Το Ελληνικό Κινηματογραφικό Σχέδιο στη Σύρο” και ανταποκρίθηκα. Διαβιβάστηκε στον αντιπρόεδρο και από εκεί στην κυβέρνηση και στη συνέχεια προωθήθηκε».
Το όραμα
Εκτός από τη σχολή κινηματογράφου, ο ιδρυτής επιθυμεί να δημιουργήσει στούντιο παραγωγής και συνεπώς θέσεις εργασίας σε Έλληνες κινηματογραφιστές, όπου θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν νέες δραστηριότητες και να εξελιχθούν στο χώρο. «Με αυτό τον τρόπο θα μπορούν να εκφράσουν τις ιδέες τους έχοντας μια διευρυμένη κινηματογραφική εγκατάσταση βασισμένη κυρίως στη Σύρο, αλλά στην πραγματικότητα οι πρωτοβουλίες θα ξεκινούν σε όλη την Ελλάδα. Χαίρομαι και μου αρέσει να μεταφέρω σε άλλους ανθρώπους την εμπειρία από τη πολυετή μου καριέρα, ώστε εκείνοι αργότερα να μπορέσουν να την αξιοποιήσουν σωστά», εξηγεί ο κ. Μπερνστάιν. Επιπλέον, η σχολή θα προσφέρει στους Έλληνες φοιτητές δωρεάν δίδακτρα.
Τον περασμένο Οκτώβριο ο κ.Μπερνστάιν ήταν ο κύριος εισηγητής ενός εξαήμερου σεμιναρίου με αντικείμενο την ανάλυση, παραγωγή ταινιών και τη σκηνοθεσία. Το εντατικό σεμινάριο απευθυνόταν σε ντόπιους φοιτητές, κινηματογραφιστές αλλά και ανθρώπους που αγαπούν την έβδομη τέχνη. Αυτές οι έξι ημέρες - μικρογραφία όσων πρόκειται να ακολουθήσουν με την επίσημη λειτουργία της σχολής, στέφθηκαν με μεγάλη επιτυχία, καθώς ο αριθμός των συμμετεχόντων εντυπωσίασε τον εισηγητή και την τοπική κοινότητα της Σύρου.
«Οι κάτοικοι της Σύρου υποδέχονται την ίδρυση της σχολής με θετικό τρόπο. Άλλωστε ταιριάζει και στη Σύρο μια τέτοιου είδους επένδυση γιατί το νησί διαχρονικά διέπρεπε για τον πολιτισμό και την τέχνη του θεάματος. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που ασχολείται με ερασιτεχνικούς θιάσους και καλλιτεχνικά δρώμενα. Νομίζω ότι είναι το ιδανικό περιβάλλον για να γίνει αυτή η επένδυση στην Ελλάδα», λέει ο κ. Γιώργος Λεονταρίτης, Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων.
Εγκαταστάσεις
Για τις ιδανικές εγκαταστάσεις της σχολής, ο κ. Μπερνστάιν και η ομάδα του αναζήτησαν πιθανές τοποθεσίες σε όλο το νησί. «Όλοι ήταν πολύ πρόθυμοι να μας ξεναγήσουν. Εξετάσαμε και τα δύο άκρα του νησιού, τοποθεσίες έξω από την Ερμούπολη, από την κορυφή του βουνού μέχρι τη θάλασσα. Βρήκαμε έξι ή επτά δυνητικές τοποθεσίες, αλλά η διαδικασία είναι μεγάλη», εξηγεί ο κ.Μπερνστάιν. Συνεργάτης της ομάδας όσον αφορά την υποδομή, είναι η αρχιτεκτονική εταιρεία Gensler και πιο συγκεκριμένα ο αρχιτέκτονας, καλλιτεχνικός διευθυντής στη βραβευμένη ταινία «Τιτανικός» και σχεδιαστής παραγωγής, Charles Lee.
Πέρα από την ιδανική υποδομή, η σχεδιαστική ομάδα του Lee δίνει ιδιαίτερη σημασία και στις περιβαλλοντικές δυνατότητες που θα φέρει το πρότζεκτ.
«Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε την αειφορία του εγχειρήματός μας, με τη χρήση ηλιακής και αιολικής ενέργειας που έχουν ελάχιστο αποτύπωμα άνθρακα και να ανακυκλώνουμε στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Έτσι, μπορεί να υπάρξει μια σημαντική καλλιτεχνική ώθηση με ελάχιστο περιβαλλοντικό αντίκτυπο και δεν θα μπορούσαμε να έχουμε καλύτερο συνεργάτη για να το επιτύχουμε,από την Gensler και τον Charles», συμπληρώνει ο κ.Μπερνστάιν.
Τα μαθήματα και οι καθηγητές
Από την αρχή σχεδιασμού της σχολής, ο κ.Μπερνστάιν είχε αποφασίσει τη διδακτική ύλη και δομή των μαθημάτων αλλά κυρίως ποιους ανθρώπους από τον χώρο θέλει δίπλα του, ώστε να μεταδώσουν τις πτυχές του κινηματογράφου και να ενθαρρύνουν τους ανερχόμενους κινηματογραφιστές να δημιουργήσουν και να αξιοποιήσουν τις μεθόδους. Εκτός από τον Μπερνστάιν, καθηγητές θα είναι ο βραβευμένος με Όσκαρ Martin Meunier με ειδικότητα στα κινούμενα σχέδια και τεχνικές pixelization, ο αρχιτέκτονας Charles Lee, με ειδικότητα στην καλλιτεχνική διεύθυνση, ο κινηματογραφιστής Gabriel Barista και ο Gary Fiorelli, ο οποίος θα διδάξει βοήθεια παραγωγής.
«Αυτό που είναι μοναδικό για τη σχολή μας είναι ότι όλοι όσοι θα διδάξουν είναι επαγγελματίες στο χώρο τους. Εκτός από τον Charles Lee, πρόκειται για ανθρώπους που από τα κινηματογραφικά πλατό θα πάνε απευθείας στη σχολή για να διδάξουν. Επομένως, οι πληροφορίες που θα παρέχονται στους μαθητές θα είναι πρόσφατες, σύγχρονες και συναφείς με τις εμπειρίες που θα βιώσουν», λέει ο κ.Μπερνστάιν.
Η νομοθεσία και οι ξένες παραγωγές στην Ελλάδα
Σημαντική προϋπόθεση για τον Μπερνστάιν και τους συντελεστές, είναι η απόκτηση άδειας για το εγχείρημα από την κυβέρνηση. «Πρέπει πρώτα να αποκτήσουμε όλες τις άδειες, διασφαλίζοντας ότι η κυβέρνηση συμφωνεί με το σχέδιο μας, εξηγεί ο κ.Μπερνστάιν.
Μετά από πολύ μεγάλες ξένες κινηματογραφικές παραγωγές στην Ελλάδα όπως για παράδειγμα την επιτυχημένη ταινία «Mamma Mia» από το 2008, υπήρξε μια παύση ως προς τα γυρίσματα διεθνών πρότζεκτ και την επίσκεψη ξένων παραγωγών στη χώρα μας.
Παρά του ότι βρέθηκε στη δίνη του μεγάλου χρέους και της έλλειψης ρευστότητας, η Ελλάδα στις 3 Αυγούστου νομοθέτησε την πραγματοποίηση κινηματογραφικών παραγωγών. Η Βουλή ψήφισε νομοσχέδιο για να ελαφρύνει τα γραφειοκρατικά εμπόδια και να προσελκύσει τις οπτικοακουστικές παραγωγές από το εξωτερικό.
Εδώ, αξίζει να κάνουμε μια υποσημείωση για το τι είναι το cash rebate (επιστροφή χρημάτων): Μέχρι σήμερα, το ελληνικό κράτος δεν διευκόλυνε τις ξένες παραγωγές ταινιών (σε αντίθεση με κάτι αρκετά σύνηθες σε πολλά άλλα). Πλέον, μετά την ψήφιση του ανωτέρω πολυνομοσχέδιου, αναμένεται να επιστραφεί στον ξένο παραγωγό το 25% των χρημάτων που ξόδεψε στη χώρα μας.
Επιπλέον, έχει συσταθεί μια ελληνική επιτροπή κινηματογράφου που θα εποπτεύει τις αδειοδοτήσεις και η οποία προβλέπεται να διευρυνθεί με περιφερειακά γραφεία σε εθνικό επίπεδο.
Τον Δεκέμβριο ο Μπερνστάιν και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν κι άλλες συναντήσεις με εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης για το στάδιο στο οποίο βρίσκονται τα σχέδια για την ίδρυση του κινηματογράφου και το τι θα ακολουθήσει. Το πρώτο μεγάλο βήμα έχει γίνει, μένει τώρα να γίνουν και τα επόμενα ώστε να μπορέσει η Ελλάδα να γίνει και πάλι ένας πολύ καλός προορισμός για τις παραγωγές.
«Η Ελλάδα σίγουρα είναι μια πολύ όμορφη χώρα, της οποίας τα νησιά μπορούν να αξιοποιηθούν για δημιουργία ταινιών. Και η Αθήνα μπορεί να προσελκύσει παραγωγές γιατί έχει διαφορετικές πτυχές και το κλίμα είναι καλό κυρίως αν πρόκειται για γύρισμα σε Ευρωπαϊκή χώρα. Στο εξωτερικό σε όποιον ηθοποιό και αν μιλήσουμε, όλοι λένε ότι θέλουν να επισκεφτούν και να εργαστούν στη χώρα μας. Αν είχαμε λίγο καλύτερες υποδομές και το 25%, τότε σίγουρα θα είμαστε ένας καλός προορισμός», λέει ο Τέρι Ντούγκας, παραγωγός και συνιδρυτής της εταιρείας παραγωγής «Hercules Film Fund», μαζί με τον Πάρι Κασιδόκωστα.
Το εγχείρημα έχει την απόλυτη στήριξη όχι μόνο από την κοινότητα, αλλά και την περιφέρεια Κυκλάδων.
«Ανοίξαμε δρόμους για να έρθουν στην Ελλάδα μεγάλες επενδύσεις και το θεωρώ τεράστιο λάθος ότι δεν προχωράει αυτή η φορολογική ρύθμιση δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή η χώρα μας χρειάζεται επενδύσεις ακόμη και ελάχιστων εκατομμυρίων ευρώ που βρίσκονται πίσω από τέτοιου είδους πρωτοβουλίες», λέει ο κ.Λεονταρίτης.
Αυτή η πρωτοβουλία, εκτός από την άνθηση των ξένων κινηματογραφικών παραγωγών, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και στον τουρισμό. «Πέρα από τα άμεσα αποτελέσματα που θα έχουν τα έσοδα που θα προέλθουν στην τοπική κοινωνία και στην Ελλάδα μέσα από την φορολογία και την παραγωγή ταινιών, η προστιθέμενη αξία αυτής της πρωτοβουλίας, είναι τεράστια για τον ελληνικό τουρισμό. Αισθάνομαι ικανοποίηση, ήμασταν πρωτοπόροι, αλλά πρέπει τώρα και η κυβέρνηση να κάνει τα δέοντα», συμπληρώνει ο κ.Λεονταρίτης.
Το μέλλον
Μετά την επίσκεψη του Μπερνστάιν σε ελληνικές πόλεις τον περασμένο Δεκέμβριο και την παρουσίαση του έργου του για την ίδρυση της σχολής, οι συντελεστές διοργανώνουν ένα μεγάλο πρόγραμμα σεμιναρίων προς τους νέους κινηματογραφιστές, που θα λάβει χώρα τον Απρίλιο και Μάιο του 2018, στη Σύρο. «Πρόκειται για ένα εκτενές πρόγραμμα με πιθανόν πέντε εισηγητές που θα διδάξουν θέματα όπως την καθοδήγηση των ηθοποιών, την βοήθεια στη σκηνοθεσία και διαχείριση παραγωγής», λέει ο Μπερνστάιν.