Ένα μήνα ακριβώς μετά το χάος της Αττικής Οδού, με τους χιλιάδες εγκλωβισμένους πολίτες στα χιόνια του αυτοκινητοδρόμου, η Επιτροπή Διερεύνησης του συμβάντος εξέδωσε το πόρισμα, που προβλέπει τόσο στην παραχωρησιούχο εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.», όσο και στην εταιρεία λειτουργίας και συντήρησης, «ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.», το ανώτατο διοικητικό πρόστιμο (σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 8 του άρθρου 65 του ν. 4663/2020), που μεταφράζεται σε 2 εκατ. ευρώ, 1 εκατ. σε κάθε εταιρεία.
Σύμφωνα με το πόρισμα, προκύπτει υπαιτιότητα των δύο εταιρειών για τη διακοπή της κυκλοφορίας και τα παρεπόμενα προβλήματα που προέκυψαν μετά τη χιονόπτωση της 24ης Ιανουαρίου 2022.
Όπως προκύπτει από το πόρισμα της Επιτροπής Διερεύνησης, οι υπεύθυνοι της εταιρείας «ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.» δεν εφάρμοσαν, ως όφειλαν, όσα προβλέπονται στο Εγχειρίδιο Λειτουργίας και στο Εγχειρίδιο Αποχιονισμού της Αττικής Οδού, όπου αποτυπώνονται επακριβώς οι διαδικασίες αποχιονισμού της Αττικής Οδού και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων.
Επιπλέον, οι υπεύθυνοι της ίδιας εταιρείας δεν αιτήθηκαν, ούτε εισηγήθηκαν προς το Τμήμα Τροχαίας της Αττικής Οδού, σε καμία χρονική στιγμή, τον αποκλεισμό των εισόδων στην Αττική Οδό. Κι αυτό, παρόλο που οι επιχειρησιακοί υπεύθυνοι της εταιρείας γνώριζαν ή όφειλαν να γνωρίζουν τον ενδεδειγμένο τρόπο διαχείρισης ενός συμβάντος τέτοιας κλίμακας, όπου προβλέπεται ο έγκαιρος μερικός αποκλεισμός εισόδων της Αττικής Οδού.
Το πόρισμα επισημαίνει ότι η εσφαλμένη εκτίμηση της κατάστασης και των επιχειρησιακών δυνατοτήτων εκ μέρους της εταιρείας, οδήγησε τελικά σε μη αναστρέψιμο αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, η απόφαση για μερικό αποκλεισμό των εισόδων της Αττικής Οδού έπρεπε να είχε ληφθεί νωρίτερα από τις 11:00 π.μ. Αν είχε γίνει αυτό, τότε όσα επακολούθησαν δεν θα είχαν συμβεί ή θα είχαν συμβεί σε πολύ μικρότερη κλίμακα.
Η θέση αυτή της Επιτροπής ερείδεται στις εικόνες των καμερών κυκλοφορίας στην Ελεύθερη Λεωφόρο Ελευσίνας - Σταυρού - Αεροδρομίου Σπάτων, στο τμήμα από τον κόμβο Κηφισίας μέχρι τον Κόμβο Μαραθώνος και στην Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού. Στις κάμερες καταγράφονται επίσης σημαντικές παραλείψεις στη διαδικασία του αποχιονισμού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις μαγνητοφωνημένες συνομιλίες του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας με το Τμήμα Τροχαίας Αττικής Οδού, καταγράφεται ήδη από πολύ νωρίς, στις 10:33 π.μ., ο έντονος προβληματισμός για το κατά πόσον είναι δυνατόν να κρατηθεί ανοικτός ο δρόμος.
Επίσης, υπεύθυνη είναι και η παραχωρησιούχος εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.», η οποία σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης Παραχώρησης, είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για την ασφαλή, εύρυθμη και σε υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης λειτουργία του Έργου, την ομαλή και ανεμπόδιστη διεξαγωγή της κυκλοφορίας του κοινού και την άμεση και αποτελεσματική ανταπόκριση σε έκτακτες ή/και επείγουσες καταστάσεις, ώστε να διασφαλίζεται πλήρως η ασφάλεια των χρηστών (ατόμων και οχημάτων).
Με βάση τα παραπάνω η «Αττική Οδός Α.Ε.», αν και έχει αναθέσει μέσω σύμβασης τη Λειτουργία και Συντήρηση του Αυτοκινητοδρόμου στην «ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.», όφειλε να ασκεί, η ίδια, τον προσήκοντα έλεγχο στην εν λόγω εταιρεία, ώστε να διασφαλίζει ότι αυτή τηρεί το σύνολο των υποχρεώσεών της προς το Ελληνικό Δημόσιο. Συνεπώς η «Αττική Οδός Α.Ε.» έχει πλήρη ευθύνη έναντι του Δημοσίου για την παράλειψη ελέγχου της εταιρείας «ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.».
Από τα παραπάνω η Επιτροπή Διερεύνησης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπεύθυνοι για τη διακοπή της κυκλοφορίας στην Ελεύθερη Λεωφόρο Ελευσίνας - Σταυρού - Αεροδρομίου Σπάτων και τη Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού την 24η Ιανουαρίου 2022 και τα συνακόλουθα προβλήματα, ήταν τόσο η εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.», όσο και η εταιρεία «ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.».
Λαμβάνοντας υπόψη τη διάρκεια της διακοπής της κυκλοφορίας, την έκταση, τις συνέπειες αυτής (μεγάλος αριθμός εγκλωβισμένων οχημάτων, παρατεταμένος χρόνος για τον απεγκλωβισμό τους καθώς και ταλαιπωρία των εποχούμενων και μάλιστα σε συνθήκες εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών) και το βαθμό υπαιτιότητας τόσο της παραχωρησιούχου εταιρείας, όσο και της εταιρείας «ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε.» η Επιτροπή Διερεύνησης εισηγήθηκε τα ανώτατα διοικητικά πρόστιμα.
«Μετά από όσα ανεπίτρεπτα συνέβησαν στην Αττική Οδό, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεσμεύθηκε να αποδοθούν ευθύνες. Για να γίνει αυτό, το Υπουργείο είχε προνοήσει να θεσπίσει από το 2020 το νομικό πλαίσιο για απόδοση ευθυνών στους παραχωρησιούχους όταν κλείνουν οι αυτοκινητόδρομοι. Με το άρθρο 65 του νόμου 4663, βάλαμε ένα οριστικό τέλος στο φαινόμενο να δημιουργούνται προβλήματα στο οδικό δίκτυο και μετά να μην πληρώνει κανένας. Κι έτσι σήμερα, για πρώτη φορά μπορούμε να επιβάλουμε πρόστιμα συνολικού ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ.
Επιτέλους στην Ελλάδα γίνονται τα αυτονόητα, που μέχρι πρόσφατα ήταν αδιανόητα. Μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, συγκροτήθηκε Επιτροπή Διερεύνησης, μελέτησε τα δεδομένα, κατέληξε σε συμπεράσματα για τους υπαίτιους και τις ευθύνες τους και τους επιβάλαμε το ανώτατο πρόστιμο, το οποίο βέβαια είναι ανεξάρτητο από τα ποσά που δίνει η εταιρεία στους πολίτες μετά από προσωπική παρέμβαση του πρωθυπουργού.»