Διαμάχη έχει ξεσπάσει μεταξύ της Νορβηγίας και της ΕΕ για την αλιεία στη Βόρεια θάλασσα, όπου το Όσλο έχει τα δικαιώματα εξόρυξης πετρελαίου, φυσικού αερίου κι άλλων ορυκτών.
Όπως αναφέρει το Reuters, το Ανώτατο Δικαστήριο της Νορβηγίας αναμένεται σήμερα να εξετάσει μια υπόθεση που παρότι εκ πρώτη όψεως αφορά τα δικαιώματα αλιείας στην βόρεια θάλασσα, στην ουσία εκτείνεται και στα δικαιώματα εξόρυξης πετρελαίου από χώρες της ΕΕ στα χωρικά ύδατα της Νορβηγίας.
Αρχικά το ζήτημα άνοιξε όταν αλιευτικά πλοία από την Λετονία κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες της περιοχής, ζήτησαν άδεια να ψαρεύουν λευκά καβούρια στα νησιά της Αρκτικής βόρεια της Νορβηγίας όπου υπάρχουν οι πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου.
Μια εταιρεία αλιείας από τη Λετονία υπέβαλε αίτηση στη χώρα το 2019 για άδεια αλιείας αλλά απορρίφθηκε με την αιτιολογία όττι μόνο τα νορβηγικά σκάφη μπορούν να ψαρεύουν στην περιοχή.
Η εταιρεία υποστηρίζει ότι με βάσει της Συνθήκης του Σβάλμπαρντ του 1920, η Νορβηγία έχει την κυριαρχία στα νησιά της Αρκτικής με την προϋπόθεση, ότι οι γειτονικές χώρες που υπογράφουν την Συνθήκη έχουν πρόσβαση στα χωρικά της ύδατα.
Αυτό ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση καθώς εάν μπορούν οι χώρες της ΕΕ να ψαρεύουν στην περιοχή, ίσως μπορούν να έχουν μερίδιο στην εξόρυξη πετρελαίου και του ορυκτού πλούτου της περιοχής
Σύμφωνα με τον Οιστέιν Γένσεν, καθηγητή στο Ινστιτούτο Fridtjof Nansen στο Όσλο «εάν το Ανώτατο Δικαστήριο πιστεύει ότι ισχύει η συνθήκη του Σβάλμπαρντ, δεν πρόκειται μόνο για τα λευκά καβούρια, αλλά για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τα ορυκτά και τα ψάρια», είπε στο Reuters. «Είναι τα πάντα ή τίποτα».
Η υπόθεση έχει ιδιαίτερη σημασία για τη Νορβηγία, κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι όχι πέντε (όπως είναι συνηθως) αλλά 16 δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι παρόντες σήμερα για να ακούσουν επιχειρήματα κατά τη διάρκεια της τετραήμερης συνεδρίασης.
Το 2019 το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ομόφωνα ότι οι αλιείς της ΕΕ πρέπει να ζητήσουν άδεια από το Όσλο για να πιάσουν τα λευκά καβούρια κι όχι από την ΕΕ.