Λίγες ώρες μόνο έμειναν για τη Διάσκεψη Κορυφής για το Κλίμα COP27, που ξεκινάει στην Αίγυπτο στις 6 Νοεμβρίου με τη συμμετοχή διπλωματικών αποστολών από όλον τον κόσμο. H τρέχουσα Διάσκεψη είναι η 27η στη σειρά και αποτελεί το πιο σημαντικό ετήσιο γεγονός για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως. Εκπρόσωποι από όλες τις χώρες, μέλη της Σύμβασης Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή θα συναντηθούν και για δύο εβδομάδες θα διαπραγματευτούν για να προχωρήσουν σε καίριες συμφωνίες, όπως αυτή της Συμφωνίας του Παρισιού το 2015, όπου η ανθρωπότητα δεσμεύτηκε να εργαστεί για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 1.5°C. Φέτος όμως τα διακυβεύματα είναι πολλά.
Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι πως ζούμε σε μια από τις πιο κρίσιμες δεκαετίες για την ανθρωπότητα. Όλα τα σημάδια γύρω μας δείχνουν πως ο πλανήτης μας οδευει προς την κατεύθυνση να γίνει ολοένα και λιγότερο φιλόξενος για το είδος μας αλλά και για τα υπόλοιπα είδη. Τα δεδομένα είναι τρομακτικά.
Μόλις πριν λίγες μέρες, δημοσιεύθηκε μια έρευνα σταθμός του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP), η οποία αναφέρει πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να πιάσουμε τον στόχο για περιορισμό της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας όχι περισσότερο από 1,5 βαθμούς, γεγονός που θα πυροδοτήσει μη αναστρέψιμες αλλαγές για το κλίμα γύρω μας.
Και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό καθώς ήδη η παγκόσμια μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 1ο βαθμό και βιώνουμε τις επιπτώσεις γύρω μας. Πλημμύρες που αφανίζουν το ένα τρίτο του εδάφους του Πακιστάν σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, ακραία ξηρασία που έχει οδηγήσει σε επισιτιστική κρίση στο Κέρας της Αφρικής, τυφώνες που ξεσπιτώνουν όλο και πιο συχνά τον κόσμο στις ΗΠΑ, στις Φιλιππίνες και αλλού θα έπρεπε να έχουν δημιουργήσει ένα τσουνάμι εξελίξεων για να προστατεύσουμε την ανθρωπότητα.
Γιατί όμως καθυστερούμε τόσο;
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί ριζικό μετασχηματισμό του κόσμου όπως τον ξέραμε ως τώρα, μια πραγματική επανάσταση γύρω μας, η οποία πρέπει να είναι ταυτόχρονη σε όλες τις χώρες του κοσμου. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να έρθουν με δίκαιο τρόπο, μπορεί όμως και όχι.
Από την ενεργειακή φτώχεια μέχρι τις φυσικές καταστροφές και την ακραία πείνα, η κλιματική κρίση είναι και μία κρίση κοινωνική. Οι φτωχότερες χώρες και κοινότητες επηρεάζονται άνισα από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη ζωή, την υγεία, την εργασία και την πρόσβαση στα δικαιώματά τους.
Οι κλιματικές κρίσεις λειτουργούν ως ένας μεγεθυντικός φακός των ήδη υπαρχόντων ανισοτήτων και διακρίσεων και εντείνουν τις άνισες σχέσεις εξουσίας παγκόσμια με αποτέλεσμα να πλήττονται περισσότερο οι φτωχότεροι πληθυσμοί. Για παράδειγμα, ενώ η μέση τιμή των τροφίμων στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 3.15% τους πρώτους δύο μήνες από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι άνθρωποι στην Ανατολική Αφρική βίωσαν πιο ακραίες αυξήσεις όπως στη Σομαλιλάνδη, όπου αυξήθηκε η τιμή του σιταριού κατά 163% και κατά 260% το μαγειρικό λάδι.
Αυτή η ανισότητα και ο διαμοιρασμός των ευθυνών παγκόσμια αποτελούν ένα μεγάλο αγκάθι στην παγκόσμια αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Είναι άδικο το γεγονός πως οι άνθρωποι σε φτωχότερες χώρες και περιοχές επωμίζονται τις συνέπειες μίας κρίσης που δεν δημιούργησαν οι ίδιοι και για το λόγο αυτό ζητούν κλιματική δικαιοσύνη, στήριξη δηλαδή για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με δίκαιο τρόπο.
Οι πλουσιότερες χώρες αναγνωρίζουν την ιστορική τους ευθύνη αλλά αρνούνται να προσφέρουν πραγματική χρηματοδοτική στήριξη για τις απώλειες και ζημιές που υφίστανται οι φτωχότερες χώρες. Αντ’αυτού, προχωρούν σε δάνεια σε ήδη υπερχρεωμένες χώρες που καλούνται τώρα να προσαρμοστούν σε ακραία καιρικά φαινόμενα, καταρρεύσεις σοδειών και μετακινήσεις του εργατικού δυναμικού προς εύρωστες χώρες.
Η συζήτηση για τη χρηματοδότηση για τις απώλειες και ζημιές των φτωχότερων χωρών είναι κεντρική στις φετινές διαπραγματεύσεις, οι οποίες φιλοξενούνται για πρώτη φορά σε αφρικανικό έδαφος, γεγονός που δημιουργεί ελπίδες για αποφάσεις. Από την άλλη μεριά, οι συμφωνίες χορηγίας μεταξύ της φετινής διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα και πολυεθνικών που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή, όπως η coca cola καθώς και οι περιορισμοί στην ελευθερία του λόγου των ακτιβιστών στην Αιγύπτου έχουν οδηγήσει πολλές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στο μποϊκοτάζ της διοργάνωσης.
Ωστόσο, παρά τις σοβαρές κριτικές και τις παρατεταμένες αποτυχίες στις ετήσιες Διασκέψεις για το Κλίμα, οι αποφάσεις που παίρνονται εκεί επηρεάζουν τη ζωή εκατομμυρίων ατόμων που βιώνουν ήδη τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και αναζητούν στήριξη από τους πλουσιότερες χώρες.
Στις φετινές διαπραγματεύσεις, ως ActionAid θα βρισκόμαστε εκεί για να διεκδικήσουμε κλιματική δικαιοσύνη και να πιέσουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για πιο φιλόδοξους στόχους απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και χρηματοδότησης των φτωχότερων κρατών. Δεν θα είμαστε όμως μόνες και μόνοι.
Μαζί μας θα έχουμε τα περισσότερα από 15.500 άτομα από την Ελλάδα που συμμετείχαν στην εκστρατεία μας #ClimateofChange και υπέγραψαν την έκκλησή μας για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με βιώσιμο και δίκαιο τρόπο. Τα αιτήματα της έκκλησης αυτής, την οποία υπέγραψαν περισσότερα από 65.000 άτομα απ’ όλη την Ευρώπη θα παρουσιαστούν σε εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά τη διάρκεια του COP27. Ωστόσο, ακόμα και αν δεν καταφέρουμε μια δεσμευτική συμφωνία στην επικείμενη Διάσκεψη για το Κλίμα, οι υπογραφές αυτές μάς δεσμεύουν να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για ένα κόσμο πιο δίκαιο.