Ενας λόγος για να διαβάσει κανείς τους “Απαρατήρητους” της Αγγελικής Σπανού (εκδόσεις ΠΟΛΙΣ) είναι γιατί θα περάσει καλά παρακολουθώντας τις ιστορίες ανθρώπων που είναι και κοντά και μακριά μας και γνωστοί μας και ξένοι. Η ταμίας στο σούπερμάρκετ, η κυρία στα διόδια, ο ντελιβεράς, ο τραυματιοφορέας, ο θυρωρός, η ταξιθέτρια, η τηλεφωνήτρια, ο η οδοκαθαρίστρια, ο παρκαδόρος, ο δικαστικός κλητήρας - είναι δέκα εργαζόμενοι που δεν τους έχεις προσέξει και σε παρασύρουν με την αφήγηση της καθημερινότητάς τους. Γιατί δεν είναι μόνο η ανία που βιώνουν κάνοντας τη δουλειά τους, είναι αυτά που βλέπουν, αυτά που σκέφονται, αυτά που θα μας έλεγαν αν ενδιαφερόμασταν να μάθουμε πώς τα βγάζουν πέρα, πώς κοιμούνται το βράδυ, αν υποφέρουν από μοναξιά, αν είναι ευτυχισμένοι, πώς τους φαινόμαστε.
Ενας άλλος λόγος για να διαβάσει κανείς τους “Απαρατήρητους” είναι γιατί θα ξαναδει τη δεκαετία της κρίσης μέσα από τη λογοτεχνική προσέγγιση μιας καλής δημοσιογράφου. Στα δέκα διηγήματά της περνούν τα βάσανα των πιο αδύναμων συμπολιτών μας στα χρόνια των μνημονίων: Αυτοί που χρωστούν στην εφορία, οι άλλοι που τους έκαναν έξωση, οι νησιώτες που υποφέρουν από την υπερσυγκέντρωση προσφύγων και μεταναστών, οι χαμηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα που πιέζονται από τα βάρη παλιών δανείων, εκείνοι που έλπισαν στο δημοψήφισμα του 2015 ότι ψηφίζοντας “όχι” θα δώσουν τέλος στη λιτότητα. Η εικονική ζωή στα social media, οι ερωτικές φαντασιώσεις, ο φόβος της αρρώστιας, η αναμέτρηση με τους γονείς και η εσωτερίκευση των εντολών τους, ο εθισμός στις ουσίες, οι δύσκολοι έρωτες των φτωχών - ιστορίες μέσα στις ιστορίες των “Απαρατήρητων” που όταν τους γνωρίσεις είναι βέβαιο ότι θα τους συμπαθήσεις.
Τυπικά, το βιβλίο δεν έχει σχέση με την πολιτική, με την οποία ασχολείται επαγγελματικά ως δημοσιογράφος η συγγραφέας. Είναι, όμως, βαθιά πολιτικό -είτε αυτό ήταν είτε όχι στις προθέσεις της. Γιατί σε κάθε ιστορία ο αναγνώστης υποχρεώνεται να απαντήσει μέσα του στην ερώτηση αν έχουν δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή ζωή αυτοί που δεν εμπίπτουν στον ορισμό της αριστείας.