Από τις 20 έως τις 26 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί για 46η συνεχή χρονιά το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) στο Νταβός.
Όπως κάθε Ιανουάριο, έτσι και φέτος, σημαντικές προσωπικότητες και ηγέτες 140 χωρών δίνουν «ραντεβού» στην ελβετική πόλη, όπου θα συζητήσουν για οικονομικά και όχι μόνο ζητήματα της επικαιρότητας. Φέτος, στο επίκεντρο θα είναι η λεγόμενη «4η Βιομηχανική Επανάσταση», η οποία αφορά στη ραγδαία εξέλιξη των νέων τεχνολογιών και της ψηφιακής εποχής. Άλλα θέματα θα είναι η προσφυγική κρίση, η επιβράδυνση της κινεζικής, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, το μέλλον της Ευρώπης, η θεραπεία του καρκίνου, η ισότητα των δύο φύλων.
1. Tι είναι το WEF;
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (World Economic Forum/ WEF) είναι ένα ελβετικό μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που είναι γνωστό για τα ετήσια ομώνυμα συνέδρια που λαμβάνουν χώρα κάθε Ιανουάριο στον δήμο Νταβός της Ελβετίας. Στα συνέδρια καταφτάνουν περισσότεροι από 2.500 πολιτικοί ηγέτες, στελέχη επιχειρήσεων, δημοσιογράφοι και άλλοι ισχυροί άνθρωποι. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κόστος για να παρακολουθήσει κάποιος τις εργασίες του ανέρχεται σε $77.000 ανά άτομο, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα διανομής και ταξιδίου.
2. Πότε έλαβε χώρα το πρώτο συνέδριο;
Το καλοκαίρι του 1971 ο οικονομολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, Klaus Schwab, κάλεσε 444 στελέχη επιχειρήσεων της Δύσης στο Συνεδριακό Κέντρο του Νταβόςς με την βοήθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σειρά οργανώσεων βιομηχάνων. Στόχος του ήταν να συστήσει στην Ευρώπη αμερικανικές μεθόδους διοίκησης. Το Φόρουμ είχε μεγάλη επιτυχία, με αποτέλεσμα ο Schwab να ιδρύσει το «Φόρουμ Ευρωπαϊκής Διοίκησης», το οποίο το 1987 μετονομάστηκε σε «Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ» (WEF).
Με σημαντικές προσωπικότητες όπως τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Gordon Brown και τον Nelson Mandela, το WEF σύντομα έγινε ιδιαίτερα επιτυχημένο. Ο Schwab μάλιστα κατάφερε να μπει το 2007 στη λίστα των 100 ανθρώπων με την μεγαλύτερη επιρροή του περιοδικού TIME.
3. Τι είδους θέματα συζητούνται;
Το 1973, το Φόρουμ άρχισε να συμπεριλαμβάνει και κοινωνικοπολιτικά θέματα στην ατζέντα του. Η συγκεκριμένη χρονιά είχε μάλιστα στο επίκεντρό της τον τελευταίο αραβοϊσραηλινό πόλεμο που είχε διάρκεια 20 ημέρες. Πολιτικοί ηγέτες άρχισαν να προσκαλούνται στο Νταβός από το 1974, δίνοντας διαφορετικό χαρακτήρα στο Φόρουμ.
Φέτος, στο επίκεντρο θα είναι η λεγόμενη «4η Βιομηχανική Επανάσταση», η οποία αφορά στη ραγδαία εξέλιξη των νέων τεχνολογιών και της ψηφιακής εποχής. Άλλα θέματα θα είναι η προσφυγική κρίση, η επιβράδυνση της κινεζικής, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας, το μέλλον της Ευρώπης, η θεραπεία του καρκίνου, η ισότητα των δύο φύλων.
4. Τι είδους ρόλο διαδραμάτισε η Ελλάδα στα συνέδρια του WEF;
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα που απέκτησε με την πάροδο του χρόνου το WEF είναι μεταξύ άλλων η συμφωνία του Ανδρέα Παπανδρέου και του Τουρκούτ Οζάλ για εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων στο WEF του 1988. Είχε προηγηθεί η κρίση του Μαρτίου του 1887, όταν οι δύο χώρες είχαν φτάσει στα όρια του πολέμου. Τον Ιανουάριο του 1988, οι δύο ηγέτες αποφάσισαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις των δύο χωρών, επιλέγοντας της ειρήνη.
Συμφώνησαν μάλιστα να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να μην προκύψει άλλη κρίση μεταξύ των δύο χωρών, να συναντιούνται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο και να εγκαταστήσουν απευθείας τηλεφωνική γραμμή. Αξίζει η συνάντηση του Νταβός ακολούθησαν δύο συναντήσεις των ελληνοτουρκικών επιτροπών στην Ελλάδα και την Τουρκία αντίστοιχα, η επίσημη επίσκεψη του Οζάλ στην Αθήνα (Ιούνιος 1988), νέα συνάντηση κορυφής στις Βρυξέλλες (Μάιος 1988). Υπενθυμίζουμε ακόμα ότι το 2010, λίγους μήνες πριν η χώρα μας εισέλθει στο μνημόνιο, παροιμιώδης ήταν η ασφυκτική πίεση των ξένων ΜΜΕ προς τον Έλληνα πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου για το τι μέλλει γενέσθαι με την Ελλάδα.
5. Έχει δεχτεί κριτικές;
Το 2014, ο Tom Keene του Bloomberg είχε δηλώσει ότι το Φόρουμ «ασχολείται με θέματα του παρελθόντος» και το είχε αποκαλέσει «επιτηδευμένο». Το 2012, η Gillian Tett των Financial Times είχε αποκαλέσει το Νταβός «το μέρος όπου οι πλούσιοι και ισχυροί μπορούν να συγκεντρώνονται μακριά από έναν κόσμο που ολοένα και περισσότερο τους φθονεί επειδή είναι πλούσιοι και ισχυροί». Ακόμα και ο Bono των U2 είχε αποκαλέσει το Φόρουμ «συνάντηση χοντρών γάτων στο χιόνι», εννοώντας ότι το -συνήθως- χιονισμένο Νταβός δεν αποτελεί παρά σημείο συνάντησης των ελίτ του επιχειρηματικού και πολιτικού κόσμου.
Ήδη από το 1990 το WEF είχε αρχίσει να δέχεται κατηγορίες για συμβολή στην εξάπλωση της φτώχειας και της καταστροφής του περιβάλλοντος, μέσω της προώθησης του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης. Κατά πολλούς, το Φόρουμ αντιπροσωπεύει μια μικρή μερίδα του πληθυσμού. Το 2013, μέλη της ακτιβιστικής οργάνωσης Femen είχαν προσπαθήσει να εισβάλουν στο Συνεδριακό Κέντρο του Νταβός γυμνόστηθες, θέλοντας να κατηγορήσουν την πατριαρχικά δομημένη οργάνωση της παγκόσμιας οικονομίας.
Σύμφωνα με το Vox, η αντιπροσώπευση του παγκόσμιου πληθυσμού είναι πράγματι προβληματική στα WEF. Πιο συγκεκριμένα, τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων είναι κατά βάση οικονομικά ισχυροί άνδρες της Δύσης. Οι ασθενέστεροι οικονομικά χώρες σπανίως έχουν τον λόγο στα εν λόγω συνέδρια. Ακόμα, τίθεται και θέμα ισότητας των φύλων, καθώς το 2015 μόλις το 17% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η ηθοποιός και ακτιβίστρια, Emma Watson, γνωστή από τις ταινίες του Χάρι Πόττερ, μίλησε για την φεμινιστική καμπάνια της «HeforShe» στο Ντάβος το 2015. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η ισότητα των δύο φύλων θα είναι και φέτος ένα από τα θέματα συζήτησης του WEF.
6. Τι ακριβώς συμβαίνει στο WEF;
Όπως σε κάθε συνέδριο, έτσι και στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, λαμβάνουν χώρα δημόσιες ομιλίες, συζητήσεις, παρουσιάσεις και φυσικά διασυνδέσεις. Τα τελευταία χρόνια, λαμβάνουν χώρα και άλλου είδους εκδηλώσεις, όπως μαθήματα διαλογισμού και πάρτι με φαγητό και ποτό. Το 2015 έλαβε χώρα μάλιστα συναυλία του Andrea Bocelli, ο οποίος έλαβε μάλιστα και βραβείο για τη συμβολή του στη μουσική. Όπως είχε αναφέρει ο Henry Blodget του Business Insider το 2011, το να μην παρευρεθεί κανείς στα πάρτι που λαμβάνουν χώρα μετά τα συνέδρια, κάνουν το WEF να μοιάζει «κενό». Τα Φόρουμ βρίσκονται πάντοτε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με εκατοντάδες δημοσιογράφους να ταξιδεύουν κάθε χρόνο στη χιονισμένη πόλη για να καλύψουν τα γεγονότα.
7. Η σημασία του Νταβός
Το Νταβός είναι δήμος στις ελβετικές Άλπεις. Κτισμένο σε υψόμετρο 1.560 μέτρων, είναι η ψηλότερη πόλη στην Ευρώπη. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της Ελβετίας και το αποτελεί το σκηνικό στο βιβλίο του Τόμας Μαν, «Το Μαγικό Βουνό». Η ομορφιά του Νταβός μάγεψε και τον Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ, ο οποίος μεταξύ 1936 και 1938 το ζωγράφισε.