Γιατί οι ανταγωνιστές τείνουν να ανοίγουν τα καταστήματά τους δίπλα-δίπλα;

Γιατί οι ανταγωνιστές τείνουν να ανοίγουν τα καταστήματά τους δίπλα-δίπλα;
|

Σας έχει τύχει ποτέ κατά την διάρκεια ενός πολύωρου ταξιδιού με το αυτοκίνητο να ψάχνετε επί ώρες να βρείτε ένα εστιατόριο και ξαφνικά να βρίσκετε στον δρόμο σας δύο ή τρία εστιατόρια το ένα απέναντι από το άλλο; Έχετε παρατηρήσει ότι συνήθως τα βενζινάδικα και οι καφετέριες είναι συγκεντρωμένες συνήθως στο ίδιο σημείο;

Το συγκεκριμένο φαινόμενο μπορεί να εξηγηθεί εύκολα σύμφωνα με την «ισορροπία Nash», ένα τρόπο επίλυσης μη συνεργατικών παιγνίων. Όπως εξηγεί ο Jac de Haan, στέλεχος της Google, σε διαδικτυακό «μάθημα» της Ted-Ed, η συγκέντρωση επιχειρήσεων που προσφέρουν παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες στο ίδιο σημείο μπορεί να μην είναι «ηθική», όμως έχει λογική εξήγηση. Η συγκεκριμένη τεχνική μάλιστα αποτρέπει τους επιχειρηματίες από το να καταφεύγουν σε αθέμιτα μέσα ανταγωνισμού. Η συγκεκριμένη εξήγηση δίνει άλλο νόημα στη φράση: «κράτα τους φίλους σου κοντά και τους εχθρούς σου πιο κοντά».

Για να κάνει πιο κατανοητό το συγκεκριμένο φαινόμενο, ο Haan φέρνει σαν ένα παράδειγμα την ιστορία του Εντ, ενός φανταστικού χαρακτήρα που μια μέρα αποφασίζει να πουλήσει παγωτά σε μια παραλία. Η παραλία έχει μήκος 1,5 χλμ και δεν έχει ανταγωνισμό, επομένως ο ίδιος αποφασίζει να στήσει τον πάγκο του στο κέντρο. Τα 750 μέτρα ίσως να είναι πολλά για κάποιον που βρίσκεται στο τέρμα της παραλίας, όμως εξυπηρετείτε με αυτό τον τρόπο όσους περισσότερους πελάτες μπορείτε.

Την επόμενη ημέρα όμως, ο Εντ βλέπει τον ξάδελφό του, τον Tεντ, να φτάνει στην παραλία για να πουλήσει και εκείνος παγωτά. Οι δύο άνδρες αποφασίζουν να χωρίσουν την παραλία στη μέση και να στήσουν τους πάγκους τους στη μέση του κάθε τμήματος αντίστοιχα. Ο Εντ έχει το νότιο τμήμα και ο Τεντ το βόρειο. Έτσι όσοι είναι νότια αγοράζουν από τον πρώτο και όσοι είναι βόρεια από τον δεύτερο και κανείς δεν περπατά πάνω από 500 μέτρα. Αυτή είναι η κοινωνικά βέλτιστη λύση.

Όμως στον χώρο των επιχειρήσεων, ο ανταγωνισμός μπορεί να οδηγήσει πολλούς επιχειρηματίες στα άκρα. Τι θα συνέβαινε λοιπόν εάν μια μέρα ο Τεντ τοποθετούσε τον πάγκο του στην μέση και με αυτό τον τρόπο εξυπηρετούσε περισσότερους πελάτες από τον Εντ; Για να αποφευχθούν τέτοιου είδους περιστατικά, οι επιχειρηματίες τείνουν να στήσουν τις επιχειρήσεις τους τη μία απέναντι από την άλλη, ώστε με αυτό τον τρόπο και να εξυπηρετούν ισάριθμους πελάτες, αλλά και να μην χρειαστεί να καταφύγουν σε αθέμιτα μέσα ανταγωνισμού.

Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι η συγκεκριμένη εξήγηση είναι απλουστευμένη και φυσικά συμπεριλαμβάνει μόνο δύο ανταγωνιστές. Στην πραγματικότητα υπάρχουν σειρά χωροταξικών και άλλων παραγόντων που αναγκάζουν πολλούς επιχειρηματίες να ακολουθήσουν αυτή τη στρατηγική. Υπενθυμίζουμε ότι αυτή δεν αποτελεί την βέλτιστη λύση για τους καταναλωτές, καθώς δημιουργούνται απομονωμένες ζώνες, οι κάτοικοι των οποίων αναγκάζονται να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις για να εξυπηρετηθούν.