Φαινόμενο Johatsu: Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εξαφανίζονται μυστηριωδώς στην Ιαπωνία. Οι θεωρίες

Φαινόμενο Johatsu: Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εξαφανίζονται μυστηριωδώς στην Ιαπωνία. Οι θεωρίες
Open Image Modal
A busy pedestrian walkway, businessmen and women, Tokyo. Daytime, interior, horizontal composition. Business, travel background.
urbancow via Getty Images

Εκτός από το «karoshi», τον θάνατο από την πολύ δουλειά, οι Ιάπωνες έχουν εφεύρει έναν ξεχωριστό όρο και για εκείνους που δεν αντέχουν την πίεση και αποφασίζουν να εξαφανιστούν.

Το φαινόμενο «johatsu» είναι εκείνο κατά το οποίο ένας άνθρωπος αποφασίζει να αλλάξει ταυτότητα -ακόμα και χαρακτηριστικά- και να εξαφανιστεί. Πρόκειται για άτομα που νιώθουν ότι η ζωή τους απειλείται ή για υπερβολικά πιεσμένους ανθρώπους που είναι στο δίλημμα μεταξύ της αυτοκτονίας και ενός νέου ξεκινήματος. Δεν είναι λίγες οι φορές που ανάμεσα σε εκείνους βρίσκονται και γυναίκες που κακοποιούνται από τους συζύγους τους και που δεν έχουν λάβει καμία βοήθεια από τις κοινωνικές υπηρεσίες και την αστυνομία.

Σύμφωνα με το βιβλίο «Οι Εξαφανισμένοι» της Γαλλίδας δημοσιογράφου Λένα Μογκέρ, κάθε χρόνο εξαφανίζονται εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, χωρίς να αφήσουν ίχνος πίσω τους. Αν και τα επίσημα νούμερα είναι πολύ μικρότερα -συνήθως οι περιπτώσεις εξαφανίσεων δεν ξεπερνούν τις 26.000 τον χρόνο- εκτιμάται πως πολλές περιπτώσεις απλά δεν καταγράφονται. Δεν είναι γνωστό ωστόσο πόσο συνηθισμένες είναι οι προσχεδιασμένες εξαφανίσεις.

Σύμφωνα με το περιοδικό «Time», έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομηχανία στην Ιαπωνία που εξειδικεύεται στις αλλαγές ταυτότητας. Οι περισσότερες παρουσιάζονται ως συμβουλευτικές φίρμες και καλούν όσους βρίσκονται σε οικονομικό ή προσωπικό αδιέξοδο να σκεφτούν μια άλλη εναλλακτική της αυτοκτονίας. Οι περισσότεροι πελάτες τους συνήθως καλούν για να λάβουν μια γνώμη για τα προβλήματά τους. Σε ορισμένες όμως σοβαρές περιπτώσεις, οι φίρμες καλούνται να βοηθήσουν έναντι αμοιβής να αλλάξουν πλήρως την ταυτότητα του άλλου και να τον βοηθήσουν να κάνει μια νέα αρχή σε άλλη πόλη.

Οι πελάτες συνήθως έχουν χρέη, κινδυνεύουν από κάποιον μανιακό ή είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Με μερικές χιλιάδες δολάρια, οι άνθρωποι έχουν μπροστά τους μια νέα ζωή, με ένα όμως τίμημα: αφήνουν πίσω τους τις περιουσίες τους και όσους αγαπούν.

Σύμφωνα με άτομα που ασχολούνται με την ιαπωνική κουλτούρα, το φαινόμενο συνδέεται με την τάση των Ιαπωνέζων να απομονώνονται και να νιώθουν ντροπή για τις αποτυχίες τους. Συχνά, αυτό τους οδηγεί στο να αγνοούν τα προβλήματά τους και να παριστάνουν ότι δεν υπάρχουν, αντί να τα αντικρίζουν κατάματα και να τα αντιμετωπίζουν.

Γιατί όμως ορισμένοι επιλέγουν την εξαφάνιση από την αυτοκτονία; Στην χώρα, σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι αυτοκτονίες, οι οικογένειες των αυτόχειρων καλούνται να πληρώνουν υπέρογκα ποσά στους ιδιοκτήτες των οικοπέδων όπου συνέβη η πράξη. Κάποιοι δεν θέλουν να επιβαρύνουν τις οικογένειές τους με επιπλέον χρέη.