Σε διπλωματικό παιχνίδι για γερά νεύρα, με καθοριστικές επαφές και μηνύματα προς πολλαπλούς αποδέκτες, επιδόθηκε η κυβέρνηση, παραμονές της κρίσιμης Διάσκεψης του Βερολίνου.
Από την στιγμή που οριστικοποιήθηκε η απουσία της Ελλάδας από το τραπέζι που θα συζητηθεί το θέμα της Λιβύης, η ελληνική πλευρά ξεκίνησε ένα σπριντ διπλωματικών ελιγμών με βασικό στόχο να δηλώσει παρούσα στις εξελίξεις και να μην απουσιάζουν οι θέσεις της χώρας από το Βερολίνο, έστω και μέσω «τρίτων».
Οι κοινές θέσεις Μητσοτάκη - Χάφταρ
Ο αρχηγός του Εθνικού Λυβικού Στρατού στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ που θα συμμετάσχει στη Διάσκεψη του Βερολίνου, στοχεύει στην κατάργηση των μνημονίων Σάρατζ – Τουρκίας, επιδίωξη που είναι και ελληνική. Αυτό συζήτησε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη με τον οποίο συναντήθηκε χθες (Πέμπτη 17/1).
Την επιδίωξη Χαφτάρ επιβεβαίωσε και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, που μέσα σε ελάχιστες ώρες συναντήθηκε δύο φορές μαζί του, ενώ παρέστη και στην συνάντηση που είχε ο Λίβυος στρατάρχης με τον κ. Μητσοτάκη.
Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο κ. Δένδιας υποστήριξε ότι ο Χαλίφα Χαφτάρ θα ζητήσει κατά τη Διάσκεψη του Βερολίνου την κατάργηση των μνημονίων: «Εάν θα το θέσει ως απαραίτητο όρο για τη σύναψη της ανακωχής, αυτό δεν ξέρω να σας το πω. Αλλά είναι απολύτως βέβαιο ότι η πλευρά Χαφτάρ επιδιώκει την κατάργηση αυτών των δυο μνημονίων σαν επιβλαβών για τη Λιβύη και τους Λίβυους πολίτες και κατά συνέπεια η στόχευσή τους είναι η ακύρωση των δυο αυτών μνημονίων».
Ένα ακόμα κοινό σημείο Μητσοτάκη – Χάφταρ είναι η άποψη που έχουν για την τουρκική παρεμβατικότητα. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, κατά τη διάρκεια της συνάντησης «ο κ. Χαφτάρ κατήγγειλε ειδικότερα τον αρνητικό παρεμβατικό ρόλο της Τουρκίας και δήλωσε ότι αμφότερα τα μνημόνια Σάρατζ - Τουρκίας είναι άκυρα, επειδή αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο αλλά και επειδή έχουν υπογραφεί από κυβέρνηση που δεν έχει την προς τούτο νομιμοποίηση.
Ο Πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη εξεύρεσης πολιτικής λύσης στην λιβυκή κρίση και παρότρυνε τον κ. Χαφτάρ να τηρήσει εποικοδομητική στάση στη Διάσκεψη του Βερολίνου. Υπογράμμισε ότι η κατάπαυση του πυρός είναι το αναγκαίο πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της ασφάλειας και την απομάκρυνση των μισθοφόρων, πράγμα που θα επιτρέψει την έναρξη της πολιτικής διαδικασίας επίλυσης.
Από την συζήτηση, η οποία κάλυψε σε βάθος όλα τα θέματα για το ευρύτερο περιβάλλον ασφαλείας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, συγκρατείται η ξεκάθαρη τοποθέτηση του κ. Χάφταρ για την ακυρότητα του Μνημονίου Σάρατζ - Τουρκίας και η δέσμευσή του για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα».
Νίκος Δένδιας: «Σχεδιασμένη από καιρό η επίσκεψη Χαφτάρ»
Πώς, όμως, φτάσαμε στο σημείο να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι Μητσοτάκης – Χαφτάρ, ελάχιστα 24ωρα πριν από τη Διάσκεψη του Βερολίνου;
Το παρασκήνιο της επίσκεψης του Λίβυου στρατάρχη που έφτασε τελείως αιφνιδιαστικά στην Αθήνα το βράδυ της Τετάρτης (16/1) και που απασχόλησε Άγκυρα και Βερολίνο, μοιάζει με σενάριο ταινίας.
Πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο Έλληνας ΥΠΕΞ που- μέσω της συνέντευξης του στην ΕΡΤ- φώτισε λίγο το παρασκήνιο αποκαλύπτοντας ότι τον είχε συναντήσει στη Βεγγάζη και είχαν συνεννοηθεί για όλα:
«Ο,τι γίνεται δεν μπορεί να γίνεται πάντα υπό το φως της δημοσιότητας. Εγώ είχα πάει και είχα συναντήσει το στρατάρχη Χαφτάρ. Είχαμε από τότε συνεννοηθεί ότι ο στρατάρχης Χαφτάρ θα επισκεπτόταν την Αθήνα. Κρίναμε και οι δυο πλευρές ότι τώρα είναι ο κατάλληλος χρόνος. Είναι τώρα που η επίσκεψή του στην Αθήνα, στην Ελλάδα και η συνάντησή του με εμένα, αλλά κυρίως με τον Πρωθυπουργό, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, δημιουργεί μια υπεραξία και για την δική του πλευρά στην ειρηνευτική διαδικασία και για την δική μας πλευρά».
Ελληνική ενόχληση για Βερολίνο και τηλεφώνημα Μητσοτάκη σε Μέρκελ
Στην ίδια συνέντευξη ο Νίκος Δένδιας επιβεβαίωσε την ελληνική δυσφορία για την στάση της Γερμανίας και την άρνηση της να κάνει δεκτό το αίτημα της Αθήνας για συμμετοχή στη Διάσκεψη του Βερολίνου. Αυτήν ακριβώς την ενόχληση φρόντισε να μεταφέρει στην Άνγκελα Μέρκελ ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο Πρωθυπουργός, λίγο πριν συναντηθεί με τον Χαλιφα Χαφτάρ, τηλεφώνησε στην Καγκελάριο της Γερμανίας και σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές «ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει προσκληθεί στη Διάσκεψη του Βερολίνου και την ανησυχία του για την κατάσταση στη Λιβύη, ιδίως όπως αυτή διαμορφώνεται μετά την υπογραφή των «άκυρων μνημονίων» μεταξύ Σάρατζ-Τουρκίας.
Έθεσε επίσης τους προβληματισμούς του για την κατάσταση ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου λόγω των αποσταθεροποιητικών τουρκικών ενεργειών. Κάλεσε την κυρία Μέρκελ και τους εκπροσώπους της Ε.Ε. που συμμετέχουν στη Διάσκεψη, να εφαρμόσουν τη σχετική απόφαση του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, από την οποία δεσμεύονται.
Η Καγκελάριος της Γερμανίας εξέφρασε την πλήρη δέσμευσή της στις θέσεις της ΕΕ, σημειώνοντας ωστόσο ότι η Διάσκεψη του Βερολίνου έχει ως στόχο να φέρει ειρήνη και σταθερότητα στη Λιβύη και δεν θα ασχοληθεί με θέματα θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κυρία Μέρκελ εξέφρασε επίσης την πλήρη στήριξή της στα Συμπεράσματα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Μνημόνιο Λιβύης-Τουρκίας για τις θαλάσσιες ζώνες».
Το μήνυμα Μητσοτάκη στην ΕΕ
Αυτό το τηλεφώνημα του Πρωθυπουργού ήταν η δεύτερη ελληνική κίνηση -μετά την επίσκεψη Χαφτάρ στην Αθήνα- στη διπλωματική σκακιέρα. Λίγο νωρίτερα, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής του συνέντευξης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστελνε μήνυμα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνοντας ότι προτίθεται να ασκήσει βέτο αν οι αποφάσεις της Διάσκεψης του Βερολίνου, δεν απορρίπτουν κατηγορηματικά το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης.