Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, που έχει γίνει στόχος της ΕΕ έως και το 2030, έχει αλλάξει σημαντικά τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη με τις τιμές των ορυκτών καυσίμων να μειώνονται πλέον αισθητά.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΔΟΕ), οι χώρες μπαίνουν σε μια νέα ενεργειακή εποχή όπου έχουν πρόσβαση σε περισσότερο πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα από ό,τι χρειάζονται για να τροφοδοτήσουν την οικονομική τους ανάπτυξη, οδηγώντας σε χαμηλότερες τιμές για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Η ετήσια έκθεση του οργανισμού ενέργειας αναφέρει, ότι οι καταναλωτές μπορούν πλέον να «αναπνεύσουν» ενεργειακά καθώς οι τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι πλέον πολύ πιο προσιτές, μετά από το τρελό ράλι που πυροδότησαν οι γεωπολιτικές ανατροπές, ακριβώς επειδή η παγκόσμια ζήτηση έχει μειωθεί.
Φτηνά καύσιμα
Ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής του ΔΟΕ, δήλωσε ότι η έκθεση επιβεβαιώνει την πρόβλεψή της ότι η παγκόσμια κατανάλωση ορυκτών καυσίμων θα κορυφωθεί πριν από το 2030 και θα μείνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα μετά, καθώς οι πολιτικές για το κλίμα θα τεθούν σε ισχύ.
«Η συνέχιση δε των επενδύσεων σε έργα ορυκτών καυσίμων στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη πτώση των τιμών της αγοράς για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο», πρόσθεσε ο Μπιρόλ.
«Δεν μπορώ να πω αν θα δούμε ξανά τιμές πετρελαίου στα 100 δολάρια το βαρέλι αλλά αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι παρά τη συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, οι τιμές του πετρελαίου είναι στα επίπεδα της δεκαετίας του ’70 καθώς κινούνται κάτω από τα 74 δολάρια το βαρέλι», υπογράμμισε.
Ωστόσο, ο ΔΟΕ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή να οδηγήσουν βραχυπρόθεσμα στην διακοπή της παροχής πετρελαίου και φυσικού αερίου, λόγω προβλημάτων στις εξαγωγές και τις μεταφορές.
Μακροπρόθεσμα όμως η αγορά αναμένεται να «χαλαρώσει» και οι τιμές θα μείνουν χαμηλές με το κόστος της ενέργειας να μην είναι πλέον καθοριστικός παράγοντας για την παγκόσμια οικονομία.
Μέχρι το τέλος της δεκαετίας, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να φθάσουν στα 75 με 80 δολάρια το βαρέλι, σύμφωνα με την κεντρική πρόβλεψη του ΔΟΕ, σε σύγκριση με τη μέση τιμή πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι το 2022 που βρέθηκε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η τιμή του φυσικού αερίου που εισάγεται στην ΕΕ αναμένεται επίσης να μειωθεί κατακόρυφα από το μέσο υψηλότερο ρεκόρ των 70 δολαρίων ανά κιλοβατώρα που ήταν το 2022 σε μόλις 6,50 δολάρια μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Σήμερα η τιμή της κιλοβατώρας είναι γύρω στα 33-36 δολάρια.
Ένας «νέος κόσμος» ενέργειας
Στο μεταξύ, οι επενδύσεις στην μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μέσω πλοίων σημείωσαν άνθηση μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία μείωσε δραστικά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από αγωγούς στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΟΕ, η παγκόσμια χωρητικότητα LNG θα αυξηθεί σχεδόν κατά 50% έως το 2030, μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη παγκόσμια ζήτηση ενέργειας.
Η αυξανόμενη παγκόσμια παραγωγή αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Νότια Αμερική αναμένεται να ξεπεράσει κατά πολύ την παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο, μετά και την τεράστια μετάβαση της Κίνας, του μεγαλύτερου εισαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο, στα ηλεκτρικά οχήματα.
«Η Κίνα υπήρξε η κινητήρια δύναμη της αγοράς πετρελαίου τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά αυτή η μηχανή μεταβαίνει τώρα στην ηλεκτρική ενέργεια αφήνοντας τόνους πετρελαίου στα αζήτητα», ανέφερε η IEA.
Τα ηλεκτρικά οχήματα έχουν σήμερα μερίδιο αγοράς περίπου 20% όλων των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων παγκοσμίως, το οποίο θα αυξηθεί στο 50% έως το 2030.
Αυτό θα μείωνε την παγκόσμια ζήτηση για πετρέλαιο κατά περίπου 6 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, σύμφωνα με τον IEA.
Ο «νέος κόσμος» για τους καταναλωτές ενέργειας θα είναι πιο άνετος οικονομικά, εκτιμά ο Birol, αλλά προειδοποίησε ότι η αλλαγή θα απαιτήσει πράσινες εναλλακτικές λύσεις, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και οι αντλίες θερμότητας, που πρέπει με τη σειρά τους να γίνουν επίσης φθηνότερες επιλογές για να μπορούν να ανταγωνιστούν τα πιο προσιτά ορυκτά καύσιμα.