Η κοινωνία θα έπρεπε να προβεί σε «άνευ προηγουμένου» αλλαγές στον τρόπο που λειτουργεί, προκειμένου να εμποδίσει τις θερμοκρασίες να ανεβούν περισσότερο από ό,τι επιδιώκεται, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος αύξησης των κυμάτων καύσωνα και των καταστροφικών καταιγίδων, όπως και των πιθανοτήτων ξηρασίας σε κάποιες περιοχές, σύμφωνα με αναφορά του ΟΗΕ που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα.
Η διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, αντί για τον στόχο των 2 βαθμών Κελσίου, που συμφωνήθηκε στη Συμφωνία του Παρισιού το 2015, θα είχε «ξεκάθαρα οφέλη για τους ανθρώπους και τα φυσικά οικοσυστήματα», ανέφερε το IPCC (Intergovermnental Panel on Climate Change- Διακυβερνητκό Συμβούλιο για την Κλιματική Αλλαγή) του ΟΗΕ, σε ανακοίνωσή του σχετικά με τη δημοσίευση της εν λόγω αναφοράς.
Σύμφωνα με την αναφορά του IPCC, με τους παρόντες ρυθμούς αύξησης της θερμοκρασίας, οι θερμοκρασίες στον κόσμο θα «πιάσουν» πιθανότατα τους 1,5 βαθμούς Κελσίου μεταξύ του 2030 και του 2052, μετά από μια αύξηση ενός βαθμού Κελσίου πάνω από τα επίπεδα πριν τη βιομηχανική επανάσταση, στα μέσα του 19ου αιώνα. Η επίτευξη του στόχου των 1,5 βαθμών Κελσίου θα διατηρούσε το επίπεδο της στάθμης της θάλασσας παγκοσμίως 0,1 μέτρο χαμηλότερα το 2100 από ό,τι ο στόχος των 2 βαθμών. Αυτό θα μείωνε τις πλημμύρες, και θα έδινε στους ανθρώπους που ζουν σε ακτές, νησιά και δέλτα ποταμών χρόνο για να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή.
Ο χαμηλότερος αυτός στόχος θα μείωνε επίσης την απώλεια και εξάλειψη ειδών, και τις επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, σύμφωνα με την αναφορά.
«Κάθε ελάχιστη αύξηση της θερμοκρασίας έχει σημασία, ειδικά εφόσον η αύξηση κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου ή παραπάνω αυξάνει τον κίνδυνο που έχει να κάνει με μακροπρόθεσμες ή μη αναστρέψιμες αλλαγές, όπως η απώλεια κάποιων οικοσυστημάτων» σημειώνει στην ανακοίνωση ο Χανς Ότο Πόρτνερ, ο οποίος ηγείται μιας εκ των ομάδων εργασίας του IPCC.
Τo IPCC συναντήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Ιντσόν της Νότιας Κορέας για να ολοκληρώσει την αναφορά, που προετοιμάστηκε κατόπιν αιτήματος κυβερνήσεων το 2015, για να αξιολογήσει τη βιωσιμότητα και τη σημασία του περιορισμού της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Η αναφορά αυτή θεωρείται ως ο κύριος επιστημονικός οδηγός για κυβερνητικούς διαμορφωτές πολιτικής ως προς την εφαρμογή της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015 στη Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στην Πολωνία τον Δεκέμβριο.
Για να επιτευχθεί ο στόχος του 1,5%, οι συνολικές ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα έπρεπε να πέσουν περίπου κατά 45% ως το 2030 από τα επίπεδα του 2010.
Σύμφωνα με την αναφορά, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα έπρεπε να προμηθεύουν το 70%-85% του ηλεκτρισμού ως το 2050 για την παραμονή εντός του ορίου των 1,5 βαθμών Κελσίου, εν συγκρίσει με το 25% όπου βρίσκονται σήμερα. Μέσω της χρήσης τεχνολογίας CCS («αιχμαλωσίας» και αποθήκευσης άνθρακα), το ποσοστό της ενέργειας από αέριο θα έπρεπε να πέσει στο 8% και αυτής από άνθρακα κάτω από 2%. Δεν υπάρχει αναφορά στο πετρέλαιο. Εάν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία υπερβεί προσωρινά την αύξηση κατά 1,5%, επιπλέον τεχνικές απομάκρυνσης άνθρακα θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν για να επανέλθουν στη σωστή «τροχιά» τα πράγματα ως το 2100.
Ωστόσο, σύμφωνα με την αναφορά, η αποτελεσματικότητα των μέτρων, όπως η φύτευση δασών, η χρήση βιοενέργειας ή η «αιχμαλωσία» και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα δεν έχει αποδειχτεί ότι λειτουργούν σε μεγάλη κλίμακα, και εκτιμάται πως υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι. Ωστόσο, η αποτυχία επίτευξης του στόχου θα επέφερε δραματικές αλλαγές στον κόσμο: Το χαμηλότερο επίπεδο θα σήμαινε ότι ο Αρκτικός Ωκεανός θα έμενε ελεύθερος από θαλάσσιους πάγους το καλοκαίρι μόνο μία φορά τον αιώνα, όχι τουλάχιστον μια φορά τη δεκαετία, όπως προβλέπεται με βάση το υψηλότερο επίπεδο. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι θα μειώνονταν κατά 70%- 90% (πάλι εξαιρετικά υψηλό ποσοστό) αντί να εξαλειφθούν πλήρως, με βάση το υψηλότερο επίπεδο. Ακόμη, στο σενάριο των 2 βαθμών Κελσίου, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας θα ήταν στα 10 εκατοστά: Ενδεικτικά, εάν επιτευχθεί ο στόχος των 1,5 βαθμών, θεωρείται πως 10 εκατ. λιγότεροι άνθρωποι θα κινδυνεύουν από πλημμύρες.
«Η αναφορά δείχνει πως μας απομένει μόνο μια πολύ μικρή ευκαιρία για να αποφύγουμε αδιανόητη βλάβη στο κλιματικό σύστημα, το οποίο υποστηρίζει τη ζωή όπως τη γνωρίζουμε» είπε ο Αμτζάντ Αμπντουλά, μέλος του IPCC και επικεφαλής διαπραγματευτής για μια συμμαχία μικρών νησιωτικών κρατών που διατρέχουν κίνδυνο πλημμυρών καθώς το επίπεδο της στάθμης της θάλασσας αυξάνεται.
Συνοπτικά, σύμφωνα με την 728 σελίδων αναφορά, τα πράγματα ως έχουν αυτή τη στιγμή οδεύουν προς αύξηση της τάξης των τριών βαθμών Κελσίου, και οι επιπτώσεις θα ήταν δραματικές. Ως προς το κόστος, για να περιοριστεί η αύξηση στους 1,5 βαθμούς, θα χρειάζονταν «ετήσιες μέσες επενδύσεις στο σύστημα ενέργειας περίπου 2,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων» μεταξύ 2016 και 2035.
(με πληροφορίες από Reuters, Associated Press, BBC)