Μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ το 2016 κάποιοι συνέκριναν τον εθνικιστικό λαϊκισμό των Ηνωμένων Πολιτειών με την κατάσταση που επικρατούσε στη Βρετανία με το Brexit και έλεγαν χαρακτηριστικά: «Πιστεύετε ότι είναι κακό που η Βρετανία ψήφισε να αποχωρήσει από την ΕΕ; Η Αμερική ψήφισε να εγκαταλείψει τον εαυτό της».
Οπως τονίζει η αρθρογράφος του Guardian, Aφουα Χιρς, τέσσερα χρόνια αργότερα, τα πράγματα φαίνονται λίγο διαφορετικά. Εχοντας πράγματι πάρει αποστάσεις από την λογική, η Αμερική σώθηκε τώρα - όχι για πρώτη φορά - από τους έγχρωμους πολίτες της. Τα δημοσκοπικά ευρήματα δείχνουν ότι χωρίς τους μειονοτικούς-εθνοτικούς ψηφοφόρους, πολλοί από τους οποίους έπρεπε να ξεπεράσουν τις σκόπιμες και συστηματικές προσπάθειες αποχής τους από την κάλπη - η συνταγματική και πολιτική ακεραιότητα των ΗΠΑ θα είχε υπομείνει για τέσσερα ακόμη χρόνια την καταστροφική ηγεσία του Τραμπ.
Στην Βρετανία, τα τελευταία τέσσερα χρόνια της οπισθοδρόμησης, η κυβέρνηση είχε αφεθεί ανεξέλεγκτη. Αλλά όσο άσχημα και αν συμπεριφέρονταν οι ηγέτες της, ήξεραν ότι υπήρχε μια μεγαλύτερη, πιο ισχυρή δημοκρατία που συμπεριφερόταν ακόμη χειρότερα. Οι επιθέσεις των Συντηρητικών κατά της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος, για παράδειγμα, μπορεί να αποτελούν μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο βρετανικό σύνταγμα. Αλλά για τον Τραμπ, οι προσωπικές επιθέσεις σε μεμονωμένους δικαστές στο Twitter έγινε ρουτίνα.
Η χαλαρή στάση της βρετανικής κυβέρνησης σχετικά με την παραβίαση του διεθνούς δικαίου προκάλεσε την καταδίκη σχεδόν όλων των πρώην πρωθυπουργών. Αλλά ο Τραμπ πρωτοστάτησε στο δρόμο για τη διάλυση διεθνών συμφωνιών και την αποχώρηση από πολυμερείς οργανισμούς.
Και υπάρχει το φυλετικό ζήτημα, συνεχίζει η Χιρς. Η Βρετανία έπρεπε να υπομείνει έναν υπουργό ισότητας που υποδηλώνει ότι το αντι-ρατσιστικό υλικό ανάγνωσης είναι παράνομο στο σχολείο, έναν υπουργό Εξωτερικών που χλευάζει το κίνημα Black Lives Matter και τον ίδιο τον Μπόρις Τζόνσον, έτοιμο να προσβάλει τα μαύρα παιδιά στην Αφρική όπως είχε κάνει με τον μαύρο πρόεδρο στον Λευκό Οίκο (σ.σ. τον Μπαράκ Ομπάμα).
H εκλεγμένος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Καμάλα Χάρις λέγεται ότι «μισεί» τον Τζόνσον για τον ισχυρισμό ότι ο Ομπάμα είχε μνησικακία εναντίον της Βρετανίας λόγω της «μερικής καταγωγής του από την Κένυα». Τα σχόλια του Βρετανού πρωθυπουργού δεν είχαν ηχήσει καλά.
Η αναφορά του στην Κένυα δεν ήταν τυχαία. Μεγάλο μέρος της πολιτικής στρατηγικής του Τζόνσον στηρίζεται στα θεμέλια της αυτοκρατορικής υπερηφάνειας και της αποικιακής νοσταλγίας.
Οι ρίζες της Καμάλα Χάρις της δίνουν περισσότερα κοινά με τους Βρετανούς από ό,τι με τους περισσότερους Αμερικανούς. Ο παππούς της εργάστηκε για τη βρετανική αποικιακή κυβέρνηση στην Ινδία, όπου πάλεψε για την ανεξαρτησία από την ιδεολογία της βρετανικής αυτοκρατορίας περί «λευκής ανωτερότητας». Ηταν αυτή η δύναμη πίσω από αυτήν την αυτοκρατορία που πρωτοστάτησε στην υποδούλωση Αφρικανών και οδήγησε τον πατέρα της Καμάλα Χάρις, Ντόναλντ, να γεννηθεί στην Τζαμάικα.
Οι Τόρις, που φουσκώνουν με υπερηφάνεια από την ίδια ιστορία - και καυχιούνται με το τραγούδι «οι Βρετανοί ποτέ δεν θα είναι σκλάβοι» - είναι απίθανο να βρουν τη σαγηνευτική δύναμη να επηρεάσουν την νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Η βρετανική κυβέρνηση παράβλεψε τις εθνοτικές μειονότητες όταν της πρόσφεραν την αλήθεια της δική τους καταγωγής, για να αντιμετωπίσουν αυτήν την προπαγάνδα. Δεν γίνεται, όμως, να παραβλέψει τον πρόεδρο και την αντιπρόεδρο της Αμερικής.
Αυτό κάνει τον Τζόνσον να φαίνεται ιδιαίτερα εύθραυστος και εκτεθειμένος. Αυτήν την εβδομάδα ένας από τους προκατόχους του, ο Τζον Μέιτζορ - έχοντας βιώσει τεταμένες σχέσεις με την Αμερική, όταν ήταν στην εξουσία - προειδοποίησε ότι «ο εφησυχασμός και η νοσταλγία είναι ο δρόμος προς την εθνική παρακμή». «Δεν είμαστε πλέον η αναντικατάστατη γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής. Τώρα είμαστε λιγότερο συνδεδεμένοι και με τους δύο» προειδοποίησε ο Μέιτζορ.
Μεγάλο μέρος της παρακμής της Βρετανίας είναι διαρθρωτικό και ξεκίνησε πολύ πριν αναλάβει ο Τζόνσον, εκτιμά η αρθρογράφος του Guardian. Αλλά αν θέλει να το επιδεινώσει κι άλλο, δύσκολα θα έβρισκε ένα μονοπάτι πιο αποτελεσματικό από αυτό που βρίσκεται επί του παρόντος.
«Δεν έχουμε υπομείνει ποτέ στη σύγχρονη εποχή κάτι τόσο ακραίο όσο η τοξική επίθεση στην πολιτική κουλτούρα της Αμερικής που άφησε πίσω του ο Ντόναλντ Τραμπ. Οπως συνήθως, η δική μας είναι μια κακή απομίμηση. Και όπως όλα τα κακέκτυπα, δεν είναι φτιαγμένη για να διαρκέσει» καταλήγει η Aφουα Χιρς.
Πηγή: Guardian