Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στη βόρεια ακτή του Περού, μια πλούσια διακοσμημένη αίθουσα θρόνου του 7ου αι. μ.Χ., την οποία με βάση τα ευρήματα συνδέουν με βασίλισσα του πολιτισμού των Moche.
Η αίθουσα βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της Pañamarca, τοποθεσία που κατοικήθηκε από τους Moche, έναν ιθαγενή πολιτισμό ο οποίος άκμασε για περισσότερα από πεντακόσια χρόνια στις πεδιάδες μεταξύ Άνδεων και Ειρηνικού Ωκεανού, την περίοδο 350 - 850 μ.Χ., αιώνες πριν οι Ίνκας δημιουργήσουν το Μάτσου Πίτσου στα νοτιοανατολικά.
Στην Pañamarca που ανακαλύφθηκε εκ νέου τη δεκαετία του 1950, έχουν εντοπιστεί βαθμιδωτές πλίνθινες πλατφόρμες, μια μεγάλη περιτειχισμένη πλατεία, κτίρια, καθώς και περίτεχνες, πολύχρωμες τοιχογραφίες.
Αρχαιολόγοι από το Περού και τις ΗΠΑ -μεταξύ των οποίων ερευνητές από το Μουσείο Φύσης και Επιστήμης του Ντένβερ και το Πανεπιστήμιο Columbia-, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Archaeological Landscapes of Pañamarca και μελετούν από το 2018 τον ηλικίας 1.600 ετών οικισμό, ανακάλυψαν την πλίνθινη αίθουσα του θρόνου, την οποία και ονόμασαν «Αίθουσα του Φανταστικού των Moche», λόγω των τοιχογραφιών που ρίχνουν φως στις πεποιθήσεις και στις πρακτικές του χαμένου αυτού πολιτισμού, κατά την πρόσφατη ανασκαφική περίοδο.
Οι τοίχοι και οι κίονες της αίθουσας φέρουν τοιχογραφίες που απεικονίζουν μια «ισχυρή γυναίκα». Σε μία από αυτές δέχεται μία πομπή επισκεπτών, σε άλλη είναι καθισμένη στον θρόνο.
Η Jessica Ortiz Zevallos, επικεφαλής του προγράμματος που ερευνά τον αρχαιολογικό χώρο της Panamarca, δήλωσε στο Reuters ότι οι αρχαίες τοιχογραφίες «θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ότι τον χώρο χρησιμοποιούσε μία γυναίκα, πιθανώς ηγεμόνας».
Η γυναίκα στις τοιχογραφίες φαίνεται να συνδέεται με τη θάλασσα, την ημισέληνο και την τέχνη της υφαντικής. Μία από τις τοιχογραφίες που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα απεικονίζει ένα εργαστήριο με γυναίκες που κλώθουν και υφαίνουν, όπως και μία πομπή ανδρών οι οποίοι μεταφέρουν υφάσματα και «το στέμμα της ηγέτιδας με τις πλεξούδες της».
«Δεν υπάρχει επιφάνεια σε αυτό το σημείο που να είναι γυμνή. Τα πάντα είναι ζωγραφισμένα και εξαιρετικά διακοσμημένα με μυθολογικές σκηνές και φιγούρες», σημείωσε στο Reuters ο αρχαιολόγος José Antonio Ochatoma Cabrera, που συμμετέχει στο πρόγραμμα.
Από τότε που οι ερευνητές άρχισαν να μελετούν την Pañamarca, έχουν ανακαλύψει τοιχογραφίες που απεικονίζουν ιερείς και ιέρειες, πολεμιστές, υπερφυσικά όντα, έναν άνδρα με δύο πρόσωπα, καθώς και τελετές που αφορούν αιχμαλώτους.
Όπως αναφέρει ωστόσο η σχετική ανακοίνωση, «αίθουσα θρόνου για μια βασίλισσα δεν έχει εμφανιστεί ποτέ στην Pañamarca, ούτε πουθενά αλλού στο αρχαίο Περού».
«Η Pañamarca συνεχίζει να μας εκπλήσσει», σημειώνει η Lisa Trever, καθηγήτρια Προκολομβιανής Ιστορίας της Τέχνης και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia, «όχι μόνο για την αστείρευτη δημιουργικότητα των καλλιτεχνών της, αλλά και επειδή τα έργα τους ανατρέπουν τις προσδοκίες μας για τους ρόλους των φύλων στον αρχαίο κόσμο των Moche».
Οι μελετητές δεν μπορούν να απαντήσουν με βεβαιότητα εάν η γυναίκα που απεικονίζεται στις τοιχογραφίες της αίθουσας του θρόνου είναι μυθική μορφή, θεά ή αληθινό πρόσωπο -ιέρεια ή βασίλισσα.
Παρόλα αυτά, είναι σίγουροι ότι η αίθουσα χρησιμοποιούνταν κατά κόρον: Η πλάτη του θρόνου είναι διαβρωμένη και η ομάδα βρήκε πάνω του χάντρες από πράσινο λίθο, λεπτές κλωστές και ανθρώπινα μαλλιά, ευρήματα που «καθιστούν σαφές ότι [ο θρόνος] χρησιμοποιούνταν από υπαρκτό πρόσωπο» και πως «όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για μια ηγέτιδα της Pañamarca του 7ου αιώνα», σύμφωνα με την ανακοίνωση.
Μιλώντας στο Artnet News, η Trever δήλωσε ότι τα ευρήματα «μας λένε ότι οι ισχυρές γυναίκες Moche δεν ήταν απλώς “ιέρειες”, αλλά ηγέτιδες που ασκούσαν και πολιτική εξουσία».
Κατά τη διάρκεια της ίδιας ανασκαφικής περιόδου, ήρθε στο φως και ένας άλλος χώρος, σε σημείο με προνομιακή θέα, παρόμοια με τις θέσεις των θεωρείων σε ένα θέατρο ή στάδιο, η «Αίθουσα των πλεγμένων φιδιών», οι κίονες της οποίας είναι διακοσμημένοι με παραστάσεις φιδιών που περιπλέκονται με ανθρώπινα πόδια - ένα μοτίβο της τέχνης των Moche που εμφανίζεται επίσης για πρώτη φορά. Στους τοίχους της αίθουσας υπάρχουν τοιχογραφίες με πολεμιστές, όπλα και ένα τέρας που κυνηγάει έναν άνθρωπο.
Οι Moche, που μερικές φορές αναφέρονται ως οι «Έλληνες των Άνδεων», ζωγράφιζαν με νωπές ορυκτές χρωστικές ουσίες όπως οξείδια του σιδήρου και πηλό. Μερικές από τις πιο διάσημες τοιχογραφίες τους βρίσκονται στους ναούς του Ήλιου και της Σελήνης κοντά στο σημερινό Τρουχίγιο.
Οι αρχαιολόγοι έχουν φέρει κατά καιρούς στο φως υπέροχα κεραμικά και κοσμήματα που συνδέονται με τον αρχαίο αυτό πολιτισμό. Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι επιδέξιοι Moche ήταν πρωτοπόροι στις τεχνικές επεξεργασίας μετάλλων, όπως η επιχρύσωση και οι πρώιμες μορφές συγκόλλησης. Χάρη στις δεξιότητες τους δημιούργησαν εξαιρετικά περίπλοκα αντικείμενα: καρφωτά σκουλαρίκια και σκουλαρίκια μύτης, περιδέραια και κράνη, πολλά από τα οποία ήταν πλούσια διακοσμημένα με χρυσό και πολύτιμους λίθους.
Ο πολιτισμός τους εξαφανίστηκε μυστηριωδώς τον 9ο αιώνα, χωρίς να αφήσει γραπτά κείμενα.
Με πληροφορίες από Smithsonianmag.com