Η Ελένη Αντωνιάδου γεννήθηκε το 1988 στην Θεσσαλονίκη και 25 χρόνια αργότερα, είχε κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένη με τον εαυτό της.
To 2009 πήρε πτυχίο Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική από το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας, στη Λαμία (το οποίο καταργήθηκε το 2013).
Ακολούθησε το μεταπτυχιακό της στη Νανοτεχνολογία και Αναγεννητική Ιατρική στο University College (UCL) του Λονδίνου, κατά την διάρκεια του οποίου, όπως η ίδια γράφει, ”δούλεψα με την συμφοιτήτριά μου, Κλαίρ Κρόουλι, για τον καθηγητή Αλεξάντερ Σεϊφάλιαν, στην δημιουργία μιας τεχνητής τραχείας από βλαστοκύταρα, που μιμείται τις ιδιότητες της πραγματικής. Το πρότζεκτ κέρδισε τον διαγωνισμό “Translation to Clinic and to Commercialization of Nanotechnology Products Competition” του UCL και λίγο αργότερα μεταμοσχεύτηκε σε έναν ασθενή 36 ετών, τον Αντεμάριαμ Τεκλεσένμπετ Μπεγιέν, ο οποίος έπασχε από καρκίνο της τραχείας σε τρίτο στάδιο. Ηταν η πρώτη πετυχημένη μεταμόσχευση τεχνητού οργάνου απο βλαστοκύταρα στην ιστορία της ιατρικής και απέδειξε τις δυνατότητες της αναγεννητικής ιατρικής στην μελλοντική ανάπτυξη των μεταμοσχεύσεων...”
Η Γυναίκα της Χρονιάς
Ο Μπεγιέν πέθανε τον Ιανουάριο του 2014, αλλά μέχρι τότε η Ελένη Αντωνιάδου είχε προχωρήσει μπροστά.
Αρχισε το Διδακτορικό της στη Βιομηχανική των Ιστών σε πανεπιστήμιο του Ιλινόι των ΗΠΑ (University of Illinois at Urbana-Champaign) και παράλληλα ίδρυσε την start-up ”Μεταμοσχεύσεις χωρίς δότες”.
″Ηταν το αποτέλεσμα 3,5 χρόνων προσπάθειας παραγωγής τεχνητών οργάνων, που θα μπορούν να προσαρμόζονται στις ειδικές ανάγκες κάθε ασθενούς” έγραφε η Ελένη Αντωνιάδου στο βιογραφικό που έστειλε για να γίνει δεκτή στη NASA. ”Αυτή η επιχειρηματική μου δραστηριότητα έχει κερδίσει βραβεία σε διάφορους διαγωνισμούς, μεταξύ των οποίων τα Best Social Venture- Cozad New Venture Competition, Idea to product Competition, Pitchfest Competition, Entrepreneurship & Management for Life Scientists Finals Competition...”
Σύμφωνα με το βιογραφικό που της χάρισε τη συμμετοχή της στην Θερινή Ακαδημία της NASA το 2012, εκτός όλων των παραπάνω, η Αντωνιάδου είχε ηγηθεί ομάδας εθελοντών που ταξίδευσαν στο Περού, την Ουγκάντα και την Κόστα Ρίκα, προσφέροντας δωρεάν φάρμακα και ιατρική βοήθεια σε παιδιά.
″Μου αρέσει να πετάω με αλεξίπτωτο, να τρέχω Μαραθώνιο, να κολυμπάω, να κάνω TAE KWON DO και να παίζω ποδόσφαιρο και βόλεϊ...” κατέληγε στο βιογραφικό της.
Ο ανταγωνισμός για μία θέση στην Ακαδημία της NASA ήταν μεγάλος, αλλά η Ελληνίδα φοιτήτρια τα κατάφερε. Κι όπως θα κάναμε όλοι στην θέση της, φρόντισε να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερα φωτογραφικά ντοκουμέντα της επιτυχίας της.
Τον Μάρτιο του 2013, η Ελένη Αντωνιάδου βραβεύτηκε ως «συνιδρυτής και CEO της εταιρείας Transplants without Donors» και ανακηρύχθηκε Γυναίκα της Χρονιάς στον τομέα της Τεχνολογίας, από την βρετανική οργάνωση Everywoman της εταιρείας FDM.
Το σκάνδαλο Μακιαρίνι
Οταν την ανακάλυψαν τα ελληνικά ΜΜΕ, τον Μάρτιο του 2014, η φήμη της είχε ήδη αρχίσει να εκτοξεύεται, αλλά η βάση από την οποία είχε απογειωθεί ήταν ήδη υπό κατάρρευση.
Ο χειρουργός Πάολο Μακιαρίνι, που συνεργάστηκε με τον Αλεξάντερ Σεϊφάλιαν για τη πρώτη μεταμόσχευση της τεχνητής τραχείας στον Μπεγιέν, μετρούσε ήδη πέντε νεκρούς στο ενεργητικό του. Ο Μπεγιέν, στον οποίο ο Μακιαρίνι είχε τοποθετήσει την πρώτη τεχνητή τραχεία που έφτιαξε η Κρόουλι με την βοήθεια της ελληνίδας φοιτήτριας το 2011, είχε ήδη πεθάνει όταν η Ελένη Αντωνιάδου υποστήριζε ότι έχαιρε άκρας υγείας στις συνεντεύξεις που έδινε σε ελληνικά και ξένα ΜΜΕ.
Το όραμα της τεχνητής τραχείας ήταν ήδη νεκρό και μαζί με τους ασθενείς είχε πεθάνει και η πολυβραβευμένη εταιρεία της Αντωνιάδου, αλλά εκείνη συνέχισε να απολαμβάνει την δημοσιότητά της, να φιγουράρει σε λίστες με σημαντικούς Ελληνες και κορυφαίους νέους επιστήμονες, να συμμετέχει σε διεθνείς οργανισμούς, να παραλαμβάνει βραβεία και να γίνεται Barbie.
Μόνο τo Διδακτορικό της δεν έλεγε να τελειώσει, αλλά αυτή ήταν μία λεπτομέρεια χωρίς σημασία. Αυτό που είχε σημασία ήταν η διατύπωση στο βιογραφικό της: ”Η Διδακτορική διατριβή της εξερευνά καινοτόμες επεξεργασίες βλαστοκυτάρων για μεταμοσχεύσεις, βιολογική αποθήκευση βλαστοκυτάρων και εφαρμογές αναγεννητικής ιατρικής.”
″Πήραμε τραχείες από τον χασάπη”
Η αποκάλυψη του σκανδάλου που οδήγησε στην απόλυση του Μακιαρίνι από το σουηδικό Ινστιτούτο Καρολίνσκα (ο οργανισμός που δίνει τα βραβεία Νόμπελ), του Σεϊφάλιαν από το UCL, αλλά και στην παραίτηση μελών της επιτροπής Νόμπελ, άρχισε το 2016.
Η ανάμιξη της Αντωνιάδου στην υπόθεση ήταν μηδαμινή. Οπως είχε πει ο Αλεξάντερ Σεϊφάλιαν το 2013, μιλώντας σε εκδήλωση του TED, το 2011 συμφώνησε να φτιάξει σε δέκα μέρες μία τεχνητή τραχεία απο βλαστοκύταρα για έναν ασθενή του Μακιαρίνι που είχε μόνο δύο βδομάδες ζωής. Τον Μπεγιέν.
″Ζήτησα από την φοιτήτρια που έκανε το διδακτορικό της μαζί μου (σ.σ. την Κλαίρ Κρόουλι) να πάει στον χασάπη και να πάρει τραχείες προβάτων και γουρουνιών, διότι δεν είχαμε ιδέα πώς έμοιαζε το όργανο” είχε πει ο Σεϊφάλιαν σ΄ εκείνη την ομιλία του. ”Πήγαινε στο Google και ψάξε για τραχεία, της είπα...”
Δίπλα σ΄εκείνη την φοιτήτρια, που έκανε το Διδακτορικό της, δούλευε η Αντωνιάδου, που έκανε το Μάστερ της. Κι αυτή ήταν η μόνη συμμετοχή της στην υπόθεση.
Τα ερωτήματα και οι απαντήσεις
Το πρώτο λογικό ερώτημα είναι αν η Ελένη Αντωνιάδου παρακολουθούσε την πορεία της πρώτης τεχνητής τραχείας από βλαστοκύταρα, πάνω στην οποία είχε βασίσει την πολυβραβευμένη εταιρεία της και το θέμα της διδακτορικής διατριβής της. Αν ήταν ενήμερη για την δουλειά του Μακιαρίνι, αν ήξερε για τις εννιά στις δέκα αποτυχίες κι αν είχε διαβάσει τα δημοσιεύματα για την αποκάλυψη του σκανδάλου, όπως θα είχε κάνει στην θέση της κάθε σοβαρός φοιτητής που δουλεύει την διατριβή του επί του θέματος.
Σ΄αυτό το ερώτημα, μόνον η Ελένη Αντωνιάδου μπορεί να απαντήσει, αλλά μέχρι στιγμής το αποφεύγει.
Το δεύτερο λογικό ερώτημα είναι αν τα ΜΜΕ, ελληνικά και διεθνή, είχαν συνδέσει το σκάνδαλο Μακιαρίνι με την περίπτωση της πολυβραβευμένης φοιτήτριας, που ενσάρκωνε την αριστεία της σύγχρονης Ελληνίδας.
Η απάντηση είναι προφανής: Οχι, τα ΜΜΕ δεν συνέδεσαν το σκάνδαλο με την Αντωνιάδου, διότι η μεταπτυχιακή φοιτήτρια που βοήθησε την διδακτορική φοιτήτρια να φτιάξει την πρώτη τραχεία για τον Μακιαρίνι, ήταν ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Τα ΜΜΕ δεν είχαν κανένα λόγο να συνδέσουν τα δύο θέματα. Ο λόγος εμφανίστηκε την περασμένη βδομάδα, με αφορμή την απονομή των πρώτων επιχειρηματικών βραβείων ”Θαλής ο Μιλήσιος”.
Η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, απένειμε στην Ελένη Αντωνιάδου το ”Βραβείο Προσφοράς στην Επιστήμη και τον Ανθρωπο”, γεγονός το οποίο θύμωσε έναν επίκουρο καθηγητή Γαλλικού Πανεπιστημίου τόσο ώστε να βροντοφωνάξει μέσω κοινωνικών δικτύων ότι η Ελένη Αντωνιάδου δεν είναι επιστήμων, ότι η ”προσφορά” της στην επιστήμη είναι νεκρή κι ότι υπάρχουν πολλοί νέοι Ελληνες επιστήμονες στους οποίους αξίζει ένα βραβείο από τα χέρια της υπουργού Πολιτισμού.
Ο κ. Κώστας Μπουγιούκος ήταν ο πρώτος που έστρεψε την προσοχή των ΜΜΕ στο σκάνδαλο Μακιαρίνι και η απομυθοποίηση της Ελένης Αντωνιάδου επήλθε εν μία νυκτί, με τον ίδιο τρόπο που είχε γίνει και η μυθοποίησή της: Μέσω δημοσιότητας.
Τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα δεν έδωσαν κανένα βραβείο στην Ελένη Αντωνιάδου, δεν την ανακήρυξαν Γυναίκα της Χρονιάς, ούτε τίμησαν την προσφορά της στην επιστήμη. Τα ΜΜΕ κάλυψαν την περίπτωσή της όπως καλύπτουν κάθε ανάλογη περίπτωση: Στρέφοντας τα φώτα πάνω της.
Τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα δημιουργούν και καταστρέφουν μύθους με την ίδια ευκολία και την ίδια ταχύτητα και η Ελένη Αντωνιάδου δεν αποτελεί την εξαίρεση. Είναι άλλο ένα όνομα στην λίστα των εκατομμυρίων θυμάτων της δημοσιότητας.