Ήταν η απόλυτη ανακάλυψη: ένα αποτυχημένο φάρμακο για την καρδιά που έγινε ένα γιατρικό στυτικής δυσλειτουργίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η ιστορία του Viagra θα μπορούσε να είχε τελειώσει διαφορετικά αν δεν υπήρχε η ειλικρίνεια των Ουαλών ανθρακωρύχων που συμμετείχαν σε μια κλινική δοκιμή λίγο πριν από την απόσυρση του φαρμάκου, σύμφωνα με τον συν-εφευρέτη του Viagra.
Σε λίγες ημέρες κάνει πρεμιέρα στο BBC το Men Up, μια παραγωγή βασισμένη στην ιστορία του πιο διάσημου μπλε χαπιού και με αυτή την αφορμή ο εφευρέτης του, δρ Ντέιβιντ Μπράουν, μιλά για την τυχαία ανακάλυψη της δράσης του.
«Δεν νομίζω ότι θα υπήρχε σήμερα αυτό το φάρμακο, αν δεν είχε μιλήσει ένας ανθρακωρύχος», λέει στον Guardian ο Μπράουν, ο οποίος ήταν τότε κλινικός φαρμακοποιός στην Pfizer και επικεφαλής της μελέτης για τη σιλδεναφίλη (η δραστική ουσία του Viagra) η οποία δοκιμαζόταν επί σειρά ετών ως φάρμακο για τη στηθάγχη, με πενιχρά αποτελέσματα.
Ήταν το 1993 όταν η Pfizer αποφάσισε να εγκαταλείψει τη δοκιμή αυτού του φαρμάκου. «Μας είπαν: Εχετε σπαταλήσει χρήματα για οκτώ χρόνια. Τέρμα», θυμάται ο Μπράουν, που σήμερα διευθύνει την εταιρεία Healx, η οποία χρησιμοποιεί Τεχνητή Νοημοσύνη για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων.
Ως τελευταία «ζαριά» πριν την οριστική εγκατάλειψη της δοκιμής του φαρμάκου, πραγματοποιήθηκε μια κλινική μελέτη της σιλδεναφίλης σε ένα νοσοκομείο στο Merthyr Tydfil, μια μικρή πόλη στη νότια Ουαλία.
Η πόλη ήταν βυθισμένη στη φτώχεια και την ανεργία μετά το κλείσιμο των ανθρακωρυχείων. Εκεί, πολλοί άνεργοι ανθρακωρύχοι ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν στη δοκιμή, αμειβόμενοι με περίπου 300 λίρες.
«Το πρωί, η νεαρή κοπέλα που διεξήγαγε τη μελέτη τους έδωσε ένα ερωτηματολόγιο», δήλωσε ο Μπράουν. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη έπρεπε να συμπληρώσουν με τη βοήθεια της νοσηλεύτριας ένα ερωτηματολόγιο το οποίο είχε στο τέλος μια ανοιχτή ερώτηση: «Έχετε να παρατηρήσετε κάτι άλλο σχετικά με τη λήψη του φαρμάκου;»…
Σε αυτή την ερώτηση, κανείς δεν φαινόταν να έχει κάτι να πει, εκτός από έναν εθελοντή ανθρακωρύχο, ο οποίος είπε ότι είχε στύσεις όλη τη νύχτα. Τότε πήραν κι άλλοι το θάρρος να πουν το ίδιο. Και η έρευνα έδειξε ότι υπήρχαν και άλλες τέτοιες αναφορές από άλλους εθελοντές στη διάρκεια της πολυετούς κλινικής μελέτης.
Μετά από περαιτέρω έρευνα, αποδείχθηκε ότι το φάρμακο που ήταν σχεδιασμένο να χαλαρώνει τα αγγεία της καρδιάς, μπορούσε να βελτιώσει τη ροή του αίματος και στα αγγεία του πέους, βελτιώνοντας έτσι τη στύση.
Το φάρμακο κυκλοφόρησε εμπορικά το 1998, καθιστώντας ένα από τα πιο συνταγογραφούμενα φάρμακα στην ιστορία και βελτιώνοντας τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων.