Μερικές λέξεις δεν μπορούν να μεταφραστούν εύκολα. Αλλά μπορούν να «διασχίσουν» τα εθνικά σύνορα, να ενσωματωθούν στο λεξιλόγιο λαών που χρησιμοποιούν άλλη γλώσσα, να χάσουν το αρχικό τους νόημα, να αλλάξει η σημασία τους.
Και η γερμανίδα Καγκελάριος με μια λέξη που χρησιμοποίησε, επιβεβαίωσε ακριβώς αυτή την περιπέτεια των λέξεων μέσα στο χρόνο και το χώρο.
Μιλώντας σε ένα συνέδριο για την τεχνολογία την Τρίτη, η κ. Μέρκελ αναφέρθηκε αστειευόμενη σε όσους την είχαν κοροϊδέψει όταν πριν από πέντε χρόνια χαρακτήρισε το διαδίκτυο ως μια «αχαρτογράφητη περιοχή».
Η κ.Μέρκελ για να χαρακτηρίσει τις αντιδράσεις που προκάλεσε η δήλωση της, χρησιμοποίησε τη λέξη «shitstorm», επιλέγοντας όπως επισημαίνουν οι New York Times, τον αγγλικό όρο αφού στα γερμανικά δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο.
Για μια ακόμη φορά όμως η λέξη που επέλεξε να χρησιμοποιήσει δεν έμεινε ασχολίαστη από τους χρήστες του διαδικτύου ή μάλλον για την ακρίβεια από τους χρήστες που έχουν ως μητρική γλώσσα την αγγλική γλώσσα, δηλαδή κυρίως τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς.
Η senior editor του Economist σχολίασε στο Twitter: «Μπορώ να πεθάνω ευτυχισμένη τώρα που η Μέρκελ χρησιμοποίησε αυτή τη λέξη».
O δε συγγραφέας David Simon, επίσης σε ανάρτησή του στο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης, αναρωτήθηκε γιατί οι Γερμανοί δεν έχουν δημιουργήσει μια λέξη με αντίστοιχο νόημα στη δική τους γλώσσα αφού «Οι τύποι έχουν λέξεις για τα πάντα».
Κάποιοι ερμήνευσαν την άνεση που επέδειξε η Μέρκελ στη χρήσης τη λέξης ως ένα σημάδι για τη νέα φάση στην οποία εισέρχεται αφού πλέον δεν θα χρειάζεται να μετρά τόσο πολύ τις λέξεις της, δεδομένης της αποχώρησής της από την προεδρία του CDU.
Αλλά όχι. Η κ.Μέρκελ, έχει χρησιμοποιήσει δημοσίως τη λέξη αυτή πολλές φορές, όπως επίσης το κάνουν και άλλοι Γερμανοί.
Συγκεκριμένα η λέξη αυτή έχει ενσωματωθεί στο γερμανικό λεξιλόγιο και μάλιστα υπάρχει ως λίμα στο Λεξικό Duden από το 2013.
Το ενδιαφέρον όμως είναι πως όταν οι Γερμανοί χρησιμοποιούν τη λέξη «shitstorm» το νόημα που της αποδίδουν είναι διαφορετικό, πιο συγκεκριμένο και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μια «κακή λέξη». Συγκεκριμένα υποδηλώνει μια «καταιγίδα οργής» που εκδηλώνεται στο διαδίκτυο όπως τα αρνητικά σχόλια που μπορεί να εκφράζονται στα social media για μια πολιτική πράξη, δήλωση ή κατάσταση.
Η κ.Μέρκελ, φαίνεται πως χρησιμοποίησε για πρώτη φορά δημόσια τη συγκεκριμένη λέξη το 2012 σε μια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στην Χαϋδεμβέργη. Αρκετοί μάλιστα υποστηρίζουν πως η χρήση της λέξης από την Καγκελάριο κατά κατά κάποιο αποδεκτή τη χρήση της γενικότερα από τους Γερμανούς.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως οι περισσότεροι Γερμανοί, αν και χρησιμοποιούν ευρέως τη λέξη, αγνοούν το νόημα αυτής στην αγγλική γλώσσα, δεν γνωρίζουν πως πρόκειται για μια χυδαία λέξη και επίσης δεν γνωρίζουν πως δεν αφορά μόνο το διαδίκτυο.
Ο Michael Steen, επικεφαλής του τμήματος Ενημέρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έγραψε στο Twitter πως προσπαθεί να εξηγήσει το νόημα της λέξης σε γερμανούς συναδέλφους του «τα τελευταία πέντε χρόνια» τονίζοντας «πως στα αγγλικά δεν είναι Ο.Κ.» (να χρησιμοποιείται αυτή η λέξη).
Όπως σχολιάζει ο καθηγητής γλωσσολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, Anatol Stafanowitsch, αυτή η παραδοξότητα (δηλαδή η χαλαρή χρήση της λέξης στα γερμανικά τη στιγμή που αποτελεί ταμπού στα αγγλικά) είναι ένα ενδιαφέρον φαινόμενο τον κλάδο του. Η λέξη χάνει το αρχικό της νόημα και η χρήση της γίνεται αποδεκτή στη νέα γλώσσα.
«Είμαι σίγουρος πως δεν θα χρησιμοποιούσε τη λέξη μεταφρασμένη στα Γερμανικά», σχολιάζει ο καθηγητής. «Αλλά μπορεί να χρησιμοποιήσει μια λέξη σαν αυτή στα αγγλικά, επειδή δεν είναι φορτισμένη το ίδιο αρνητικά όπως είναι στην αρχική γλώσσα».
Το πώς ακριβώς η λέξη «shitstorm» κατάφερε να καθιερωθεί στα γερμανικά, δεν έχει καταστεί σαφές. Κάποιοι εκτιμούν πως η υιοθέτηση της λέξης οφείλεται στον συγγραφέα John Irving o οποίος τη χρησιμοποίησε το 2006 για να περιγράψει τις αντιδράσεις των γερμανικών ΜΜΕ όταν ο νομπελίστας λογοτέχνης Günter Grass αποκάλυψε πως υπήρξε μέλος της Waffen-SS κατά τη διάρκεια του Β’Παγκοσμίου Πολέμου.
Πηγή: The New York Times