Μόλις πριν από δύο χρόνια ο ΠΟΥ άναψε το πράσινο φως στο πρώτο εμβόλιο για την ελονοσία, το οποίο αναπτύχθηκε μετά από δεκαετίες ερευνών από τον βρετανικό φαρμακευτικό κολοσσό GSK.
Τώρα, υπάρχει ήδη ένα πιο αποτελεσματικό εμβόλιο, επίσης από ερευνητές στο Ηνωμένο Βασίλειο, που έχει εγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές.
Μια παρασιτική λοίμωξη που μεταδίδεται μέσω των κουνουπιών, η ελονοσία είναι υπεύθυνη για το θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών ετησίως, καθώς και για την ασθένεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
Αλλά η πρόσφατη πρόοδος στον εμβολιασμό αρχίζει να αποδίδει καρπούς καθώς ένα δεύτερο, πιο αποτελεσματικό εμβόλιο έλαβε πριν λίγες ημέρες έγκριση στην Γκάνα και τη Νιγηρία. Η Νιγηρία υποφέρει από τα περισσότερα κρούσματα ελονοσίας στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το εντυπωσιακό 27% των παγκόσμιων κρουσμάτων ελονοσίας το 2021.
Ένας εφιάλτης για τη δημόσια υγεία: Η ελονοσία προκαλείται από το παράσιτο Plasmodium, το οποίο μεταδίδεται μέσω του τσιμπήματος των μολυσμένων κουνουπιών Anopheles που απορροφούν το αίμα.
Αν και σε μεγάλο βαθμό έχει εξαλειφθεί από τον ανεπτυγμένο κόσμο, ο παγκόσμιος αντίκτυπος της ελονοσίας είναι σημαντικός. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι προσβλήθηκαν από ελονοσία 247 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο το 2021 και πέθαναν 619.000 από αυτούς σε ένα χρόνο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Αφρική: 95% των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και 96% των θανάτων. Παιδιά κάτω των πέντε ετών αποτελούσαν το 80% των θανάτων.
Αντίδραση: Η Γκάνα και η Νιγηρία έχουν γίνει πλέον τα πρώτα μέρη στον κόσμο που ενέκριναν τη χρήση του εμβολίου, «R21/Matrix-M».
Αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και κατασκευάστηκε από το Ινστιτούτο Serum της Ινδίας - τον μεγαλύτερο κατασκευαστή εμβολίων στον κόσμο - το R21/Matrix-M έχει σχεδιαστεί για να διατίθεται σε χαμηλό κόστος και σε τεράστια κλίμακα.
Σε πρώιμες δοκιμές, το εμβόλιο φαινόταν να είναι 77% αποτελεσματικό έναντι σοβαρών περιπτώσεων ελονοσίας έως και ένα χρόνο μετά τη δόση - σε σύγκριση με μόλις 30% για το εμβόλιο GSK που εγκρίθηκε από τον ΠΟΥ.
Τα δεδομένα από μια μεγάλη δοκιμή φάσης 3 που λαμβάνει χώρα στη Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι, την Κένυα και την Τανζανία αναμένονται αργότερα φέτος, σύμφωνα με το FiercePharma.
Πρωτοπορία: Η Γκάνα και η Νιγηρία ενέκριναν το εμβόλιο μέσα σε λίγες μέρες η μία μετά από την άλλη.
Η Γκάνα, η οποία είχε περίπου 5,3 εκατομμύρια μολύνσεις και 12.500 θανάτους το 2021, έδωσε άδεια χρήσης του εμβολίου. Το εμβόλιο έχει εγκριθεί για χρήση σε παιδιά από πέντε μηνών έως τριών ετών, την ομάδα που διατρέχει τον υψηλότερο κίνδυνο θανάτου, σύμφωνα με ανακοίνωση της Οξφόρδης.
Λίγες μέρες αργότερα, η Εθνική Υπηρεσία Διαχείρισης και Ελέγχου Τροφίμων και Φαρμάκων της Νιγηρίας (NAFDAC) ενέκρινε τη χρήση του εμβολίου.
Όπως και στην Γκάνα, η έγκριση της Νιγηρίας είναι για παιδιά ηλικίας από 5 μηνών έως τριών ετών. Τα προγράμματα εμβολιασμού δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει.