Ακολουθείστε τον ήχο των κανονιών έλεγε ο Ναπολέων στους στρατηγούς του που σημαίνει άμεση εμπλοκή στη μάχη, ενώ αντίθετα η ΕΛΑΣ διαχρονικά απέφευγε τις εμπλοκές σε συγκρούσεις ακόμα και για να διαφυλάξει ζωές πολιτών, όπως έχει καθήκον και υποχρέωση.
Είναι γεγονός, ότι είδαμε πολλές φορές στη τηλεόραση αστυνομικές δυνάμεις να παρακολουθούν από απόσταση συγκρούσεις χωρίς να επεμβαίνουν, τακτική που επιβεβαιώνεται από την είδηση, που διέρρευσε για τα πρόσφατα επεισόδια στη Ν. Φιλαδέλφεια, ότι το Κέντρο της Αστυνομίας διέταξε τον επικεφαλής αστυνομικής δύναμης «Μην εμπλακείτε, καθίστε στο σημείο και δίνετε μας εικόνα».
Βασική αρχή σε κάθε πολεμική επιχείρηση επομένως και αστυνομική είναι ότι την πρωτοβουλία για την εμπλοκή έχει ο επί τόπου αξιωματικός και ο αστυνομικός. Όταν δε κινδυνεύει πολίτης πρέπει να επέμβει αμέσως χωρίς άδεια του ανώτερου, γιατί έχει υποχρέωση να διαφυλάξει τη ζωή του πολίτη. Πρόκειται περί κλασσικής περίπτωσης σύγκρουσης καθηκόντων, που ποινικά κρίνεται κατά περίπτωση.
Σύμφωνα με το άρθρο 41 ν.2725/99 οπαδική βία συνιστούν τα αδικήματα με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις ή αθλητικό υπόβαθρο, επομένως η πρόσφατη ειδεχθής δολοφονία στη Ν. Φιλαδέλφεια του φιλάθλου οπαδού της ΑΕΚ Μιχάλη κατά την επίθεση Κροατών χούλιγκαν κατά των οπαδών της ΑΕΚ δεν μπορεί να θεωρηθεί οπαδική βία, γιατί δεν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, αλλά είναι καθαρή πράξη χουλιγκανισμού δηλαδή η βία για τη βία αδιακρίτως και όχι μόνο κατά οπαδικού αντιπάλου.
Ο οπαδικός φανατισμός, που για κάποιους αποτελεί μορφή ειρηνικής θρησκείας, διαφέρει από τον χουλιγκανισμό το οποίου το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η ομαδική δράση για την ικανοποίηση πρωτογόνων ενστίκτων με τη χρήση βίας εναντίον ανθρώπων ανυπεράσπιστων, η πρόκληση καταστροφών, συνήθως με την ευκαιρία αθλητικών εκδηλώσεων. Συνήθως οι χούλιγκαν, ιδιωτικοί στρατοί προέδρων μεγάλων ποδοσφαιρικών ομάδων, δρουν ομαδικά, οργανωμένα και συντονισμένα από κάποια γνωστά ή άγνωστα κέντρα, που τους χρηματοδοτούν, τους καλύπτουν και τους παρέχουν κάθε είδους προστασία.
Χαρακτηριστικό του homo hooliganus είναι η υπερβάλλουσα θρασύτητα σε συνδυασμό με αυτοπεποίθηση, που πηγάζει από την έμμεση διασύνδεση με ισχυρούς παράγοντες, την ανοχή της κοινωνίας, που ποτέ δεν αναρωτήθηκε ποιος πληρώνει το κόστος των καταστροφών και από την ατιμωρησία που τους παρέχουν τα δικαστήρια κατά την εφαρμογή επιεικών ποινικών διατάξεων και κυρίως την έλλειψη αποδείξεων, γιατί σε αξιόποινες πράξεις που μετέχουν πολλοί είναι δύσκολη η ταυτοποίηση του δράστη για συγκεκριμένη πράξη.
Μετά τη δολοφονία του Άλκη στη Θεσσαλονίκη ψηφίστηκε ο ν.4908/22, που συμπλήρωσε το νόμο περί αθλητισμού(2725/99), που κυρίως ρύθμισε τις λέσχες ή ενώσεις φιλάθλων και θέσπισε αυστηρότερες ποινικές και δικονομικές διατάξεις για τα αδικήματα των χούλιγκαν. Κατά πληροφορίες στην Αττική έχουν καταγραφεί από την Αστυνομία 300 χούλιγκαν και πιθανόν να υπάρχει όσμωση με αντιεξουσιαστές και ποινικούς εγκληματίες.
Τα ίδια γεγονότα χουλιγκανισμού άλλωστε τα ζήσαμε πέρσι σε μικρότερη κλίμακα με τη δολοφονία του 19χρονού Άλκη στη Θεσσαλονίκη, που επιβεβαιώθηκαν από τη πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση και μυαλό δεν βάλαμε για να υπάρξει ένας αποτελεσματικός σχεδιασμός της ΕΛΑΣ για την αποτροπή της εισβολής των ξένων χούλιγκαν. Και αυτό παρά το ότι προμηνύονταν αιματηρές συγκρούσεις, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι έγκαιρες ξένες επίσημες προειδοποιήσεις. Αντίθεται επιλέχτηκε η διακριτική παρακολούθηση των εισβολέων κυρίως από τη τροχαία αστυνομία.
Φυσικά μετά τη φρικτή δολοφονία του Μιχάλη διατάχθηκε ΕΔΕ από ανώτατο αξιωματικό της ΕΛΑΣ για την ανεύρεση και καταμερισμό των πειθαρχικών ευθυνών των αστυνομικών οργάνων για την όλη εξέλιξη των επεισοδίων, που κυρίως οφείλεται στον μη αποτελεσματικό σχεδιασμό εκ μέρους της ΕΛΑΣ για την αντιμετώπιση της επιδρομής των Κροατών χούλιγκαν και την άψογη στάση της αστυνομίας έναντι τους, τακτική που ακολουθείται διαχρονικά , δημιουργεί έλλειμμα δημόσιας ασφάλειας και αναπόφευκτα η πολιτική ευθύνη πέφτει στις πλάτες του εκάστοτε Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, πομπώδης έκφραση χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα.
Για τη ταυτοποίηση των δραστών της δολοφονίας του Μιχάλη και την διερεύνηση των πράξεων, που αποδίδονται στους συλληφθέντες διεξάγεται ήδη τακτική ανάκριση.
Το φαινόμενο του χουλιγκανισμού που πρωτοεμφανίσθηκε στην Αγγλία και επεκτάθηκε διεθνώς είχε καταπολεμηθεί με επιτυχία από τη κυβέρνηση Θάτσερ με τη δημιουργία λεσχών των οπαδών των ποδοσφαιρικών ομάδων, που μόνοι είχαν το δικαίωμα να εισέρχονται στα γήπεδα. Στη χώρα μας έγιναν αρκετές προσπάθειες ελέγχου της οπαδικής βίας και του χουλιγκανισμού, αλλά όλες απέτυχαν εξαιτίας εγγενών δυσχερειών και εκ του ότι οι μεγάλες ομάδες ήθελαν τους ιδιωτικούς στρατούς των οπαδών. Δεν γνωρίζω τα αποτελέσματα της νέας με το ν.4908/22 ρύθμισης των λεσχών οπαδών.
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα της « Κίνησης Πετσέτας» απόδειξε ότι τα ειρηνικά κινήματα πολιτών μπορούν να ασκήσουν σημαντική πίεση στη πολιτική εξουσία για να επιλυθούν τα χρονίζοντα προβλήματα της οπαδικής βίας και χουλιγκανισμού και αναρωτιέμαι μήπως πρέπει κάποιος να αναλάβει την πρωτοβουλία;
Λέανδρος Τ.Ρακιντζής
Αρεοπαγίτης ε.τ.