Το 1968, ο Ασκελ Λάμπμαν, ήταν ένας έφηβος που μεγάλωνε στη Σοβιετική Εσθονία. Εκείνο το καλοκαίρι πήγε σε μία κατασκήνωση όπου συναντήθηκε με φοιτητές από την Τσεχοσλοβακία και άρχισε να ακούει Beatles. Δεν καταλάβαινε τους στίχους, άλλωστε «κανείς δεν μίλησε αγγλικά τότε», αλλά αγάπησε τον ήχο. «Δεν είχαμε ιδέα για το τι τραγουδούσαν».
Στην συνέχεια, έμαθε κιθάρα και άφησε τα μαλλιά του να μακρύνουν. Μέχρι το 1969, ο Λάμπμαν είχε γίνει ένας κανονικός χίπις. Το «Σιδηρούν Παραπέτασμα», έκανε το ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανέφικτο. Έτσι αποφάσισε να βρεθεί στην χερσόνησο της Κριμαίας, κάνοντας οτοστόπ.
Ο Ασκελ Λάμπμαν, αποτελεί έναν από τους ήρωες της ταινίας με τίτλο, «Soviet Hippies», της Εσθονής σεναριογράφου και σκηνοθέτη, Τέργε Τουμιστού, που πραγματεύεται μια χαμένη περίοδο από την ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης. Το ντοκιμαντέρ εξερευνά μία κουλτούρα που ναι μεν ήταν εμπνευσμένη από την Δύση, αλλά ήταν καθαρά σοβιετική, καθώς διαμορφώθηκε μέσα από την επιρροή του κομμουνισμού και της Κα Γκε Μπε.
«Στην Δύση ουδείς συνελήφθη επειδή είχε μακριά μαλλιά, ή γιατί φορούσε περίεργα ρούχα. Αντίθετα η Σοβιετική Ένωση, ήθελε ολοκληρωτικό έλεγχο της ζωής των πολιτών της. Από το πως δούλευαν, τι ρούχα φορούσαν ακόμα και πως χόρευαν. Οποιοσδήποτε απέρριπτε το Σοβιετικό μοντέλο αντιμετώπιζε σοβαρότατα προβλήματα, όπως το υποχρεωτικό κούρεμα.
Το σοβιετικό κίνημα των Χίπις, πρωτοεμφανίστηκε στην Μόσχα και το Λένινγκραντ, το 1966 και 1967, στα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τον Λεονίντ Μπρέζνιεφ.
Οι χίπις ήταν γόνοι καλών οικογενειών, της προνομιούχου τάξης, την οποία αποτελούσαν τρία εκατομμύρια άνθρωποι και έφερε τον προσδιορισμό, νομενκλατούρα. Είχαν πρόσβαση στη δυτική μουσική και στα μπλου τζιν. Μέχρι τις αρχές του 1970, το κίνημα των χίπις είχε πλέον εξαπλωθεί σε μεγάλο βαθμό, αρκετό για να προκαλέσει αναστάτωση στις αρχές, αν και σύμφωνα με την Τουμιστού, αριθμητικά δεν ξεπερνούσε τις μερικές χιλιάδες.
Η μυστική αστυνομία ξεκίνησε να παρακολουθεί τους νέους με τα μακριά μαλλιά κατά την διάρκεια της παρουσίας τους στο σχολείο. Τον Ιούνιο, του 1971, οι χίπις πήραν άδεια να διαδηλώσουν έξω από την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά του πολέμου του Βιετνάμ. Επρόκειτο όμως για μία καλοστημένη παγίδα από την Κα Γκε Μπε, καθώς συνέλαβε τους διαδηλωτές, με σκοπό να βάλει ένα τέλος στο κίνημα των χίπις. Κάποιοι μεταφέρθηκα σε ψυχιατρικές κλινικές, όπου τους έκαναν ενέσεις ινσουλίνης, άλλοι πάλι κατατάχθηκαν υποχρεωτικά στον στρατό και πήραν μετάθεση στη μεθόριο,στα σύνορα της χώρας με την Κίνα.
Η ταινία ζωντανεύει την ζοφερή καταστολή του κινήματος, με φωτογραφίες από το αρχείο της Κα Γκε Μπε στην Λιθουανία.
Μέχρι τα τέλη το ’70, οι χίπις είχαν αναπτύξει μία ξεχωριστή και ιδιότυπη κουλτούρα, από αργκό διάλεκτο μέχρι μουσική σκηνή. Παράλληλα, είχαν οργανώσει καταλόγους με ονόματα και τηλεφωνικούς αριθμούς σε ολόκληρη την χώρα, σε περίπτωση που κάποιος ταξιδιώτης, χρειαζόταν κατάλυμα για μία νύχτα, κάτι που αναδεικνύεται με τον καλύτερο τρόπο στην ταινία, μέσα από κινούμενα σχέδια και ζωγραφιές.
Αυτή η κουλτούρα συνέδεσε ανθρώπους από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, όπως χίπις, αντιφρονούντες θρησκευτικούς ακτιβιστές καθώς και υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σχολιάζει ο συγγραφέας, Βλαντιμίρ Βίντεμαν. Κάποιοι από αυτούς βρήκαν διέξοδο στην γιόγκα, άλλοι έγιναν vegan. Ολοι τους όμως απέρριψαν το Σοβιετικό καθεστώς και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ολοκληρωτική κατάρρευση του.
Ο Βίντεμαν, εκτέθηκε στον πολιτισμό του rock’n’roll μέσω της φινλανδικής τηλεόρασης και του ραδιοφώνου του Λουξεμβούργου, τα οποία είχε την δυνατότητα τόσο να βλέπει όσο και να ακούει από το σπίτι του στην Εσθονία.
Ισχυρίζεται πως «Το σιδηρούν παραπέτασμα δεν ήταν τόσο δυνατό, όσο φαινόταν».
Σήμερα ζει στο Λονδίνο και το βιβλίο του, «Forbidden Union» (Η Απαγορευμένη Ενωση)με θέμα τους χίπις, ανεβαίνει στην θεατρική σκηνή της Μόσχας με τίτλο «How Estonian Hippies Brought Down the Soviet Union!» (Πως οι Εσθονοί Χίπις Εριξαν την Σοβιετική Ενωση).
Η ταινία της Τέργε Τουμιστού, παρουσιάζει συνεντεύξεις τόσο με τον Βίντεμαν όσο και με άλλους επιζώντες από το κίνημα των χίπις, το «Hairy Underground», όπως το προσδιορίζει.
Οι περισσότεροι όπως μα λέει είναι άντρες, που έχουν ασπαστεί την ιδεολογία των χίπις, έχουν ακόμα μακριά μαλλιά και μούσια, μόνο που έχουν ασπρίσει. Οσο για τις γυναίκες , αυτές σύμφωνα με την Τουμιστού εξαφανίστηκαν για χάρη της μητρότητας. Οσο για τους χαρισματικούς ηγέτες του κινήματος, οι περισσότεροι έχουν πεθάνει ως επί το πλείστον από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ.
Κάποιοι κάπνισαν μαριχουάνα από την κεντρική Ασία και τον Καύκασο, κάποιοι όπιο και τσάι παπαρούνας. Αλλοι πάλι κατανάλωσαν Σοπάλ, ένα απορρυπαντικό που περιείχε αιθέρα.
Η ταινία «Soviet Hippies», θα προβληθεί στο Dash Cafe του Rich Mix, στο Λονδίνο, στις 23 Οκτωβρίου.
Πηγή: The Guardian