Ενώ οι λεγόμενες «βέγκαν» δίαιτες αποκλείουν όλα τα ζωικά προϊόντα, οι επιλογές για τους χορτοφάγους που δεν τρώνε απλώς το κρέας ή και το ψάρι είναι ποικίλες και μπορεί να περιλαμβάνουν φρούτα και λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα ή και αυγά. Επιπλέον, υπάρχει και πεσκαταριανή δίαιτα, η οποία αποκλείει το κρέας, όχι όμως και το ψάρι.
Οι χορτοφαγικές δίαιτες έχουν όλο και μεγαλύτερη απήχηση, καθώς όπως έχει αποδειχθεί και επιστημονικά, υπόσχονται πολλαπλά οφέλη για την υγεία, που δεν περιορίζονται μόνο στα βελτιωμένα επίπεδα χοληστερόλης και σακχάρου στο αίμα.
Επιπλέον, η αυξημένη επίγνωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εκτροφής ζώων, όπως τα υψηλά επίπεδα αερίων του θερμοκηπίου και η κατασπατάληση νερού, έχουν επίσης παρακινήσει ορισμένους ανθρώπους να υιοθετήσουν χορτοφαγικές δίαιτες, οι οποίες μπορεί να είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι για την υγεία που σχετίζονται με συγκεκριμένες χορτοφαγικές δίαιτες, ιδιαίτερα εάν υπάρχει υψηλή κατανάλωση «κενών» υπερεπεξεργασμένων τροφίμων.
Τί είναι τα «κενά» χορτοφαγικά τρόφιμα
Εξ ορισμού, τα επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, πρόσθετη ζάχαρη, αλάτι και λίπη, ενώ η θρεπτική τους είναι ελάχιστη. Στα «κενά» τρόφιμα περιλαμβάνονται χορτοφαγικά προϊόντα όπως:
- Τυποποιημένα ψωμιά, αρτοσκευάσματα, κέικ και μπισκότα
- Ανθρακούχα αναψυκτικά
- Προσυσκευασμένα σνακ
- Αρωματισμένα γαλακτοκομικά ποτά
- Δημητριακά πρωινού
- Ενεργειακές μπάρες
- Στιγμιαίες σάλτσες και σούπες
Ποιο είναι το ρίσκο για την υγεία μας
Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα αντικαθιστούν μόνο ελάχιστα από τα βασικά τρόφιμα που απαιτούνται σε μια ισορροπημένη διατροφή. Ενώ μια υγιεινή δίαιτα με βάση τα φρούτα τα λαχανικά και τα όσπρια συνίσταται, η συχνή κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων χορτοφαγικών τροφίμων έχει συνδεθεί με αρνητικές επιδράσεις στην υγεία, όπως ο υψηλότερος κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, το εγκεφαλικό, ο καρκίνος και ο διαβήτης τύπου 2.
Επιπλέον, η πρόσληψη θερμίδων φέρεται να είναι υψηλότερη σε χορτοφαγικές δίαιτες πλούσιες σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του βάρους μας ή και στην παχυσαρκία.
Πιθανότατα οι εν λόγω δυσμενείς συνέπειες συνδέονται με την παράλειψη του κρέατος, το οποίο είναι πλούσιο σε σίδηρο και ασβέστιο. Αυτά τα προβλήματα ελλοχεύει ο κίνδυνος να επιδεινωθούν αν δεν αντικαταστήσουμε το κρέας με φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και όσπρια και το ρίξουμε στα υπερεπεξεργασμένα σνακ.
Πώς θα αποφύγουμε τους κινδύνους
Οι καλοσχεδιασμένες χορτοφαγικές ή βέγκαν δίαιτες επιφυλάσσουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία, ενώ είναι ασφαλείς ακόμα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, εφόσον φυσικά εξασφαλίζουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Μια πλήρης χορτοφαγική δίαιτα περιλαμβάνει:
- Φρούτα
- Μη αμυλούχα λαχανικά
- Προϊόντα ολικής αλέσεως
- Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά
- Αυγά
- Φυτική πρωτεΐνη
- Θαλασσινά.
Τέτοιες δίαιτες είναι επίσης λιγότερο περιεκτικές σε αλάτι, πρόσθετη ζάχαρη, λίπη και θερμίδες.
Πώς θα τηρήσουμε μια ισορροπημένη χορτοφαγική διατροφή
- Περιορίζουμε τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.
- Διαβάζουμε τις ετικέτες με τα θρεπτικά συστατικά σε οποιοδήποτε προϊόν αγοράζουμε. Σημασία έχει η χαμηλή περιεκτικότητά σε ζάχαρη, αλάτι και λίπος και η παρακολούθηση του ποσοστού των υδατανθράκων, ώστε να μην υπερβαίνουν το φυσιολογικό.
- Τέλος, εστιάζουμε στις πρωτεΐνες: Τα μπιζέλια και τα φασόλια, τους ξηρούς καρπούς, τα αυγά, το γάλα, το τυρί, το γιαούρτι και τα θαλασσινά.
Συμπερασματικά...
Οι χορτοφαγικές δίαιτες είναι δημοφιλείς παγκοσμίως για τα πολλαπλά οφέλη τους για τον οργανισμό, όπως η βελτιωμένη χοληστερόλη, το σάκχαρο στο αίμα, καθώς και ο μειωμένος κίνδυνος καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, καρκίνου και παχυσαρκίας.
Ωστόσο, τα «κενά» χορτοφαγικά τρόφιμα, τα οποία για ορισμένα άτομα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 50% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων, εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.
Οι καλά σχεδιασμένες χορτοφαγικές ή βίγκαν δίαιτες από την άλλη πλευρά, εφόσον είναι πλούσιες σε φρούτα, μη αμυλούχα λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά και φυτικές πηγές πρωτεΐνης, προσφέρουν πολλαπλά οφέλη για την υγεία και μας προφυλάσσουν από αρκετούς κινδύνους.
Πηγή: medicalnewstoday