Κάθε χρόνο, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο τρώμε πάνω από 100 δισεκατομμύρια μπανάνες. Υπάρχει όμως μια ποικιλία που κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Μια μυκητιακή ασθένεια απειλεί να εξαφανίσει τις μπανάνες Cavendish από το πρόσωπο της Γης. Επιστήμονες τροποποιούν γενετικά τα φρούτα ώστε να είναι πιο ανθεκτικά στις ασθένειες.
Γιατί οι μπανάνες Cavendish κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά
Υπάρχουν πάνω από 1.000 ποικιλίες μπανάνας, αλλά περίπου το 47% που τρώμε είναι μπανάνες Cavendish (Musa acuminata).
Η Cavendish κυριαρχεί στην παγκόσμια αγορά μπανάνας για διάφορους λόγους.
Πρώτον, είναι ανθεκτική σε μερικές από τις σημαντικότερες ασθένειες που σκοτώνουν μπανάνες, δεύτερον, έχει μεγάλη διάρκεια ζωής. και τρίτον, οι αγρότες μπορούν συνήθως να καλλιεργήσουν περισσότερες μπανάνες Cavendish από άλλες ποικιλίες στην ίδια έκταση γης.
«Εξαιτίας όλων αυτών των λόγων, το Cavendish γίνεται ένα πολύ πρακτικό προϊόν», δήλωσε στο Insider ο δημοσιογράφος Dan Koeppel, συγγραφέας του βιβλίου «Banana: The Fate of the Fruit That Changed the World».
Αλλά οι μπανάνες Cavendish απειλούνται από έναν μύκητα που μολύνει το φυτό. Η μόλυνση ονομάζεται ασθένεια του Παναμά (Fusarium wilt) μόλυνση TR4.
Η μόλυνση TR4 ξεκινά από τις ρίζες της μπανανιάς και στη συνέχεια εξαπλώνεται, απενεργοποιώντας τελικά την ικανότητα του φυτού να απορροφά νερό ή να διεξάγει φωτοσύνθεση. Τελικά, το δέντρο πεθαίνει.
Αυτό που συμβαίνει με τις μπανάνες Cavendish έχει συμβεί στο παρελθόν σε μια άλλη δημοφιλή ποικιλία μπανάνας που ονομάζεται Gros Michel.
Ο Gros Michel ήταν η «κύρια εξαγωγική μπανάνα στο πρώτο μισό του περασμένου αιώνα», δήλωσε στο Insider ο ΤJames Dale, καθηγητής και επικεφαλής του προγράμματος βιοτεχνολογίας μπανάνας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ.
Αλλά ένας άλλος μύκητας άρχισε να μολύνει τις μπανάνες το 1876. Μέχρι τη δεκαετία του 1950, είχε αποδεκατίσει εντελώς τα αγροκτήματα Gros Michel, αναγκάζοντας τους παραγωγούς μπανάνας σε όλο τον κόσμο να αναζητήσουν μια νέα ποικιλία.
Τα επόμενα χρόνια, «η Cavendish έγινε η κορυφαία εξαγώγιμη μπανάνα αντικαθιστώντας την Gros Michel», πρόσθεσε ο Dale.
Το 1997, οι επιστήμονες ανίχνευσαν ένα νέο στέλεχος (TR4) κοντά στο Ντάργουιν της Αυστραλίας, που μόλυνε τις Cavendish. Μέχρι το 2015, είχε εξαπλωθεί στις φυτείες μπανάνας στο Κουίνσλαντ, τη μεγαλύτερη πολιτεία παραγωγής μπανάνας στην Αυστραλία.
«Από τότε έχει εξαπλωθεί στην Ινδία και την Κίνα, τους μεγαλύτερους παραγωγούς μπανάνας στον κόσμο. Έχει επίσης εξαπλωθεί στη Μέση Ανατολή και την Αφρική και πολύ πρόσφατα βρέθηκε στη Νότια Αμερική», δήλωσε ο Dale στο Insider.
Πώς οι επιστήμονες προσπαθούν να σώσουν το Cavendish
Ορισμένοι φυτοπαθολόγοι δεν πιστεύουν ότι η μπανάνα Cavendish θα έχει την ίδια μοίρα με την Gros Michel.
«Έχουμε τουλάχιστον μια δεκαετία μπροστά μας πριν αρχίσουμε να έχουμε μεγάλο πρόβλημα», δήλωσε ο Dale.
Επίσης, πολλοί επιστήμονες εργάζονται πάνω στον μύκητα TR4 Cavendish.
Για παράδειγμα, ο Dale και οι συνεργάτες του έχουν αναπτύξει ένα γενετικά τροποποιημένο Cavendish που ονομάζεται QCAV-4, το οποίο είπαν ότι είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στο TR4.
Μια άλλη ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Cambridge διερευνά το μόσχευμα ως πιθανή λύση.
Η μεταμόσχευση ιστού από το ένα φυτό στο άλλο μπορεί να αλλάξει ορισμένα χαρακτηριστικά αυτού του φυτού, όπως το να το καταστήσει πιο ανθεκτικό στις ασθένειες, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Cambridge.
«Θα έλεγα με βεβαιότητα ότι θα υπάρξει λύση πριν επηρεαστεί σοβαρά η αγορά για της ποικιλίας Cavendish”, πρόσθεσε ο Dale.
Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί της μπανάνας υποστηρίζουν ότι τέτοιες λύσεις δεν θα λειτουργήσουν μακροπρόθεσμα.