Του Δημήτρη Κιρμκίρογλου, Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών
H αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα αποτελεί δύσκολο εγχείρημα υψηλής σπουδαιότητας για την ποιοτική και εύρυθμη λειτουργία κάθε κρατικού μηχανισμού. Καθώς δεν υπάρχει ένα αναπτυγμένο και μεθοδικό σύστημα κινήτρων και επιβραβεύσεων, η υφιστάμενη κατάσταση στον δημόσιο τομέα δεν παρακινεί τον δημόσιο υπάλληλο να επιτύχει αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Σε συνδυασμό δε με άλλες διαχρονικές παθογένειες της δημόσιας διοίκησης δημιουργείται μία κουλτούρα αδράνειας και ήσσονος προσπάθειας. Τα παραπάνω ζητήματα αποτελούν τροχοπέδη για την απόδοση των δημοσίων υπαλλήλων και γι’ αυτό οι περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζουν πολιτική σύνδεσης μισθών και επιδόσεων.
Mε το νέο νομοσχέδιο που παρουσίασαν πριν λίγες μέρες στο Υπουργικό Συμβούλιο η Υπουργός Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως και η Υφυπουργός Βιβή Χαραλαμπογιάννη, προχωράμε σε μια τομή στην κουλτούρα του δημοσίου τομέα. Υλοποιούμε μία μεταρρύθμιση που συνδέεται με τους άλλους πυλώνες της διαχείρισης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, της αξιολόγησης, της στοχοθεσίας και της εκπαίδευσης για την ενίσχυση της απόδοσης των δημοσίων υπαλλήλων, την αποτελεσματικότερη εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Ένας κεντρικός στόχος της Κυβέρνησης του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, άλλωστε, για την βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών..
Για πρώτη φορά, ενσωματώνουμε σε τέτοιο βαθμό στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση μία ολοκληρωμένη πολιτική παρακίνησης και ανταμοιβών που ήδη υλοποιείται σε μεγάλο βαθμό στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και στις δημόσιες διοικήσεις των περισσότερων αναπτυγμένων χωρών διεθνώς. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, χώρα με μακρά ιστορική παράδοση στη δημόσια διοίκηση και τις τεχνικές του δημοσίου management, υπάρχει πληθώρα ανταμοιβών, τόσο άυλων όσο και υλικών.
Ένα από τα βασικά ζητήματα που απασχολούν, για παράδειγμα, τη δημόσια διοίκηση του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και τις χώρες της ΕΕ είναι η ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και την προσωπική ζωή και γι’ αυτό δίνεται η δυνατότητα στους δημοσίους υπαλλήλους να εφαρμόζουν ευέλικτους τρόπους εργασίας ανάλογα με τις επιδόσεις τους. Αντίστοιχη είναι η πολιτική παροχής κινήτρων στη Γαλλία με συγκεκριμένους κανόνες και κριτήρια συχνά ανά φορέα, ενώ στην Ιρλανδία έχει εισαχθεί το Σύστημα Διαχείρισης και Ανάπτυξης Απόδοσης ήδη από το 1994 από τον τότε πρωθυπουργό Albert Reynolds. Παρόμοια κίνητρα έχει θεσμοθετήσει η Ιταλία από το 2009, ενώ το ίδιο μοντέλο έχει ακολουθήσει η Δανία, η οποία έχει συνδέσει το σύστημα αυτό με την αξιολόγηση και την ικανοποίηση των πολιτών. Ο Καναδάς, μάλιστα, έχει θεσπίσει πέρα από τις χρηματικές ανταμοιβές και βραβεία Αριστείας για τις αποδοτικές Δημόσιες Υπηρεσίες και τους αποδοτικούς δημοσίους υπαλλήλους.
Με τη νέα πρωτοβουλία του Υπουργείου Εσωτερικών, λοιπόν, δημιουργείται ένα ενιαίο πλαίσιο απόλυτα συνδεδεμένο με το υφιστάμενο σύστημα στοχοθεσίας και αξιολόγησης του ν.4940/22 και τα ετήσια σχέδια δράσης, ενώ διευρύνεται και το πεδίο εφαρμογής του, αφού υπάλληλοι που υπηρετούν σε περισσότερους φορείς δύνανται να είναι αποδέκτες της ανταμοιβής. Παράλληλα, ορίζεται σαφής μεθοδολογία προσδιορισμού των επιλέξιμων στόχων και ενιαία μεθοδολογία απονομής της ανταμοιβής, ενώ συστήνεται Επιτροπή Κινήτρων και Ανταμοιβής και Πληροφοριακό Σύστημα Ανταμοιβής για τη βέλτιστη εποπτεία της διαδικασίας. Εξίσου σημαντικές για την αλλαγή της οργανωσιακής κουλτούρας είναι οι μη χρηματικές ανταμοιβές, οι οποίες μπορούν να λάβουν τη μορφή συμμετοχής σε ειδικά προγράμματα πιστοποιήσεων γνώσεων και δεξιοτήτων από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς.
Η παρακίνηση των εργαζομένων στη δημόσια διοίκηση είναι ένα από τα σημαντικότερα και συνθετότερα ζητήματα για μια σύγχρονη και ολοκληρωμένη πολιτική ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού. Το νέο σύστημα κινήτρων και ανταμοιβών του Υπουργείου Εσωτερικών θέτει στο επίκεντρο μια νέα κουλτούρα και νέα επαγγελματικά πρότυπα για τη δημόσια διοίκηση και τα στελέχη της, επιβραβεύοντας στην πράξη τους άξιους και ικανούς για την απόδοσή τους προς όφελος των πολιτών.