Η Κομισιόν ανακοίνωσε ένα πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της κρίσης στην ενέργεια, που έχει στείλει τις τιμές στα ύψη ανά την Ευρώπη.
Μεταξύ των προτάσεων που παρουσιάστηκαν ήταν οι περικοπές φόρων και η κοινή αγορά καυσίμων από τις χώρες- μέλη της ΕΕ, καθώς και η κρατική βοήθεια προκειμένου νοικοκυριά και επιχειρήσεις να αντέξουν τις επιπτώσεις των πολύ υψηλών τιμών στην ενέργεια, που, μεταξύ άλλων, φαίνονται να φέρνουν επανεκκίνηση των συζητήσεων πάνω στο θέμα της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας.
Μετά από μήνες οικονομικής αστάθειας εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, η Κομισιόν επιθυμεί μια ταχεία και κοινή αντίδραση για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ανόδου των τιμών, ειδικά για όσους ζουν με χαμηλά εισοδήματα ή σε συνθήκες φτώχειας.
«Οι αυξανόμενες τιμές ενέργειας παγκοσμίως αποτελούν σοβαρό προβληματισμό για την ΕΕ. Καθώς βγαίνουμε από την πανδημία και αρχίζουμε την οικονομική μας ανάκαμψη, είναι σημαντικό να προστατέψουμε τους ευάλωτους καταναλωτές και να υποστηρίξουμε ευρωπαϊκές εταιρείες» είπε η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον.
Για να βοηθηθούν οι καταναλωτές η Κομισιόν προτείνει οι κυβερνήσεις να προσφέρουν εισοδηματική υποστήριξη μέσω vouchers, αναβολές πληρωμών λογαριασμών ή μερική πληρωμή τους, που μπορούν να υποστηριχθούν με έσοδα από το σύστημα εμπορίου εκπομπών άνθρακα της ΕΕ. Επίσης, συστήνονται μέτρα/ δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή διακοπών σύνδεσης, περικοπές σε φορολογικούς συντελεστές και παροχή βοήθειας σε κάποιες εταιρείες ή βιομηχανίες.
Ακόμη, η Επιτροπή είπε ότι θα ήθελε να δει και πιο μακροπρόθεσμα μέσα προετοιμασίας της ΕΕ για τέτοιου είδους «σοκ» στις τιμές, μεταξύ των οποίων και οι επιταχύνσεις επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η ανάπτυξη δυνατοτήτων αποθήκευσης ενέργειας.
Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν πει ότι η Ένωση συνολικά έχει δυνατότητες αποθήκευσης για άνω του 20% της ετήσιας χρήσης της, μα δεν έχουν όλες οι χώρες- μέλη εγκαταστάσεις αποθήκευσης.
Η Κομισιόν είπε επίσης ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης ενός κοινού προγράμματος προμηθειών για αποθέματα αερίου, μια ιδέα την οποία πρότεινε πρόσφατα η Ισπανία (υπενθυμίζεται πως η ΕΕ βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές αερίου, κυρίως από τη Ρωσία). Η Σίμσον είπε ότι οι χώρες θα μπορούσαν να αγοράσουν συλλογικά αέριο για να δημιουργήσουν στρατηγικά αποθέματα, ωστόσο η συμμετοχή σε κάτι τέτοιο (όπως και στο σχέδιο για κοινή προμήθεια εμβολίων για την Covid-19) θα ήταν εθελοντική.
Η Σίμσον έκανε λόγο για μια «εργαλειοθήκη» για τις τιμές ενέργειας, η οποία περιγράφει τα βήματα που θα μπορούσαν να κάνουν χώρες- μέλη για τη μείωση των λογαριασμών χωρίς να παραβιάζεται η νομοθεσία της ΕΕ. Ως επί το πλείστον «επιβεβαιώνει/ εγκρίνει» τα μέτρα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν ήδη οι εθνικές κυβερνήσεις, μα εξετάζει τι επιπλέον μπορεί να κάνει η Κομισιόν.
Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν πει ότι 20 χώρες - μέλη έχουν ήδη λάβει μέτρα για την ελάφρυνση/ αντιμετώπιση της επιπρόσθετης οικονομικής πίεσης, ή σχεδιάζουν να το κάνουν. Έρευνα από οργάνωση εργαζομένων που βγήκε τον προηγούμενο μήνα έλεγε ότι περίπου 3 εκατ. εργαζόμενοι στην ΕΕ δεν έχουν αρκετά χρήματα για να ανοίξουν τη θέρμανση στα σπίτια τους.
Συζητήσεις για την πυρηνική ενέργεια
Η παρούσα κρίση έχει προκαλέσει μια «αναζωπύρωση» των συζητήσεων σχετικά με το αν η ΕΕ θα έπρεπε να υποστηρίξει/ προωθήσει projects πυρηνικής ενέργειας για να γίνει πιο ανεξάρτητη ενεργειακά, εντάσσοντάς σε πλαίσια όπως του ευρωπαϊκού «Green Deal» και του ταμείου ανάκαμψης από τον κορονοϊό.
Δύο χρόνια πριν, οι ηγέτες της ΕΕ είχαν συμφωνήσει ότι η πυρηνική ενέργεια θα έπρεπε να ενταχθεί στις προσπάθειες της Ένωσης για να γίνει «carbon neutral» ως το 2050. Ωστόσο η ΕΕ δεν έχει αποφασίσει ακόμα εάν τα πυρηνικά projects θα μπορούσαν να ενταχθούν στο σύστημα που ορίζει ποιες οικονομικές δραστηριότητες πληρούν τις προϋποθέσεις για σχετικές επενδύσεις.
Η Γαλλία πρόσφατα ζήτησε την ένταξη της πυρηνικής ενέργειας στο πλαίσιο μέχρι το τέλος του έτους, ηγούμενη μιας ομάδας χωρών στην οποία συμμετέχουν και άλλες χώρες της ΕΕ: Η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Φινλανδία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Σλοβενία. Ωστόσο αντιδρούν η Γερμανία και άλλες τέσσερις χώρες, που δεν επιθυμούν «πράσινη» χρηματοδότηση για την πυρηνική ενέργεια.
Τι συμβαίνει με την ενεργειακή κρίση
Τα νοικοκυριά σε ολόκληρη την Ευρώπη αντιμετωπίζουν πολύ υψηλότερους λογαριασμούς ενέργειας εν όψει του χειμώνα, λόγω της παγκόσμιας αύξησης των τιμών χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ακριβή μου Ενέργεια: Γιατί παίρνουν τον ανήφορο οι λογαριασμοί καθώς πλησιάζει ο χειμώνας
Ομάδες καταναλωτών προειδοποιούν ότι οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες κινδυνεύουν να πληγούν από τη «φτώχεια των καυσίμων» ως αποτέλεσμα.
Οι τιμές έχουν εκτοξευθεί, μεταξύ άλλων, λόγω των χαμηλών αποθεμάτων αποθήκευσης φυσικού αερίου, των υψηλών τιμών άνθρακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και των μειωμένων παραδόσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου από δεξαμενόπλοια, που οφείλεται στην υψηλότερη ζήτηση από την Ασία, αλλά και από την χαμηλή παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές σε συνδυασμό με την έλλειψη σχετικών υποδομών.
Η χειμερινή περίοδος θέρμανσης της Ευρώπης ξεκινά συνήθως τον Οκτώβριο και οι τιμές χονδρικής δεν προβλέπεται να μειωθούν σημαντικά κατά το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους, παρά τις υποσχέσεις από ορισμένους προμηθευτές για παροχή μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου. Πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι οι τιμές θα παραμείνουν αυξημένες και για το επόμενο έτος.
Η Ρωσία, ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, ανακοίνωσε ότι η επίσημη πιστοποίηση του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 (Ρωσία- Γερμανία) που αναμένεται από μια γερμανική ρυθμιστική αρχή, θα μπορούσε να βοηθήσει στο θέμα. Η ρυθμιστική αρχή, η οποία δήλωσε τον Σεπτέμβριο ότι είχε τέσσερις μήνες για να ολοκληρώσει την πιστοποίηση, δήλωσε ότι δεν αποκλείεται οι λειτουργίες του Nord Stream 2 να ξεκινήσουν σύντομα, προσθέτοντας ότι έχουν εκπληρωθεί όλες οι τεχνικές απαιτήσεις.
Ωστόσο η δυνατότητα της Gazprom να προμηθεύει με μεγαλύτερες ποσότητες την Ευρώπη ίσως αποδειχθεί περιορισμένη αυτόν τον χειμώνα, καθώς εξακολουθεί να αυξάνει τα δικά της, εσωτερικά αποθέματα φυσικού αερίου.
Πούτιν: Η Ρωσία δεν ασκεί πίεση στις τιμές
H άνοδος των τιμών του αερίου οφείλεται σε ελλείψεις στην παραγωγή ηλεκτρισμού και όχι επειδή η Ρωσία ασκεί κάποιου είδους πιέσεις στις τιμές, υποστήριξε από πλευράς του ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν.
Στο πλαίσιο ομιλίας του στη Ρωσική Ενεργειακή Εβδομάδα την Τετάρτη ο Πούτιν είπε ότι η πτώση στην παραγωγή των αιολικών πάρκων είχε ως αποτέλεσμα οι τιμές του ρεύματος να εκτοξευτούν στα ύψη, επηρεάζοντας τη ζήτηση για αέριο. «Η άνοδος των τιμών του αερίου στην Ευρώπη ήταν το αποτέλεσμα έλλειψης ηλεκτρισμού και όχι το αντίθετο» υποστήριξε ο Πούτιν, ο οποίος κατηγόρησε τους ηγέτες της Δύσης ότι «προσπαθούν να καλύψουν δικά τους λάθη» και προσθέτοντας πως «η σωστή ανάλυση της κατάστασης συχνά αντικαθίσταται από άδεια πολιτικά σλόγκαν».
Σύμφωνα με τον Ρώσο πρόεδρο, ένας ιδιαίτερα μακρύς χειμώνας εξάντλησε τα ενεργειακά αποθέματα της ηπείρου, διαταράσσοντας τις τιμές. Τώρα είναι σε δράση το «αόρατο χέρι της αγοράς», συμπλήρωσε, τονίζοντας ωστόσο πως η χώρα του θα μπορούσε να δει επίπεδα-ρεκόρ εξαγωγών το 2021 και ότι το Κρεμλίνο δεν αρέσκεται να βλέπει προοπτικές ελλείψεων, καθώς «το περιβάλλον υψηλών τιμών μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για όλους, περιλαμβανομένων των παραγωγών».
Με πληροφορίες από BBC, Associated Press, Reuters, RT