Οδηγώντας όλα τα καινούργια μοντέλα αυτοκινήτων που βγαίνουν από τα εργοστάσια παραγωγής, εδώ και 33 χρόνια που κάνω αυτή τη δουλειά, διαπιστώνω ότι η τεχνολογία εξελίσσεται σε τέτοιο βαθμό που προλαμβάνει καταστάσεις και προειδοποιεί τον οδηγό.Για παράδειγμα, το σύστημα Driving Alert Warning ή όπως αλλιώς το ονομάζει ο κάθε κατασκευαστής, διαπιστώνοντας ότι κάνεις κινήσεις με το τιμόνι που δεν είναι συνηθισμένες, σου εμφανίζει στον πίνακα οργάνων ένα φλυτζανάκι, υπενθυμίζοντάς σου να σταματήσεις και να κάνεις ένα διάλειμμα.
Ουσιαστικά, το σύστημα διαπιστώνει ότι δεν είσαι σε θέση να συνεχίσεις να οδηγείς, χωρίς να γνωρίζει αν είσαι κουρασμένος και νυστάζεις ή αν έχεις πιει παραπάνω και κάνεις στραβοτιμονιές.
Σε κάθε περίπτωση, και οι δύο καταστάσεις μπορούν να αποβούν μοιραίες και δεν πρέπει να οδηγούμε, υπερβάλλοντας εαυτόν.
Όμως, θα σταθώ ιδιαίτερα στο «πίνω και οδηγώ», μια παράφραση του γνωστού στίχου «πίνω και μεθώ». Μπορούμε να ισχυριζόμαστε, τώρα πια, με όσα βλέπουμε και ακούμε καθημερινά, ότι θα πιω και θα πιάσω το τιμόνι;
Ακόμα και μόνος σου ή μόνη σου να είσαι, διότι και οι γυναίκες τα «τσούζουν», που λέμε, καμιά φορά, πάρε ένα ταξί. Εκεί που βρίσκεσαι και σε βλέπουν ότι έχεις πιει παραπάνω, να σε προτρέψουν να πάρεις ταξί ή να σε πάει κάποιος άλλος στο σπίτι. Κι αύριο μέρα είναι. Μια φίλη μου ξύπνησε το πρωί και βρήκε το αυτοκίνητό της χτυπημένο στην μία πλευρά, με αρκετή ζημιά. Ήταν κάποιος που έφυγε από το απέναντι καφενείο, έχοντας πιει και έκανε τη στραβοτιμονιά. Αν ήταν κάποιος πεζός εκεί, αντί για το αυτοκίνητο, τι θα γινόταν;
Αλλά κι αν είσαι με παρέα, τότε η ευθύνη μεγαλώνει. Ως οδηγός δεν πρέπει να πιεις, για να γυρίσεις την παρέα πίσω. Ένα ποτηράκι φτάνει. Διαφορετικά, δίνεις τα κλειδιά σε κάποιον από την παρέα που δεν έχει πιει, και εννοείται ότι έχει δίπλωμα οδήγησης. Αλλιώς όλη η παρέα στα σπίτια με ταξί.
Αυτή είναι η πραγματικότητα, διότι δεν είναι εύκολο ούτε έξω από κάθε μαγαζί με αλκοόλ να υπάρχει αστυνομικός για αλκοτέστ, ούτε υπάρχουν και αλκοολόμετρα στα καταστήματα εστίασης και διασκέδασης.
Εδώ που τα λέμε, καλή ιδέα θα ήταν, αλλά ποιος θα υπέβαλε τον πελάτη του καταστήματος σε αλκοτέστ; Και ποιος πελάτης θα ανεχόταν να υποβληθεί από κάποιον σε αλκοτέστ, εκτός από αστυνομικό; Αυτό συμβαίνει μια φορά τον χρόνο, στην εκστρατεία ευαισθητοποίησης που πραγματοποιεί το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς», σε διάφορα νυχτερινά κέντρα, με τον λεγόμενο «οδηγό της παρέας», όπου ένας δεν πίνει. Όμως και εκεί, μολονότι οι οδηγοί βάζουν βραχιολάκι και υπόσχονται ότι δεν θα πιουν, όταν εξέρχονται, ορισμένοι είναι πάνω από το όριο, κάνοντας το αλκοτέστ, ενώ κάποιοι άλλοι «στρίβουν με ελαφρά πηδηματάκια», που λέμε στην καθομιλουμένη.
Η παιδεία είναι το παν. Όλα από εκεί ξεκινούν, από την εκπαίδευση σε κάθε επίπεδο, είτε από το σχολείο, είτε από οργανώσεις, είτε ακόμα και από εταιρείες που δίνουν το κοινωνικό μήνυμα.
Μιλώντας πριν μερικά χρόνια με τον δύο φορές πρωταθλητή της Φόρμουλα 1, Μίκα Χάκινεν, όταν είχε έρθει στην Ελλάδα ως πρεσβευτής της υπεύθυνης κατανάλωσης, εταιρείας αλκοολούχου ποτού, είχα διαπιστώσει την προσήλωσή του στον στόχο, να περιοριστεί το φαινόμενο «πίνω και πιάνω το τιμόνι».
Τώρα, μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση μια άλλη καινοτόμος πρωτοβουλία. Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, η οποία εδώ και χρόνια προωθεί την υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ στην Ελλάδα, σε συνεργασία με την Ένωση Bartenders Ελλάδος και την Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Νηφάλιοι-στην υγειά μας», δημιούργησε την εφαρμογή «ΣΕΡΒΙΡΩ ΥΠΕΥΘΥΝΑ».
Στην εποχή των smartphones, με τη νεολαία, κυρίως, να είναι με ένα κινητό στο χέρι και να έχει κατεβάσει εφαρμογές για οτιδήποτε, μια τέτοια εφαρμογή μπορεί να πιάσει τον στόχο. Να δώσει πληροφορίες και στοιχεία για το αλκοόλ, χρήσιμες συμβουλές για ενδεδειγμένους τρόπους πρόληψης και αντιμετώπισης δυσάρεστων καταστάσεων που σχετίζονται με την υπερκατανάλωση αλκοόλ.
Ουσιαστικά, μέσω της εφαρμογής αυτής, μπορείς να δεις πώς παρασκευάζεται το αλκοόλ, πόση περιεκτικότητα υπάρχει σε διάφορα ποτά και ποιες επιπτώσεις έχει η υπερκατανάλωση στο σώμα και τον εγκέφαλο.
Και δεν είναι μόνο αυτό, διότι η εφαρμογή παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τον ρόλο που διαδραματίζουν οι bartenders στην αλυσίδα υπεύθυνης κατανάλωσης αλκοόλ, και στην οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές, πελάτες των καταστημάτων, ενώ ο χρήστης της εφαρμογής θα βρει κι ένα τεστ με έντεκα ερωτήσεις, δίνοντάς του τη δυνατότητα, απαντώντας, να πιστοποιηθεί ως Πρεσβευτής Υπεύθυνης Διάθεσης Αλκοόλ.
Πολλά μπορούν να γίνουν, λοιπόν, από εμάς τους ίδιους πρώτα, που πρέπει να βάλουμε καλά στο μυαλό μας ότι αλκοόλ και τιμόνι είναι δύο έννοιες αντίθετες. Όμως και η πολιτεία έχει τη δική της μέγιστη ευθύνη, στον τομέα της εκπαίδευσης των πολιτών, ενώ και οι ιδιωτικές εταιρείες των αλκοολούχων ποτών, με φωτεινό παράδειγμα την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, μπορούν να παίξουν καταλυτικό ρόλο στη μείωση, αν όχι στην εξάλειψη, του φαινομένου.