Η Τσιόρι ήταν συμμαθήτριά μου στα αγγλικά. Μικροκαμωμένη, όμορφη και ευγενική παρουσία. Από την πρώτη στιγμή μας κέρδισε όλους, καθώς ενδιαφερόταν και ρωτούσε για πράγματα που εμάς μας φαίνονται εύκολα, δεδομένα και καθημερινά. Με τον καιρό έμαθα περισσότερα για εκείνη και τη ζωή της, μέχρι που κατάλαβα πως ο τρόπος που «μπλέχτηκε» με την ελληνική κοινωνία και έγινε κομμάτι της Θεσσαλονίκης είναι άξιος θαυμασμού.
Ποια είναι όμως η Τσιόρι ή αλλιώς η κ. Σιντάνι; Σκέφτομαι μέρες ποια είναι η σωστή προσφώνηση. Αλλά θα προτιμήσω το φιλικό επίπεδο, γιατί έτσι τη γνώρισα. Η Τσιόρι είναι διπλωμάτης. Είναι 28 χρονών και από την Ιαπωνία. Από τον Αύγουστο, μετά από δύο χρόνια εκπαίδευσης στην Ελλάδα, εργάζεται στην Πρεσβεία της Ιαπωνίας στην Αθήνα. «Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα δυτικά. Η πόλη μου λέγεται Κόμπε. Εκεί βρίσκονται οι γονείς μου, η αδερφή μου και ο αδερφός μου, που είναι μικρότερα από μένα. Σπούδασα Διεθνείς Σχέσεις στο Κιότο, στην πόλη που ήταν η παλιά πρωτεύουσα της Ιαπωνίας. Είναι φοιτητική πόλη και πάρα πολύ ωραία. Όταν τελείωσα τις σπουδές μου, πήγα στο Τόκιο. Ήθελα να δουλέψω στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ιαπωνίας. Έκανα αίτηση, έδωσα εξετάσεις και πέρασα».
«Πέντε λεπτά αφότου μου δόθηκε η ελληνική γλώσσα, πήγα σε ένα βιβλιοπωλείο και πήρα όλα τα βιβλία σχετικά με την Ελλάδα. Έτσι έμαθα για αυτή τη χώρα»
«Δεν περίμενα ποτέ στη ζωή μου ότι θα έρθω στην Ελλάδα. Μέχρι τη στιγμή που μπήκα στο υπουργείο δεν είχα καμία σχέση με την Ελλάδα». Από τότε που της ανατέθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ιαπωνίας η ελληνική γλώσσα ως η γλώσσα την οποία καλείται να μάθει, ξεκίνησε η σχέση της με την Ελλάδα. Η επιλογή γίνεται τυχαία. «Εγώ υπέβαλα μια λίστα στην οποία είχα επιλέξει πέντε γλώσσες που ήθελα να μάθω στη ζωή μου. Είχα βάλει στη λίστα αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά, φινλανδικά και σουηδικά, καθώς είχα ταξιδέψει στις σκανδιναβικές χώρες». «Πέντε λεπτά αφότου μου δόθηκε η ελληνική γλώσσα, πήγα σε ένα βιβλιοπωλείο και πήρα όλα τα βιβλία σχετικά με την Ελλάδα. Έτσι έμαθα για αυτή τη χώρα. Μέχρι τότε ήξερα μόνο βασικά πράγματα, ας πούμε θέατρα, φιλοσοφία, νησιά και τον Παρθενώνα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα μέσα στην Ευρώπη, οπότε ένιωσα ανακούφιση. Μου αρέσει να μαθαίνω μια καινούργια γλώσσα, οπότε δεν είχα τόσο μεγάλο πρόβλημα που θα πάω σε μια καινούργια για μένα χώρα. Μέχρι τότε δεν είχα καμία εικόνα για τη ζωή μέσα στην Ελλάδα».
«Τα πράγματα που γνωρίζουν για την Ελλάδα οι Ιάπωνες γενικά είναι μόνο από την τηλεόραση και το ίντερνετ -ούτε καν από τις εφημερίδες. Γνωρίζουν μόνο δύο πράγματα: πρόσφυγες και οικονομική κρίση. Την περίοδο που ξεκίνησα να εργάζομαι στο Υπουργείο, τη χρονιά 2015-2016, βλέπαμε κάθε μέρα στην τηλεόραση -και οι Ιάπωνες- για την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, όπως και την προσφυγική κρίση στην Ευρώπη γενικά. Κάθε φορά που έλεγα σε μια φίλη ή έναν φίλο πως θα πάω στην Ελλάδα, με ρωτούσε: ”Θα είσαι εντάξει; Είναι ασφαλές να πας στην Ελλάδα αυτή τη χρονική συγκυρία;”. Ειλικρινά, και εγώ ανησυχούσα λίγο καθώς δεν διέθετα αρκετές επαληθευμένες πληροφορίες».
«Θυμάσαι τη στιγμή που βγήκες από το αεροπλάνο και έφτασες στην Ελλάδα;», τη ρωτάω. «Πρώτα έφτασα στην Αθήνα. Θυμάμαι ότι είχε ζέστη. Ήταν τέλος Ιουλίου. Είχε καύσωνα εκείνη την ημέρα. Τότε κατάλαβα τι σημαίνει η λέξη. Ήξερα από πριν τι σημαίνει, αλλά τότε την ένιωσα. Από το αεροπλάνο δεν είδα τίποτα πράσινο. Μου έκανε εντύπωση το χρώμα της χώρας. Όταν πάτε στην Ιαπωνία σίγουρα θα παρατηρήσετε πρώτα τα καταπράσινα βουνά».
«Είστε φιλόξενος λαός αλλά έχετε και περιέργεια»
«Όταν ήρθα, πολλά διαψεύστηκαν. Η χαλαρή νοοτροπία των Ελλήνων, ειδικά στη Θεσσαλονίκη, μου άρεσε πολύ. Δεν μπορώ να βρω μια αντίστοιχη λέξη του “χαλαρά” στα ιαπωνικά. Πάντα πρέπει να κάνω μια εισαγωγή για να μπορέσω να αποδώσω τη σημασία της. Οι άνθρωποι είναι πιο ανοιχτοί και φιλόξενοι απ’ ό,τι περίμενα. Αυτός ο χαρακτήρας των Ελλήνων με βοηθάει πάρα πολύ, ακόμη και τώρα. Ειδικά οι γείτονές μου είναι πολύ συμπαθείς και με φροντίζουν σχολαστικά. Κάθε φορά που με βλέπουν με καλούν σπίτι τους: «Τσιόρι, πότε θα έρθεις για καφέ;». Κάποιοι γείτονές μου μιλάνε μόνο ελληνικά και καθόλου αγγλικά. Αυτό βοήθησε να βελτιωθούν τα ελληνικά μου. Είστε φιλόξενος λαός αλλά έχετε και περιέργεια. Όλοι προσπαθούν να μάθουν κάτι. Η πρώτη ερώτηση που μου έκαναν πολύ συχνά είναι: «Γιατί παράτησες την Ιαπωνία και ήρθες στην Ελλάδα; Τι έγινε;». Χάρηκα ιδιαίτερα που η Ιαπωνία έχει θετική εικόνα στα μάτια των Ελλήνων. Το πρώτο πράγμα που μου λένε συνήθως είναι ότι οι Ιάπωνες δουλεύουν πάρα πολύ. Χάρη στα άνιμε, τα μάνγκα, τον Κουροσάβα, κάποιες τηλεοπτικές σειρές και τους σαμουράι, αρκετοί γνωρίζουν την Ιαπωνία.
Η ζωή στη Θεσσαλονίκη
«Αφού ήρθα στη Θεσσαλονίκη, έμαθα ότι μοιάζει με την πόλη μου πίσω στην Ιαπωνία. Έχει και αυτή θάλασσα και λόφο. Το κλίμα είναι πιο ήπιο από την Ιαπωνία, παρόλο που είναι παρόμοιο. Και εμείς είμαστε δίπλα στη θάλασσα αλλά έχουμε περισσότερη υγρασία και το καλοκαίρι νιώθουμε συχνά άβολα. Οι Έλληνες συνηθίζουν να τρώνε σε εξωτερικούς χώρους. Εμείς δεν τρώμε έξω. Δεν έχουμε τραπεζάκια έξω από τα εστιατόρια, επειδή δεν αντέχουμε έξω χωρίς κλιματιστικό λόγω της υψηλής υγρασίας. Επίσης, τους αρέσει να κάνουν βόλτα. Στην Ιαπωνία δεν συνηθίζουμε να πηγαίνουμε βόλτα με αυτή την έννοια, πηγαίνουμε για τσάι. Ειδικά στις μεγαλουπόλεις είναι δύσκολο να περπατάς. Δεν είναι άνετο να περπατάμε ανάμεσα στα αυτοκίνητα και στην κίνηση».
Η Τσιόρι παρατηρεί καθημερινά ό,τι συμβαίνει γύρω της και διαφέρει από την καθημερινότητά της στην Ιαπωνία. Μαζί και τα προβλήματα. «Μου είναι λίγο δύσκολο να βγω μετά τις έντεκα για ένα ποτό. Την πρώτη φορά όταν μου είπε μια φίλη μου να βγούμε τέτοια ώρα, τρόμαξα. Στις έντεκα συνηθίζω να φοράω την πυτζάμα μου και να είμαι στο κρεβάτι. Στην Ιαπωνία συνηθίζουμε να βγαίνουμε γύρω στις εφτά ή οχτώ, για ποτό μπορεί στις εννιά. Στις δώδεκα κλείνουν τα περισσότερα μαγαζιά. Ακόμη, μου έκανε εντύπωση που δεν μπορώ να ρίχνω τα χαρτιά στη λεκάνη. Τα λεωφορεία δεν έρχονται στην ώρα τους. Όταν έχουν απεργία αργούν πολύ. Εμείς δεν έχουμε ποτέ απεργία στην Ιαπωνία. Δεν έχω ζήσει απεργία στην Ιαπωνία ούτε μια φορά. Ακόμη, με ενοχλεί ο τρόπος οδήγησης. Παντού υπάρχουν διπλοπαρκαρισμένα. Έχω δει αυτοκίνητα από τα οποία έλειπε το γυάλινο παράθυρο και αντ’ αυτού είχαν μια πλαστική σακούλα».
«Η πρώτη μου επαφή με τους ντόπιους στη Θεσσαλονίκη ήταν με μια τάξη μαθητών που μάθαιναν ιαπωνικά σε φροντιστήριο της πόλης. Από τη στιγμή που πήγαινα στο Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας ήταν πάρα πολύ δύσκολο να γνωρίσω και να βρω ντόπιους φίλους μόνη μου. Οι Έλληνες δεν διστάζουν όμως να φέρουν τους φίλους τους σε μια παρέα. Και αυτό με βοηθάει ιδιαίτερα να δικτυωθώ». Η Τσιόρι πλεόν έχει φίλους σε όλη την πόλη και προσθέτει: «Το αγαπημένο μου φαγητό είναι κολοκυθάκια γεμιστά με αυγολέμονο και φέτα που κάνει η μαμά της φίλης μου Ειρήνης».
Η Τσιόρι φοίτησε δύο χρόνια στο Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να μάθει ελληνικά. Πιο πριν είχε κάνει ένα χρόνο μαθήματα ελληνικών στην Ιαπωνία. «Στην αρχή χρησιμοποιούσα ελληνοαγγλικό λεξικό. Έψαχνα την έννοια των μετακινώ, μεταφέρω και μετατοπίζω και στα αγγλικά υπάρχει μόνο μια λέξη: transfer. Μόνο από την εμπειρία μπορώ να μάθω την ακριβή έννοια και πώς χρησιμοποιείται. Από αυτή την άποψη είναι πολύ δύσκολο να μάθω τις ελληνικές λέξεις», καταλήγει. Πλέον η Τσιόρι χειρίζεται άριστα τη γλώσσα μιας και η παρούσα συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στα ελληνικά. Η ίδια έχει κάνει σκέψεις και για τη λήψη δεύτερου πτυχίου ή μεταπτυχιακού διπλώματος στην Ελλάδα.
120 χρόνια Ελληνο-Ιαπωνικής φιλίας
«Το 2019, η Ιαπωνία και η Ελλάδα θα γιορτάσουν την 120ή επέτειο των διπλωματικών δεσμών και της φιλίας μεταξύ των δύο χωρών. Η Πρεσβεία της Ιαπωνίας προετοιμάζεται για πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις καθ' όλη τη διάρκεια του 2019. Επιπλέον, το 2017, η Ιαπωνία και η Ελλάδα υπέγραψαν τη Συμφωνία Συνεργασίας στους τομείς του αθλητισμού, προκειμένου να ενισχυθεί η φιλική σχέση μεταξύ των δύο χωρών μέσω αθλημάτων ενόψει των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο το 2020. Το πολιτιστικό τμήμα της Πρεσβείας της Ιαπωνίας στην Ελλάδα, του οποίου αποτελεί πλέον μέλος η κ. Σιντάνι, διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην διοργάνωση αυτών των σημαντικών επετειακών εκδηλώσεων. Πιστεύω πως εκείνη θα διαδραματίσει αυτόν τον ουσιαστικό ρόλο με τις δεξιότητες και τις εμπειρίες της που καλλιεργήθηκαν στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία δύο χρόνια. Της εύχομαι κάθε επιτυχία στα νέα της καθήκοντα στην Αθήνα», ανέφερε ο πρέσβης της Ιαπωνίας στην Ελλάδα Γιασουχίρο Σιμίζου.
Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα του Υπουργείου Εξωτερικών της Ιαπωνίας, το 2017 ζούσαν στην Ελλάδα 653 Ιάπωνες και αντίστοιχα στην Ιαπωνία 293 Έλληνες.