Η Ενανθρώπιση του Χριστού: Ένα μυστήριο σχέσης και ελευθερίας

Γιατί Χριστούγεννα δεν είναι λαμπάκια, δεν είναι τα μελομακάρονα της θείας που σου φέρνει κάθε χρόνο σε ένα τάπερ που μυρίζει πλαστικό από το 1982.
Open Image Modal
GREECE - JUNE 21: Nativity fresco in Mikro Sotiris monastery, Symi island, Greece. (Photo by DeAgostini/Getty Images)
DEA / ARCHIVIO J. LANGE via Getty Images

Η Ενανθρώπιση του Χριστού είναι το γεγονός που τιμούμε κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα. Δεν είναι μια απλή ιστορική ανάμνηση ή ένα θρησκευτικό σύμβολο που αναπαράγεται μέσα από έθιμα και παραδόσεις. Είναι το γεγονός εκείνο που συγκλονίζει την ανθρώπινη ύπαρξη. Την φέρει αντιμέτωπη με το βαθύτερο νόημα της ζωής της και την καλεί να συναντήσει τον ίδιο τον Θεό. Όχι ως μια αφηρημένη ιδέα, αλλά ως πρόσωπο.

Αυτό γιορτάζουμε. “Χριστούγεννα”…

Άκου τώρα. Δεν είναι λαμπάκια, δεν είναι τα μελομακάρονα της θείας που σου φέρνει κάθε χρόνο σε ένα τάπερ που μυρίζει πλαστικό από το 1982. Δεν είναι ούτε τα “Last Christmas” που σου έχουν γίνει εμμονή, ούτε το φιάσκο με το δέντρο που πάντα γέρνει σαν την ψυχολογία σου τέτοιες μέρες κάθε Δεκέμβρη.

Η Ενανθρώπιση δεν είναι μια «κίνηση» του Θεού από ψηλά προς τα χαμηλά, μια πράξη φιλανθρωπίας ή εξωτερικής παρέμβασης. Είναι η απόφαση του Θεού να εισέλθει στην ιστορία, να λάβει σάρκα και οστά, να γίνει ένα με την τραγικότητα της ανθρώπινης κατάστασης. Ο Θεός δεν γίνεται άνθρωπος για να «βελτιώσει» τον κόσμο μας, ούτε για να επιβάλει τη δική Του θέληση. Γίνεται άνθρωπος για να μας δείξει τον αληθινό τρόπο ύπαρξης: την ελευθερία που αναδύεται μέσα από τη “σχέση”.

Στο πρόσωπο του Χριστού, ο Θεός φανερώνεται ως αγάπη, όχι ως εξουσία. Ως απόλυτη ελευθερία που δεν καταργεί, αλλά προσκαλεί. Ο Θεός ενανθρωπίζεται, όχι για να μας υποχρεώσει να Τον πιστέψουμε ή να Τον ακολουθήσουμε, αλλά για να προσφέρει την ίδια Του την ύπαρξη ως δώρο σχέσης. Η φάτνη της Βηθλεέμ δεν είναι μόνο μια εικόνα ταπεινότητας, αλλά η φανέρωση ότι η αλήθεια του κόσμου δεν βρίσκεται στα «μεγάλα» και τα «ισχυρά», αλλά στη δυνατότητα να αγαπάς ελεύθερα, να κοινωνείς με τον άλλον προσφέροντας τον εαυτό σου.

Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια εορτή συναισθημάτων και οικογενειακής θαλπωρής. Είναι μια υπαρξιακή πρόκληση. Πολλοί ίσως αναρωτηθούν “αν ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να σχετιστεί μαζί μας”. Το ερώτημα που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι διαφορετικό. Μπορούμε να αφήσουμε τις ψευδαισθήσεις της αυτάρκειας, της ατομικότητας και του εγωισμού; Μπορούμε να δεχτούμε ότι η πληρότητα της ζωής βρίσκεται στη σχέση, στη συνύπαρξη, στην κοινότητα; Στη σχέση αυτή χωράει και ο Χριστός;

Η Ενανθρώπιση Του είναι και κάτι ακόμα. Είναι το ″έρχομαι να γίνω σαν κι εσάς”. Όχι από υποχρέωση, όχι γιατί δεν είχε καλύτερα να κάνει, αλλά γιατί ήταν ο μοναδικός τρόπος να μας δείξει ότι η αγάπη δεν είναι θεωρία. Να ταπεινωθεί, να γεννηθεί σε μια φάτνη - ούτε καν σε σπίτι. Ούτε σε καναπέ για να ξαπλώσει ο Χριστός. Μέσα στη φτώχεια, στην απόρριψη. Να σου πει: ”Ξέρω τι περνάς”. Όχι ”συμπάσχω μαζί σου”, όχι ”σε καταλαβαίνω”, αλλά ”είμαι εσύ”. Αυτή είναι η απάντηση του Θεού στην τραγικότητα της ύπαρξής μας, αλλά όχι με όρους λύσης ή διόρθωσης. Είναι η πρόσκληση να υπάρξουμε με τρόπο «θεϊκό», να υπερβούμε τα όρια της φθοράς και του θανάτου μέσα από την ελευθερία της αγάπης. Ο Χριστός μάς δείχνει ότι η αληθινή ζωή δεν είναι μια ατομική ιδιοκτησία, αλλά ένα δώρο που αποκτά νόημα μόνο όταν μοιράζεται.

Τώρα, εσύ θα μου πεις: ″Και τι με νοιάζει εμένα, που ο Χριστός γεννήθηκε στη φάτνη πριν δυο χιλιάδες χρόνια; Έχω λογαριασμούς να πληρώσω, τρέχω σαν τον Βέγγο, και ο κόσμος γύρω είναι χειρότερος από ποτέ”. Εδώ είναι το μυστικό. Ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι να τα κάνεις όλα τέλεια. Δεν είναι να έχεις το τέλειο τραπέζι, το τέλειο δέντρο, την τέλεια διάθεση. Είναι να θυμηθείς ότι, όπως Εκείνος μπήκε σε μια φάτνη, έτσι μπορεί να μπει και στη δική σου μιζέρια, στη δική σου μαυρίλα, στο χάος σου. Αρκεί να Του ανοίξεις την πόρτα.

Η Ενανθρώπιση είναι η πιο ανατρεπτική πράξη που έγινε ποτέ. Ακόμα κι όταν είσαι στον πάτο, ακόμα κι όταν όλα γύρω σου είναι λάσπη, ακόμα κι όταν εσύ ο ίδιος δεν αντέχεις τον εαυτό σου, υπάρχει μια αχτίδα φως που θα έρθει να σε βρει. Όχι γιατί το αξίζεις, όχι γιατί το ζήτησες, αλλά γιατί η αγάπη του Θεού δεν έχει ”πρέπει”. Είναι. Απλά είναι.

Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, είναι το ”θυμήσου”. Θυμήσου ότι, όπως ήρθε τότε ο Χριστός στη φάτνη, έρχεται και σήμερα στη δική σου ζωή. Αρκεί να κάνεις λίγο χώρο. Δεν ζητάει πολλά. Ένα μικρό ”ναι”. Ένα μικρό ”έλα”. Και όλα τα υπόλοιπα θα τα φτιάξει Εκείνος.

Μην ψάχνεις αλλού. Το βαθύτερο μήνυμα των Χριστουγέννων είναι η δυνατότητα να ζήσουμε ως πρόσωπα, όχι ως άτομα. Ως ύπαρξη που βρίσκει την πληρότητά της στη συνάντηση με τον άλλον. Η φάτνη δεν είναι μόνο ένα σημείο αναφοράς, αλλά ένας δρόμος ζωής. Μας καλεί να αφήσουμε τη φαινομενική «ασφάλεια» της μοναξιάς μας και να διακινδυνεύσουμε τη ζωή μας μέσα στη “σχέση”.

Αυτή είναι η αλήθεια. Όχι μια «γιορτή» στο ημερολόγιο, αλλά η αποκάλυψη της δυνατότητας να υπάρξουμε με τρόπο όντως ελεύθερο. Στη φάτνη της Βηθλεέμ, ο Θεός δεν μας «σώζει» από μακριά — μας καλεί να Τον συναντήσουμε, να Τον αναγνωρίσουμε στο πρόσωπο του άλλου. Και αυτή η συνάντηση είναι η αρχή της αιωνιότητας.

Και, μεταξύ μας; Αυτό είναι το μόνο δώρο που αξίζει να πάρεις φέτος. Όλα τα άλλα είναι τυλιγμένα σε κορδέλες που ξεφτίζουν. Αυτό, όμως, μένει.

Καλά Χριστούγεννα με καρδιές ανοικτές και γεμάτες φως.