Η ανθρωπιστική κρίση που καταγράφεται στην Υεμένη έχει χαρακτηρισθεί ως η μεγαλύτερη των τελευταίων ετών. Από τις εχθροπραξίες που ξεκίνησαν από τον Μάρτιο του 2015 παρατηρείται πλήρης καταπάτηση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, σύμφωνα με το οποίο επιβάλλεται η προστασία του άμαχου πληθυσμού σε περιπτώσεις ένοπλων συρράξεων. Η ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή έχει θέσει σε κίνδυνο μια ολόκληρη γενιά καθώς ο αριθμός των ανθρώπων που κινδυνεύουν με λιμοκτονία υπολογίζεται πως είναι 14 εκατομμύρια.
Εξαιτίας του χαμηλού βιοτικού επιπέδου διαβίωσης έχουν εμφανιστεί ασθένειες όπως η χολέρα.1 Αξίζει να σημειωθεί πως το επίκεντρο των εχθροπραξιών από τον περασμένο Ιούνιο επικεντρώνεται στο λιμάνι της περιοχής Χοντέιντα. Το γεγονός αυτό έχει στοιχίσει ιδιαίτερα στην επιβίωση του άμαχου πληθυσμού καθώς το λιμάνι θεωρείται ζωτικής σημασίας. Ο συνεχής αποκλεισμός των λιμανιών δημιουργεί περισσότερα περιστατικά λιμού. Το 80% των εισαγωγών της Υεμένης και το μεγαλύτερο ποσοστό της ανθρωπιστικής βοήθειας διεκπεραιώνεται στο λιμάνι Χοντέιντα. Ο συνασπισμός, υπό την καθοδήγηση της Σαουδικής Αραβίας, που μάχεται εναντίον των Χούτι στο έδαφος της Υεμένης, απέκλεισε όλα τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της χώρας. Αποτέλεσμα του αποκλεισμού αυτού είναι η εξάντληση όλων σχεδόν των αποθεμάτων σε καύσιμα, τρόφιμα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο κρίσιμη την κατάσταση των αμάχων της περιοχής.2
Συνοπτικά υπολογίζεται πως:
50.000 παιδιά έχασαν τη ζωή τους το 2017
22 εκατομμύρια άνθρωποι από τους οποίους τα 11 εκ. είναι παιδιά, χρειάζονται επείγουσα ανθρωπιστική βοήθεια
68% του πληθυσμού στερείται πρόσβασης σε περίθαλψη
15,7 εκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό
1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν νοσήσει από χολέρα
2.7 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν προσφύγει σε εσωτερικό εκτοπισμό
Η τιμή του πετρελαίου έχει αυξηθεί 200% σε σχέση με την περίοδο πριν την ένοπλη σύρραξη
Οι αντιμαχόμενες πλευρές συνεχίζουν να βομβαρδίζουν δομές και στρατιωτικούς στόχους με αποτέλεσμα να στερούν τη ζωή άμαχων πληθυσμών. Παράλληλα υποστηρίζεται πως πραγματοποιούνται εξαναγκαστικές εξαφανίσεις πολιτών, περιστατικά κακομεταχειρίσεων και βασανιστηρίων στα οποία θύματα είναι ως επί το πλείστον παιδιά και γυναίκες.
Ένας ακόμη παράγοντας που έχει προκαλέσει προβλήματα στην πρόσβαση σε τροφή είναι η οικονομική υποτίμηση του εθνικού νομίσματος κατά 30%. Από τη στιγμή που τα προϊόντα στην πλειονότητά τους εισάγονται, η τιμή των τροφίμων αυξάνεται με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει η υφιστάμενη κατάσταση.
Μέχρι σήμερα, καμία από τις ειρηνευτικές προσπάθειες του ΟΗΕ δεν απέδωσε καρπούς. Η αποτυχία σύζευξης των συμφερόντων των αντιμαχόμενων πλευρών έχουν στοιχίσει στην Υεμένη ανυπολόγιστες συνέπειες. Η πρόσφατη έκκληση εκ μέρους των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για διακοπή των συρράξεων φέρνει ξανά στο πολιτικό προσκήνιο την ανάγκη εξεύρεσης λύσης της πολυδιάστατης ανθρωπιστικής κρίσης που σημειώνεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Η ιδιαίτερη θέση της χώρας στον κόλπο του Αντέν, και συγκεκριμένα τα Στενά Μπαμ Αλ Μαντέμπ, την καθιστά στόχο και ‘αντικείμενο’ διεκδίκησης αφενός της Σαουδικής Αραβίας η οποία υποστηρίζει τον Πρόεδρο Χάντι και αφετέρου του Ιράν το οποίο υποστηρίζει την πλευρά των Σιιτών Χούτις. Η Δυτική Κοινότητα φαίνεται να διατηρεί περισσότερο ουδέτερη στάση, σε σύγκριση με την παράλληλη κρίση που συμβαίνει στη Συρία. Ωστόσο, οι ΜΚΟ δηλώνουν πως η κατάσταση χρήζει άμεσης κατάπαυσης του πυρός και διευθέτηση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Τροχοπέδη στις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ έχει αποτελέσει η άρνηση της κυβέρνησης Χάντι να παρευρεθεί στις διαδικασίες, καθώς θέτει ως κριτήριο να εφαρμοστεί πλήρως το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ούτως ώστε να αποσυρθούν οι αντάρτες και να παραδοθούν. Οι διαστάσεις της ανθρωπιστικής κρίσης στην Υεμένη έχουν δημιουργήσει πραγματικό κίνδυνο.
Τα δύο τρίτα του πληθυσμού βρίσκεται στα όρια της πείνας. Η βίαιη σύγκρουση σε μια από τις φτωχότερες χώρες της Αραβικής περιοχής έχει ανυπολόγιστες συνέπειες με κυριότερη τη στέρηση του αναφαίρετου δικαιώματος στη ζωή. Η αντιμετώπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως ‘ευχολόγιο’ οφείλει να περιοριστεί και να δώσει τη θέση της στην πραγμάτωση των θεμελιωδών αξιών που περιφρουρούν το σεβασμό σε μια αξιοπρεπή ζωή.
1 International Rescue Committee, Yemen, civilians under sieige. Διαθέσιμο σε: https://www.rescue.org/country/yemen#-what-caused-the-current-crisis-in-yemen [Ημερομηνία πρόσβασης: 08-11-2018].
2 Amnesty International. (2018). Yemen: Three years on, US and UK arms supplies to Saudi Arabia-led coalition are devastating civilian lives. Διαθέσιμο σε: https://www.amnesty.org/en/countries/middle-east-and-north-africa/yemen/ [Ημερομηνία πρόσβασης: 08-011-2018].