Εδώ και λίγες ημέρες το ΠΑΣΟΚ αποτελεί την αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας. Αποτελεί τη δεύτερη κοινοβουλευτική δύναμη αριθμώντας 31 βουλευτές έναντι 29 του παραπαίοντος ΣΥΡΙΖΑ. Τι σημαίνει αυτό; Στην καθημερινότητα κάποια προνόμια (ο αρχηγός του θα μιλάει δεύτερος στη βουλή αμέσως μετά τον πρωθυπουργό, έχει πλέον μεγαλύτερα γραφεία στο κοινοβούλιο, περισσότερους μετακλητούς υπαλλήλους, ενισχυμένη παρουσία σε κρίσιμες κοινοβουλευτικές επιτροπές, όπως η θέση του Αντιπροέδρου της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, μεγαλύτερη συμμετοχή στο διορισμό προέδρων ανεξάρτητων αρχών και κάποια άλλα που αγνοώ). Η σημασία όλων αυτών είναι υπαρκτή, αλλά όχι ιδιαίτερα μεγάλη.
Αντιθέτως, σε επίπεδο συμβολισμών, η δεύτερη θέση – έστω και εάν δεν προέρχεται από την άμεση λαϊκή ετυμηγορία – σημαίνει πολλά περισσότερα. «ΠΑΣΟΚ came back» και η επιστροφή αυτή, μετά από 12 χρόνια, αποτελεί είδηση και στα σημαντικά διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, όπως το Reuters. Κανείς δεν μπορούσε να πιστεύσει ότι στις 6 Μαΐου 2012, ο βασικός πυλώνας της μεταπολίτευσης θα κατέρρεε με κρότο. Ήρθε τρίτο κόμμα με 13,18% (δεύτερος ο ΣΥΡΙΖΑ με 16,79% και πρώτη η ΝΔ με 18,85%). Μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια έχανε 30 ποσοστιαίες μονάδες στις κάλπες και 119 έδρες στο Κοινοβούλιο. Λίγο αργότερα, τον Ιανουάριο του 2015 έφτανε στο γλίσχρο 4,68%, με μόλις 13 βουλευτές. Από αξιωματική αντιπολίτευση είχε καταντήσει το τελευταίο κόμμα που μετά βίας περνούσε τον εκλογικό πήχη του 3% και αποκτούσε κοινοβουλευτική παρουσία. Πόσοι μπορούσαν να πιστεύσουν εκείνη την ημέρα ότι το ΠΑΣΟΚ θα επέστρεφε;
Και, όμως, η ιστορία αποδεικνύεται απηνής διώκτης των ψευδολόγων και των λαϊκιστών. Το κόμμα που μέσα από την τοξικότητα, το λαϊκισμό και την ψευδολογία προσδοκούσε να εκφράσει την ελπίδα, τη σύγχρονη αριστερά και μια συμπεριληπτική προοδευτική πρόταση κατέληξε στα αζήτητα. Όχι μόνον γιατί επέλεξε λάθος μέθοδο. Κυρίως διότι ο πολιτικός γενετικός κώδικάς του ήταν προβληματικός. Δεν εκφράζεις το νέο υιοθετώντας σταλινικές πρακτικές. Δεν συμβολίζεις την αλλαγή μέσα από την αρλούμπα και δεν συσπειρώνεις προοδευτικά πλήθη μέσα από την εχθροπάθεια.
Όσο θα μπορούσε να θεωρηθεί ιστορικό επίτευγμα η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στην αξιωματική αντιπολίτευση μετά από 12 έτη τόσο μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως ιστορικά μοναδική τη ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα σε συνθήκες αντιπολίτευσης. Πράγματι, δεν υπάρχει μεταπολιτευτικό προηγούμενο το δεύτερο κόμμα στις εθνικές εκλογές να αποψιλώνεται σε τέτοιο βαθμό, ώστε να πάψει να αποτελεί την αξιωματική αντιπολίτευση.
Και τώρα τι, είναι η εύλογη ερώτηση. Εάν κάποιοι πιστεύουν στη λογική του ώριμου φρούτου και ότι η εξουσία είναι δύο τζούρες δρόμος θα διαψευστούν οικτρά. Ο ρόλος είναι πια περισσότερο απαιτητικός. Η σύγκριση με την κυβέρνηση άμεση και σε όλα τα επίπεδα. Ο κίνδυνος να διαψευστούν οι προσδοκίες παραμένει υπαρκτός. Ωστόσο, στο χέρι του ΠΑΣΟΚ είναι να παρατάξει αξιόμαχα σύνολα σε όλα τα επίπεδα, να παραγάγει φρέσκο πολιτικό λόγο που θα απαντάει στις προκλήσεις του σήμερα , ώστε εντέλει να συναρθρώσει έναν εναλλακτικό τρόπο διακυβέρνησης της χώρας. Αρκεί να πείσει. Και τούτο θέλει δουλειά πολλή…
***
Του Αργύρη Αργυριάδη
Δικηγόρου