Η εγκαταλελειμμένη μικρασιατική «πόλη-φάντασμα» που αποτελεί πλέον θέρετρο σκοτεινού τουρισμού
Εχει γίνει πόλος έλξης για τους επισκέπτες, που προσελκύονται από την εντυπωσιακή αποσύνθεση των κτιρίων που σιγά-σιγά ανακαταλαμβάνονται από τη βλάστηση.
Το Λιβίσσι (τουρκικά: Kayaköy), ή επίσης Λειβίσσι και Λεβίσσι μια πόλη της Μικράς Ασίας στη νοτιοδυτική Τουρκία, όπου κάποτε ζούσαν χιλιάδες Έλληνες της Ανατολίας μέχρι περίπου το 1923, έχει μετατραπεί σε μια πόλη-φάντασμα με περίπου 400 σπίτια, δύο εκκλησίες και πολλά παρεκκλήσια που δεν έχουν αλλάξει παρά το πέρασμα των χρόνων.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει γίνει δημοφιλής προορισμός στους τουρίστες που γοητεύονται από τα ετοιμόρροπα κτίριά του, τα οποία η φύση καλύπτει σιγά σιγά με πράσινο.
Οι οικοδομικές σειρές στην πλαγιά του λόφου που έχει χτιστεί το Λιβίσσι έχουν παρόμοια εμφάνιση, αλλά ορισμένα κτήρια έχουν αρχίσει να φθείρονται με τα χρόνια. Υπάρχουν ακόμη ορατά ερείπια βυζαντινών ελληνορθόδοξων εκκλησιών.
Σήμερα ο οικισμός είναι σχεδόν ακατοίκητος, εκτός από τις ομάδες τουριστών και τους επιχώριους πωλητές που πωλούν χειροτεχνήματα και αντικείμενα ξεθαμμένα από το χωριό.
Περπατώντας στα στενά πλακόστρωτα δρομάκια, οι επισκέπτες μπορούν να δουν πώς ήταν η ζωή για τους κατοίκους, με τα σχολεία και τα καταστήματα να είναι ακόμα ορατά.
Πριν από έναν αιώνα, το Λεβίσσι ήταν μια ακμάζουσα πόλη, όπου ζούσαν τουλάχιστον 10.000 Ελληνορθόδοξοι Χριστιανοί μαζί με τους μουσουλμάνουςΤούρκους αγρότες της περιοχής. Μέχρι τον 19ο αιώνα, είχε γίνει πολιτιστικός κόμβος με εκπληκτική αρχιτεκτονική που συνδύαζε το ελληνικό και το ανατολίτικο στυλ.
Ωστόσο, η κλιμάκωση των εντάσεων μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1922 με την Μικρασιατική Καταστροφή, είχε ως αποτέλεσμα και τα δύο έθνη να επιδιώξουν να διακόψουν τους δεσμούς των πολιτών τους μεταξύ τους.
Tο Λιβίσι εγκαταλείφθηκε μετά τη συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών που υπογράφηκε από την ελληνική και τουρκική κυβέρνηση το 1923.
Ο πόλεμος κορυφώθηκε με τη Συνθήκη της Λωζάννης, σύμφωνα με την οποία περίπου 1,5 εκατομμύριο Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί εκδιώχθηκαν από την Τουρκία στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους όρους της συνθήκης. Περίπου 500.000 μουσουλμάνοι μετεγκαταστάθηκαν επίσης από την Ελλάδα στην Τουρκία.
Στο Λιβίσι/Καγιάκοϊ, όπου οι δύο κοινότητες συνυπήρχαν ειρηνικά, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη ζωή τους στην πόλη και να εγκατασταθούν σε άγνωστες περιοχές της Ελλάδας.
Η μουσουλμανική κοινότητα, η οποία αναμενόταν να εγκατασταθεί στο Καγιάκοϊ, βρήκε το έδαφος και το κλίμα αφιλόξενο και μετακόμισε αλλού, αφήνοντας την πόλη να παρακμάσει.
Πρόσφατα, υπήρξαν συζητήσεις σχετικά με την αποκατάσταση τμημάτων της πόλης, που ενδεχομένως να οδηγήσουν σε επανακατοίκηση ή στη δημιουργία ενός χώρου πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ένα άτομο έγραψε στο Tripadvisor: «Ενδιαφέρον μέρος για επίσκεψη με πολλή ιστορία. Μπορείτε να σκαρφαλώσετε στην κορυφή, αλλά φροντίστε να φοράτε αθλητικά παπούτσια. Οι σαγιονάρες θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνες. Τα παλιά ερειπωμένα κτίρια σας δίνουν μια αίσθηση του πώς ζούσαν οι άνθρωποι».
«Η θέα σας επιτρέπει να βλέπετε μεγάλη απόσταση και να βλέπετε μέχρι την άλλη πλευρά της περιοχής, οπότε ανεβείτε στην κορυφή του λόφου αν μπορείτε. Υπάρχει ένα μικρό χωριό με μπαρ, σνακ και πράγματα για να αγοράσετε. Το λεωφορείο πηγαίνει μεν στο αξιοθέατο, αλλά εμείς πήραμε ταξί για κάθε διαδρομή. Ο περίπατος από το Fethiye είναι απλά λιγάκι δύσκολος».
Ένας άλλος πρόσθεσε: «Αυτό ήταν ένα πραγματικά ενδιαφέρον μέρος για εξερεύνηση. Η εγκαταλελειμμένη πόλη είναι πραγματικά καλύτερα διατηρημένη από ό,τι περίμενα. Μπορείτε ακόμα να διακρίνεται την μπογιά σε μερικά από τα εσωτερικά των κτιρίων».
«Πολλοί Instagrammers βγάζουν φωτογραφίες (μένουν σε ένα σημείο για πάντα, οπότε πρέπει να πάρεις την σειρά σου όταν τελειώσουν). Η είσοδος είναι στα αριστερά του ψηλού κτιρίου που μοιάζει με κάστρο με την τουρκική σημαία και περνάει από αρκετούς πωλητές. Αν δεν μπείτε από εκεί, καταλήγετε να ανεβαίνετε κατευθείαν στην ανηφόρα όπου δεν υπάρχουν μονοπάτια».
«Αν έχετε κινητικά προβλήματα, αυτό δεν θα ήταν το καλύτερο μέρος για να το επισκεφθείτε, καθώς τα μονοπάτια είναι απεριποίητα και κυρίως πέτρινα με υπερτροφική βλάστηση παντού. Μείναμε για περίπου μία ώρα. Η εκκλησία δεν ήταν ασφαλής για είσοδο όταν την επισκεφτήκαμε».
Το Λεβίσσι υποτίθεται ότι είναι το χωριό που ενέπνευσε το «Εσκίμπαχτσε», το φανταστικό χωριό που επέλεξε ο Λουί ντε Μπερνιέ για το μυθιστόρημά του «Πουλιά χωρίς Φτερά» του 2004.
Το 2014, το Kayaköy βρέθηκε επίσης στο επίκεντρο των τελευταίων σκηνών της ταινίας “The Water Diviner” του Ράσελ Κρόου.