Οι νέοι στη Φινλανδία απολαμβάνουν ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο. Μέχρι την ηλικία των 15 ετών, οι σχολικές τους αποδόσεις είναι πολύ πιο πάνω από τον μέσο όρο σε διεθνές επίπεδο στις εξετάσεις σε επιστήμες, ανάγνωση και μαθηματικά.
Αυτή δε η υψηλή επίδοσή τους, είναι που καθιστά και ακόμη πιο απογοητευτικό το γεγονός ότι μόλις τελειώσουν το σχολείο, η πρόοδός τους φαίνεται να σταματά.
Στις ΗΠΑ το 90% των νέων που συνεχίζει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αρχίζει τις σπουδές του την ίδια χρονιά που ολοκληρώνει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στη Φινλανδία αυτό ισχύει μόνο για το 20%.
Οι εξαιρετικά επιλεκτικές εισαγωγές στα πανεπιστήμια είναι μια εξήγηση. Οι υποψήφιοι υποβάλλονται σε εισαγωγικές εξετάσεις, πρόσθετες αυτών που έχουν δώσει στο σχολείο και το να διακριθεί ένας μαθητής και στις δύο εξετάσεις είναι δύσκολο: οι μαθητές που αποφοιτούν από το σχολείο (και δίνουν εξετάσεις για το πανεπιστήμιο την ίδια χρονιά) συνήθως αποδίδουν χειρότερα από τους υποψηφίους που είναι μερικά χρόνια μεγαλύτεροι και είχαν περισσότερο χρόνο να προετοιμαστούν.
Οι εξετάσεις αποθαρρύνουν επίσης τους υποψηφίους να υποβάλουν αίτηση σε περισσότερα από ένα ή δύο ιδρύματα. Επειδή έχουν λίγες εναλλακτικές επιλογές και οι ταλαντούχοι υποψήφιοι που χάνουν θέσεις στα πιο διάσημα πανεπιστήμια που έχουν ως στόχο να εισαχθούν, συχνά μπορεί να καταλήξουν να μείνουν εκτός εκτός πανεπιστημίου.
Το αποτέλεσμα, όπως αναφέρει το Economist, είναι πολλοί από τους πιο έξυπνους μαθητές της Φινλανδίας για ένα ή περισσότερα χρόνια να μένουν εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος. Και για πολλούς αυτή η περίοδος είναι δύσκολη.
Επίσης είναι κακό για την οικονομία. Ο πληθυσμός της Φινλανδίας συγκαταλέγεται μεταξύ αυτών που γερνούν ταχύτερα στην Ευρώπη, λέει ο Τουόμας Πακάρινεν του κυβερνητικού Ινστιτούτου Οικονομικής Έρευνας Vatt και δεν έχει την πολυτέλεια να αφήνει φιλόδοξους νέες να βαλτώνουν. Ενώ σερβίρουν σε τραπέζια ή γεμίζουν ράφια, μια στις πέντε θέσεις εργασίας στη Φινλανδία πληρώνεται από κάποιον με δεξιότητες χαμηλότερες από τις ιδανικές.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να ταρακουνήσει τα πράγματα. Οι αλλαγές που τέθηκαν σε ισχύ πέρυσι απαιτούν από τα πανεπιστήμια να δέχονται τουλάχιστον τους μισούς υποψηφίους μόνο βάσει της βαθμολογίας τους στο σχολείο.
Πολλοί υποψήφιοι εξακολουθούν να συμμετέχουν στις εξετάσεις εισόδου, αλλά η γενική ιδέα είναι ότι τα πανεπιστήμια δεν θα πρέπει πλέον να απαιτούν από τους μαθητές να επιδίδονται σε τόσο εξαντλητικό διάβασμα.
Ο Πεκάρινεν υποστηρίζει πως οι ανακατατάξεις και η αναστάτωση που προκλήθηκε από την πανδημία δεν καθιστά εύκολη την αξιολόγηση αυτών των αλλαγών αλλά τα πρώτα δείγματα, σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις μοιάζουν ενθαρρυντικά και φαίνεται να βοηθούν στη μείωση της ηλικίας κατά την οποία οι περισσότεροι μαθητές ξεκινούν τις σπουδές τους σε πανεπιστημιακό επίπεδο.
Η αποδοτικότητα των εισαγωγών θα βοηθήσει την κυβέρνηση να αποκομίσει περισσότερα οφέλη από τα μετρητά που κάνει για να επεκτείνει τον αριθμό των προσφερόμενων θέσεων.
Το ποσοστό των νεαρών Φινλανδών με πτυχίο πανεπιστημίου δεν έχει αλλάξει για πάνω από μια δεκαετία. Με το σταθερό 42% η χώρα είναι κάτω του μέσου όρου των πλούσιων χωρών. Τώρα η κυβέρνηση θέλει να φτάσει το 50% έως το 2030.
Πέρυσι χρηματοδότησε περίπου 4.000 ακόμη θέσεις στα πανεπιστήμια για να βοηθήσει τους νέους και εν μέσω πανδημίας.
Πηγή: Economist