Παρακολούθησα πρόσφατα ένα σεμινάριο ψυχολογίας για την Οικογένεια. Μετά από λίγα λεπτά απελπίστηκα.
Η ομιλήτρια ρώτησε το κοινό ποια είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν μια λειτουργική οικογένεια. Οι απαντήσεις άρχισαν να έρχονται από τους συμμετέχοντες.
Επικοινωνία, αγάπη, κατανόηση, σεβασμός, χιούμορ, αποδοχή, αυτονομία, ομαδικότητα, εξερεύνηση, κλπ. Όσο ο κόσμος συνέχιζε να αραδιάζει όλα αυτά τα όμορφα χαρακτηριστικά μιας λειτουργικής οικογένειας, άρχισα να απελπίζομαι.
Σήκωσα το χέρι μου.
Θυμός είπα.
Η εισηγήτρια δέχθηκε με χαρά την παρέμβασή μου. Υπάρχει ελπίδα σκέφτηκα.
Οι υπόλοιποι συνέχισαν ακάθεκτοι: Παιχνίδι, περιέργεια, αλληλοστήριξη, φροντίδα, ζεστασιά, συντροφικότητα...
Ξανασήκωσα το χέρι μου.
Βαρεμάρα. Απογοήτευση. Στεναχώρια, προσέθεσα.
Και πάλι η εισηγήτρια συμφώνησε μαζί μου, ο κόσμος παραξενεύτηκε αλλά συνέχισε να ψάχνει και να ανακοινώνει θετικά χαρακτηριστικά με περισσή φαντασία.
Στεναχωρήθηκα πραγματικά. Σκέφτηκα πόσο κρίμα είναι να έχουμε τέτοια άρνηση να δεχτούμε αυτά τα τόσο φυσιολογικά αλλά δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία αναπόφευκτα θα δημιουργηθούν σε μια οικογένεια. Πρέπει να δημιουργηθούν σε μια οικογένεια. Και όχι μόνο σε μια οικογένεια. Γενικά στη ζωή μας.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι (και η κοινωνία γενικώς) θα παν μετά σπίτια τους και θα βιώσουν κάποιες από τις θετικές καταστάσεις αλλά και κάποιες από τις αρνητικές. Όμως στο δικό τους μυαλό οι αρνητικές δεν ανήκουν στο πλαίσιο μιας λειτουργικής οικογένειας (ή μιας λειτουργικής ζωής). Πρέπει να ζούμε στην οικογένεια του Βιτάμ για να είμαστε ευτυχισμένοι.
Όμως η πραγματικότητα συχνά είναι πολύ διαφορετική. Μαλώνουμε τα παιδιά μας απογοητευόμαστε με τον σύντροφό μας, μας εξοργίζουν οι γονείς μας.
Το συμπέρασμα είναι ένα και είναι αδιαμφισβήτητο. Η ζωή μας έχει πρόβλημα. Δεν είναι λειτουργική. Γιατί στο κριτήριο λειτουργικότητάς μας υπάρχουν μόνο θετικές ποιότητες και η ζωή που ζούμε, αναγκαστεί υστερεί ως προς την τελειότητα. Γιατί η τελειότητα δεν είναι φυσιολογική. Υπάρχουν πολλές αρνητικές καταστάσεις στη ζωή μας.
Και δεν πειράζει. Δεν υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα. Υπάρχουν μόνο συναισθήματα που είναι μεν δυσάρεστα, αλλά έχουμε πολύ καλό λόγο που τα νιώθουμε.
Η κατάρα της εποχής μας, όμως είναι η δαιμονοποίηση των αρνητικών συναισθημάτων και καταστάσεων.
Μια τεράστια βιομηχανία ελπίδας, η οποία πουλάει τελειότητα (μου έρχεται μια διαφήμιση που λέει πως «τώρα το τέλειο έγινε ακόμα τελειότερο») μας κάνει να νιώθουμε διαρκώς λειψοί, ανεπαρκείς, ένοχοι και προβληματικοί. Τόσο σε προϊόντα φροντίδας και ομορφιάς όσο και σε υπηρεσίες αυτοβοήθειας, βιβλίων, σεμιναρίων κλπ.
Ο μόνος τρόπος να νιώσουμε μια σχετική ηρεμία είναι να κατανοήσουμε και να απενοχοποιήσουμε την ανθρώπινη φύση μας.
Μια φυσιολογική λειτουργική ζωή θα έχει και μοναξιά, θλίψη, απογοήτευση, θυμό, βαρεμάρα, αγωνία, άγχος. Και όλα αυτά θα τα διαχειριζόμαστε λειτουργικά. Όσο μπορούμε. Και κάποιες φορές δε θα μπορούμε. Τι να κάνουμε τώρα.
Αρκετά με τη θετικότητα και με τη συνεχή αναζήτησή μας για μια ρομαντική ζωή διαφήμισης. Πολεμώντας αρνητικά συναισθήματα, στην ουσία πολεμάμε τον ίδιο μας τον εαυτό.
Οπότε, ακόμα και αν κερδίσουμε, εμείς θα έχουμε χάσει.
Ο Δημήτρης Φλαμούρης είναι συγγραφέας του βιβλίου «Ψυχο-λογικά Μυστικά (που μακάρι να γνώριζα νωρίτερα)».