Το πρώτο εμπόδιο για την εφαρμογή της συνταγματικής αναθεώρησης κατάφερε να περάσει ο σκοπιανός πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ καθώς επιτεύχθηκε η κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών με πλειοψηφία 2/3 από το κοινοβούλιο του γειτονικού κρατιδίου. Η πορεία για την ένταξη των Σκοπίων στις ευρώ – ατλαντικές δομές, Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και ΝΑΤΟ, ξεκινάει αλλά η δημογραφική σύνθεση της χώρας και οι εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές της περιοχής των δυτικών Βαλκανίων συνεχίζουν να παραμένουν έντονες και απρόβλεπτες.
Η πρώτη ανάγνωση των εξελίξεων στα Σκόπια παραπέμπει στην επίλυση των άλυτων προβλημάτων και όχι απαραίτητα στο διεθνή ανταγωνισμό αλλά στην τοπική κυβερνούσα πολιτική ελίτ που εξυπηρετεί τις στρατηγικές ξένων δυνάμεων και οργανισμών στη περιοχή των Βαλκανίων. Ωστόσο υπάρχουν και περιπλοκές από τις πολιτικές ελίτ στη διαχείριση τέτοιων συμφωνιών. Ο κάθε ηγέτης κράτους πρέπει να μπορεί να ελέγχει το υπουργικό συμβούλιο και να στηρίζεται από μια στενή δικιά του ομάδα. Ο διεθνής παράγοντας υποστηρίζει πάντα εκείνους που θεωρεί ότι έχουν πολιτική ισχύ και στη συγκεκριμένη περίπτωση επενδύει στους Αλέξης Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ για να στηρίξουν το εγχείρημα της Συμφωνίας. Η παραίτηση του Νίκου Κοτζιά από το υπουργείο Εξωτερικών, πρωτεργάτη της Συνθήκης των Πρεσπών, ερμηνεύεται μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ως μια κίνηση του έλληνα πρωθυπουργού να διατηρήσει την κυβέρνησή του και να αποδεσμευτεί από άτομα που δεν είναι διαχειρίσιμα και ενδέχεται να προκαλέσουν προβλήματα στο μέλλον.
Επιπλέον, η Συμφωνία των Πρεσπών επιλύει για τη διεθνή κοινότητα μια σοβαρή διαφωνία δεκαετιών και αναμένεται να λειτουργήσει σαν μοντέλο και για τη διευθέτηση και άλλων προβλημάτων. Ηνωμένες Πολιτείες και ΕΕ δείχνουν να αγνοούν τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στα δυτικά Βαλκάνια και να επιδιώκουν να κλείνουν συμφωνίες μόνο στα «χαρτιά».
Η περίπτωση των Σκοπίων έχει να κάνει με μια τύπου διεθνή παρέμβαση ανάλογη με τις εκείνες του Ντέιτον (1995) και του Κουμάνοβο (1999) όπου η διεθνής κοινότητα βιάζονταν να λύσει τα προβλήματα. Η επίλυση της διαφωνίας Ελλάδας και Σκοπίων ωφελεί και την ΕΕ και την Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι στα κράτη των δυτικών Βαλκανίων έχουν γίνει διάφορα δημοψηφίσματα και έχουν περάσει διάφορες αποφάσεις στα κοινοβούλια για την επίτευξη της ειρήνης και το τέλος των συγκρούσεων.
Ωστόσο οι εξελίξεις αποδεικνύουν ότι οι εθνοτικές και θρησκευτικές διαφορές δεν είναι διαχειρίσιμες και ανά πάσα στιγμή μπορούν να αναζωπυρωθούν κάνοντας την περιοχή ανεξέλεγκτη. Τα ζητήματα της ταυτότητας των κατοίκων των Βαλκανίων δεν λύνονται με δημοψηφίσματα, συμφωνίες, συνθήκες και ούτε με ανταλλάγματα. Το nation building δεν είναι εφικτό αν δεν υπάρχει σεβασμός της ταυτότητας της κάθε ενθότητας. Η Συμφωνία των Πρεσπών επιδιώκει να ικανοποιήσει τόσο την ελληνική όσο και την σκοπιανή πλευρά και να εξισορροπήσει τις αντιδράσεις με στόχο την εφαρμογή της. Ο γεωγραφικός προσδιορισμός «Βόρεια Μακεδονία» ικανοποιεί από τη μια πλευρά την ελληνική πλευρά που αντιδράει στο «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και η «μακεδονική ταυτότητα» ικανοποιεί από την άλλη πλευρά του χριστιανούς σκοπιανούς που θεωρούν ότι έχουν «μακεδονικές ρίζες».
Διαδίκτυο και Social Media
Η δεύτερη ανάγνωση παραπέμπει στο πως υποδέχθηκε την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από το σκοπιανό κοινοβούλιο η ελληνική διαδικτυακή κοινή γνώμη και τα Social Media. To query «Συμφωνία των Πρεσπών» κατέγραψε σύμφωνα με το PaloPro, εργαλείο Web & Social Listening και Analytics 24.959 συνολικές αναφορές για την χρονική περίοδο 19 – 20 Οκτωβρίου 2018. Τα συναισθήματα των αναφορών κυριαρχούνται από τα αρνητικά με 60 % ακολουθούν τα ουδέτερα με 30 % και τέλος τα θετικά συναισθήματα με 10 %. Τις τάσεις του ελληνικού διαδικτύου για τις εξελίξεις στα Σκόπια καθορίζει το Twitter όπου συγκέντρωσε 15.164 αναφορές τις περισσότερες από όλα τα άλλα κανάλια.
Τα συμπεράσματα της ανάλυσης περιεχόμενου (ποιοτικά δεδομένα) του PaloPro μας δείχνουν ότι ένας μεγάλος αριθμός χρηστών των Social Media δεν περίμενε να κυρωθεί η Συμφωνία των Πρεσπών και εκτιμούσε ότι η γειτονική χώρα θα πήγαινε σε εκλογές. Τα πρώτης γραμμής ελληνικά ψηφιακά ΜΜΕ κάλυψαν συνολικά τη μετά το δημοψήφισμα περίοδο εστιάζοντας στα προβλήματα του Ζόραν Ζάεφ στο να περάσει τη ψηφορία και στις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE. Η συγκεκριμένη κάλυψη επηρέασε και την κρίση χρηστών Social Media που έκαναν retweet και αναπαραγωγή της ειδησεογραφίας.
Ταυτόχρονα η διαφθορά που επικρατεί στα δυτικά Βαλκάνια κάνει καχύποπτους κάποιους χρήστες του ελληνικού διαδικτύου για το πως βρέθηκαν οι οκτώ βουλευτές που απαιτούνταν για να περάσει με πλειοψηφία 2/3 η συνταγματική αναθεώρηση. Επίσης, η πλειοψηφία της ελληνικής διαδικτυακής κοινής γνώμης θεωρεί σημαντικό το ρόλο της δυτικής παρέμβασης στην κύρωση της Συμφωνίας και τη πιστώνει στις πιέσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ καθώς όμως και σε υπόγειες παρεμβάσεις από διάφορους μη πολιτικούς παράγοντες.
Η παραίτηση του Νίκου Κοτζιά συνδέεται σύμφωνα με κάποιους χρήστες των Social Media με τις εξελίξεις στα Σκόπια καθώς ερμηνεύεται ως μια κίνηση του Αλέξη Τσίπρα να διατηρήσει την κυβέρνησή του και να αποδεσμευτεί από άτομα που ενδέχεται να τους προκαλέσουν προβλήματα στο μέλλον. Σε προηγούμενη ανάλυση του PaloPro πριν από την κύρωση της Συμφωνίας είχε επισημανθεί ότι ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί σύμφωνα με κάποιους χρήστες των Social Media να χρησιμοποιήσει τον αρχηγό των ΑΝΕΛ και υπουργό Εθνικής Άμυνας Πάνο Καμμένο σε θέματα τακτικής για να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης ανάλογα με τις εξελίξεις στα Σκόπια.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ συμπορεύθηκε με τη διεθνή κοινότητα για την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών και σύμφωνα με χρήστες των Social Media η Ελλάδα αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό περιφερειακό ρόλο και να ενισχύσει το διεθνές προφίλ της μετά τη θετική για την κυβέρνηση της Αθήνας εξέλιξη στο κοινοβούλιο των Σκοπίων.
Η πλειοψηφία της ελληνικής διαδικτυακής κοινής γνώμης εμφανίζει και ακόμα ένα ποιοτικό δεδομένο που έχει επισημανθεί σε παλαιότερες αναλύσεις του PaloPro. Θεωρεί ότι η αξιωματική αντιπολίτευση της ΝΔ και το ΚΙΝ.ΑΛ δεν έχουν τη δυνατότητα να διαφοροποιηθούν από την πολιτική του Αλέξη Τσίπρα στο Μακεδονικό και να αγνοήσουν τις πιέσεις του διεθνή παράγοντα. Δεν υπάρχουν σοβαρές διαχωριστικές γραμμές και όταν αναλάβουν την εξουσία δεν αναμένεται να παρουσιάσουν κάτι διαφορετικό.
Η Συμφωνία των Πρεσπών για ακόμη μια φορά επικρίνεται από την πλειοψηφία της ελληνικής διαδικτυακή γνώμης, που αντιδράει σθεναρά στην «μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα». Τα ευαίσθητα εθνικά αντανακλαστικά των πολιτών για το Μακεδονικό εκμεταλλεύονται μικρά κόμματα που έχουν υιοθετήσει μια ακροδεξιά, μια σκληροπυρηνική προσέγγιση ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών και που κάποια άλλα που τη συνδυάζουν και με την αρνητική στάση του ρωσικού παράγοντα.