Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε σήμερα κανόνες που επιτρέπουν στις χώρες της ΕΕ να αγοράσουν από κοινού στρατηγικά αποθέματα αερίου, βάσει σχεδίων που θα αυξήσουν επίσης την αποθήκευση του και έχουν ως στόχο να προσθέσουν περισσότερα αέρια χαμηλών εκπομπών άνθρακα στο δίκτυο.
Ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Ισπανία, η Ελλάδα και η Ρουμανία, έχουν ζητήσει την κοινή αγορά αερίου, μια κίνηση που, όπως υποστηρίζουν, θα βοηθήσει να αυξηθούν οι προμήθειες. Οι τιμές αερίου ανήλθαν σε επίπεδα ρεκόρ τους τελευταίους μήνες, εξαιτίας παραγόντων όπως η υψηλή ζήτηση και οι χαμηλότερες των αναμενόμενων εξαγωγές από τη Ρωσία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρίθηκε σε αυτό προτείνοντας ένα σύστημα με το οποίο οι διαχειριστές των συστημάτων μεταφοράς (TSO) των χωρών θα μπορούν από κοινού να αγοράσουν στρατηγικά αποθέματα αερίου, που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια έκτακτη περίπτωση σοβαρής έλλειψης.
Η συμμετοχή θα ήταν εθελοντική και οι χώρες θα έπρεπε πρώτα να ενημερώσουν την Κομισιόν, παρουσιάζοντας λεπτομέρειες, περιλαμβανομένης της ποσότητας προς αγορά, των λειτουργικών διαδικασιών για την ενεργοποίηση της παροχής/ προμήθειας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και τα αναμενόμενα κόστη και οφέλη.
Οι χώρες της ΕΕ θα χρειαζόταν επίσης να περιλαμβάνουν την αποθήκευση στις αξιολογήσεις τους για κινδύνους προμήθειας, περιλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με ξένη ιδιοκτησία υποδομών αποθήκευσης, στο πλαίσιο της πρότασης της Κομισιόν. Εάν διαπιστωθούν κίνδυνοι, οι χώρες θα έπρεπε να εξετάζουν μέτρα όπως να υποχρεώνονται οι TSO να αγοράζουν στρατηγικά αποθέματα.
Η Τερέζα Ριμπέρα, αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης, είπε σε δημοσιογράφους την Τρίτη πως οι αγορές από κοινού, αντί για μεμονωμένα, θα βοηθούσαν στην εξασφάλιση καλύτερων όρων στις παγκόσμιες αγορές αερίου.
Αξιωματούχοι από κάποιες άλλες χώρες της ΕΕ έχουν πει ότι δεν περιμένουν οι χώρες τους να συμμετέχουν σε ένα τέτοιο πρόγραμμα.
Η πρόταση της Κομισιόν δεν θα τεθεί σε ισχύ εγκαίρως για την αντιμετώπιση του άλματος στις τιμές αερίου αυτόν τον χειμώνα. Θα μπορούσαν να χρειαστούν μήνες διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ευρωκοινοβουλίου και χωρών- μελών της ΕΕ, που πρέπει να εγκρίνουν τους κανόνες και που διαφωνούν ως προς τον ρόλο του αερίου στην ενεργειακή μετάβαση.
Η πρόταση θα προϋπέθετε λήξη των μακροπρόθεσμων συμβολαίων για ορυκτό αέριο ως το 2050, χρονολογία κατά την οποία η ΕΕ έχει δεσμευτεί να φτάσει σε ρύπους αερίων θερμοκηπίου μηδενικού ισοζυγίου. Το ορυκτό αέριο παρέχει περίπου το 1/4 της ενέργειας της ΕΕ, με το 90% εξ αυτού να εισάγεται.
Για να μπουν περισσότερα αέρια χαμηλού άνθρακα στο δίκτυο παροχής ενέργειας, οι TSO θα έπρεπε να δεχτούν ορυκτό αέριο με μέχρι και 5% υδρογόνο στο μείγμα από το 2025 στις διακρατικές διασυνδέσεις (αγωγούς), ενώ οι διαχειριστές δικτύων υδρογόνου θα έπρεπε να συνεργαστούν σε επίπεδο ΕΕ για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της αγοράς.
Η ΕΕ έχει πει πως η χρήση αερίου της πρέπει να πέσει 25% ως το 2030 από τα επίπεδα του 2015 για να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι και πως μια μετάβαση σε ανανεώσιμη ενέργεια εγχώριας παραγωγής θα ήταν η μακροπρόθεσμη άμυνά της απέναντι σε ζητήματα προμηθειών και τις ευμετάβλητες τιμές των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων.