Η «Κραυγή» είναι το διασημότερο έργο του Νορβηγού ζωγράφου Έντβαρντ Μουνκ, αλλά εξίσου διάσημες είναι και οι περιπέτειές του.
Κατ′ αρχάς, ο διάσημος πίνακας δεν είναι ένας, αλλά τέσσερις, καθώς ο Μουνκ ζωγράφισε τέσσερις εκδοχές του ίδιου πίνακα.
Σύμφωνα με την ιταλική έκδοση της HuffPost, τρεις από αυτές εκτίθενται στο Όσλο, ενώ η τέταρτη δημοπρατήθηκε το 2012 στη Νέα Υόρκη στην τιμή ρεκόρ των 120 εκατ. δολαρίων. Βεβαίως, η περιπέτεια της «Κραυγής» δεν τελειώνει εδώ.
Η εκδοχή του 1893 έχει κλαπεί ήδη δύο φορές, και η επέτειος της πρώτης κλοπής συμπλήρωσε στις 12 Φεβρουαρίου, 25 χρόνια.
Τότε, το 1994, οι κλέφτες εισήλθαν σχεδόν ανενόχλητοι στην Εθνική Πινακοθήκη του Όσλο, σπάζοντας απλώς ένα παράθυρο του κτιρίου.
Σύμφωνα με την αναπαράσταση στην οποία προχώρησαν οι αρχές, ο συναγερμός λειτούργησε αμέσως, όμως ο φύλακας της Πινακοθήκης δεν πρόλαβε να ειδοποιήσει τις αρμόδιες υπηρεσίες ασφάλειας για να επέμβουν έγκαιρα. Οι ληστές χρειάσθηκαν μόλις 50 δευτερόλεπτα για να εισέλθουν και να κλέψουν τον πίνακα του Νορβηγού εξπρεσιονιστή.
Την ευθύνη για την κλοπή ανέλαβε μία οργάνωση ενάντια στις αμβλώσεις, η οποία ενημέρωσε ότι θα επιστρέψει τον πίνακα μόνον εάν μεταδοθεί στην κρατική τηλεόραση ένα ντοκιμαντέρ κατά των αμβλώσεων με τίτλο «Η σιωπηρή κραυγή».
Η πρόταση ανταλλαγής του πίνακα έναντι της μετάδοσης του ντοκιμαντέρ δεν έγινε δεκτή, αλλά το έργο επέστρεψε τελικά στην Πινακοθήκη του Όσλο, χάρη στη δράση δύο «κρυφών» αστυνομικών, που προσποιήθηκαν ότι ήθελαν να αγοράσουν τον πίνακα αντί 250.000 στερλινών.
Ωστόσο, η περιπέτεια του πίνακα είχε και συνέχεια. Το καλοκαίρι του 2004 ακολούθησε η δεύτερη κλοπή του, από δύο ενόπλους που εισέβαλαν στην Πινακοθήκη του Όσλο την ώρα που άνοιγαν οι πόρτες για το κοινό. Εκτός από την «Κραυγή» οι ληστές απέσπασαν άλλο ένα έργο του Μουνκ, τη «Μαντόνα» (Παναγία).
Και τα δύο έργα, η αξία των οποίων εκτιμάται στα 92 εκατ. δολάρια, εντοπίσθηκαν και επέστρεψαν στην Πινακοθήκη, έχοντας υποστεί μόλις λίγες ελαφρές ζημιές λόγω της υγρασίας και των ακατάλληλων συνθηκών φύλαξής τους.
Η σπαρακτική «Κραυγή»
Σε μια σελίδα στο ημερολόγιό του με ημερομηνία, Νίκαια, 22 Ιανουαρίου 1892, ο Μουνκ περιγράφει την έμπνευσή του για τον αρχικό πίνακα:
Περπατούσα σ′ ένα μονοπάτι με δυο φίλους - ο ήλιος έπεφτε - ξαφνικά ο ουρανός έγινε κόκκινος σαν αίμα - σταμάτησα, νιώθοντας εξαντλημένος, και στηρίχτηκα στο φράχτη - αίμα και γλώσσες φωτιάς πάνω από το μαύρο-μπλε φιόρδ και την πόλη - οι φίλοι μου προχώρησαν, κι εγώ έμεινα εκεί τρέμοντας από την αγωνία - κι ένιωσα ένα ατέλειωτο ουρλιαχτό να διαπερνά τη φύση.
Ο αρχικός γερμανικός τίτλος που δόθηκε στον πίνακα από τον Μουνκ ήταν Der Schrei der Natur (Ο Λυγμός της Φύσης).
Η «Κραυγή» απεικονίζει μια αγωνιούσα μορφή με φόντο ουρανό σε χρώμα κόκκινο του αίματος και συμβολίζει το ανθρώπινο είδος κάτω από τη συντριβή του υπαρξιακού τρόμου, αλλά και την ψυχική διαταραχή.