Μετά από περισσότερα από τρία χρόνια κοινοβουλευτικών συζητήσεων και διαδικασιών που έχουν επισημανθεί ως μνημειώδεις, η μεγάλη ώρα της κρίσης για το Brexit έφτασε: Στη συνεδρίαση της βρετανικής βουλής - την πρώτη που διεξάγεται ημέρα Σάββατο μετά τον πόλεμο των Φώκλαντ το μακρινό 1982 - θα αποφασιστεί με ψηφοφορία ένα πλάνο που αναμένεται να διαμορφώσει το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου για τις επόμενες γενιές.
Η ώρα της κρίσης
Η Βουλή των Κοινοτήτων συγκλήθηκε στις 9.30 το πρωί του Σαββάτου ώρα Βρετανίας (11.30 π.μ. ώρα Ελλάδας) και ξεκίνησε με δήλωση του Μπόρις Τζόνσον σχετικά με τη συμφωνία για το Brexit που διαπραγματεύτηκε με την ΕΕ ενώ θα ακολουθήσουν ερωτήσεις.
Λίγο πριν την έναρξη της κρίσιμης συνεδρίασης της Βουλής των Κοινοτήτων, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο υπουργός, αρμόδιος για το Brexit, Στίβεν Μπάρκλεϊ, διευκρίνισε πως δεν υπάρχει ενδεχόμενο για νέα παράταση του Brexit.
«Δεν έχουμε πρόθεση να πάμε μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020», είπε χαρακτηριστικά. Συμπλήρωσε ωστόσο πως αν υπάρξει ειδική νομοθεσία, η οποία προβλέπει την υποχρεωτική υποβολή αιτήματος παράτασης, τότε ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον θα εφαρμόσει τον νόμο.
Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον διαβεβαίωσε κατά την ομιλία του πως η συμφωνία για το Brexit την οποία εξασφάλισε από τις Βρυξέλλες αποτελεί έναν «νέο τρόπο να πάμε μπροστά» τόσο για τη Βρετανία όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Χαιρετίζοντας «μια νέα καλύτερη συμφωνία τόσο για το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και για την ΕΕ» ο Συντηρητικός πρωθυπουργός κάλεσε τους βουλευτές να «ενωθούν και να ενώσουν τη χώρα» και να εγκρίνουν τη συμφωνία, χαρακτηρίζοντας τη σημερινή ψηφοφορία «ιστορική ευκαιρία» να «υλοποιήσουμε το Brexit» και να «επιτρέψουμε στη χώρα να πάει μπροστά» τρία και πλέον χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 2016.
Ο Μπόρις Τζόνσον είπε ακόμη πως οποιαδήποτε αναβολή του Brexit θα ήταν «δαπανηρή και καταστροφική».
«Μια νέα αναβολή θα ήταν άχρηστη, δαπανηρή και καταστροφική», δήλωσε ο επικεφαλής της βρετανικής κυβέρνησης, 12 ημέρες πριν από την προβλεπόμενη ημερομηνία διαζυγίου.
Ο ηγέτης των Βρετανών αντιπολιτευόμενων Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν δήλωσε πως ο λαός πρέπει να έχει τον τελευταίο λόγο για το Brexit, προσθέτοντας πως οι βουλευτές του κόμματός του δεν θα υποστηρίξουν τη συμφωνία αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία κατέληξε με τις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον.
«Το να ψηφίσουμε υπέρ μιας συμφωνίας σήμερα δεν θα δώσει τέλος στο Brexit. Δεν θα φέρει σιγουριά και ο λαός πρέπει να έχει τον τελευταίο λόγο», είπε ο Κόρμπιν στο Κοινοβούλιο.
«Κατανοώ πλήρως την απογοήτευση και την κόπωση σε όλη τη χώρα και σε αυτό το Σώμα. Αλλά απλώς δεν μπορούμε να ψηφίσουμε υπέρ μιας συμφωνίας που είναι ακόμη χειρότερη από εκείνην που το Σώμα αυτό απέρριψε τρεις φορές», είπε ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Βρετανία.
Τις αμφιβολίες του για το αν θα στηρίξει τη συμφωνία εξέφρασε και ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Φιλίπ Χάμοντ, ο οποίος τόνισε πως δεν είναι σίγουρος για τη στάση του.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης ο υπουργός αρμόδιος για το Brexit, Στίβεν Μπάρκλεϊ κάλεσε τον πρώην Συντηρητικό βουλευτή, Όλιβερ Λέτουιν, να αποσύρει την τροπολογία του.
Πληροφορίες κατά την έναρξη της σημερινής συνεδρίασης, όταν επιλέχθηκε να συζητηθεί η τροπολογία Λέτουιν (προβλέπει ότι ακόμη και εάν το Κοινοβούλιο εγκρίνει τη νέα συμφωνία, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να ζητήσει παράταση στο Brexit μέχρι να ολοκληρωθεί η νομοθεσία για την αποχώρηση και από τα δύο σώματα της Βουλής), έλεγαν ότι σε περίπτωση που εγκριθεί η τροπολογία του βουλευτή, η κυβέρνηση θα ζητήσει από τους βουλευτές της να αποχωρήσουν από τη Βουλή, ώστε η κρίσιμη ψηφοφορία να γίνει τη Δευτέρα, αντί για σήμερα, όταν δηλαδή η κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει το νομοσχέδιο για τη Συμφωνία Αποχώρησης.
Μέχρι στιγμής, η τροπολογία έχει την υποστήριξη του Εργατικού κόμματος, του DUP της Βόρειας Ιρλανδίας και των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, όπως και των 21 διαγραφέντων βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος.
Θα υπάρξουν τροπολογίες;
Ο αριθμός των τροπολογιών θα επηρεάσει και τη διάρκεια της διαδικασίας, οπότε η ψηφοφορία θα μπορούσε να διεξαχθεί οποιαδήποτε στιγμή, από το μεσημέρι μέχρι νωρίς το απόγευμα. Εάν η κυβέρνηση χάσει την ψηφοφορία, τότε θα μπορούσε να αναζητήσει μια νέα ψηφοφορία για αποχώρηση από την ΕΕ χωρίς συμφωνία. Αυτή, εξάλλου, είναι η μοναδική εναλλακτική της επιλογή για να αποφύγει τον αποκαλούμενο νόμο Μπεν, που αναγκάζει τον Τζόνσον να ζητήσει παράταση στο Brexit εάν η συμφωνία του δεν έχει περάσει.
Ολα ή τίποτα;
Η μεγάλη απόφαση θα μπορούσε πραγματικά να καθυστερήσει ξανά. Μία τροπολογία-κλειδί που κατέθεσαν ο Ολιβερ Λέτιν, ο Χίλαρυ Μπένν και άλλοι βουλευτές θα μπορούσε να οδηγήσει σε άρνηση της πλήρους έγκρισης του Brexit, έως ότου εγκριθεί ολόκληρη η σχετική νομοθεσία.
Αυτό φαίνεται ότι θα απαιτούσε μια ακόμη παράταση και θα καθυστερούσε την πραγματική στιγμή της αλήθειας για τους βουλευτές. Κύριος σκοπός αυτής της τροπολογίας είναι να στερήσει τη δυνατότητα από τους Συντηρητικούς υπέρ του σκληρού Brexit να υπερψηφίσουν τη συμφωνία - αλλά να αφαιρέσουν τους όρους του νόμου Μπεν - και στη συνέχεια να καταψηφίσουν το συνεπακόλουθο νομοσχέδιο της συμφωνίας απόσυρσης, το οποίο θα εφαρμόζει τη νομικά δεσμευτική συνθήκη, με αποτέλεσμα να οδηγήσουν τελικά σε Brexit χωρίς συμφωνία ούτως ή άλλως.
Οι Εργατικοί θεωρείται πιθανό να υποστηρίξουν αυτή την τροπολογία και οι πρώην βουλευτές των Τόρις, όπως οι Αμπερ Ραντ και Ντέιβιντ Γκοκ δήλωσαν ότι θα την ψηφίσουν.
Οι Βουλευτές θα γνωρίζουν τις πλήρεις επιπτώσεις της συμφωνίας;
Οχι πραγματικά. Η συμφωνία αυτή φτιάχτηκε και συμφωνήθηκε μαζί με την ΕΕ αλλά με τεράστια βιασύνη και οι βουλευτές θα έχουν μόνο λίγες ώρες συζήτησης στη Βουλή των Κοινοτήτων προτού κληθούν να πάρουν μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση. Η Ντάνουνινγκ Στριτ έχει πει ότι οι βουλευτές δεν θα δουν εκ των προτέρων τις επίσημες εκτιμήσεις για το οικονομικό αντίκτυπο του σχεδίου, παρά το γεγονός ότι κάποιοι το ζητούν.
Τι συμβαίνει εάν το σχέδιο περάσει;
Εάν περάσει αμετάβλητο (σ.σ χωρίς τροποποιήσεις) αυτό θα εξακολουθεί να είναι το πρώτο στάδιο της διαδικασίας, και ακόμη και με την κυβέρνηση να υπόσχεται ότι οι βουλευτές θα εργάζοται όλο το εικοσιτετράωρο, όπως απαιτείται, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι όλα θα γίνουν μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.
Η Ντάουνινγκ Στριτ θα ήθελε ιδανικά να παρουσιάσει το νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο ήδη από τη Δευτέρα. Εάν τροποποιηθεί, όμως, η πρόταση της συμφωνίας, για παράδειγμα με το σχέδιο Λέτιν-Μπεν, είναι πιθανότερο να υπάρξει καθυστέρηση στο Brexit.
Αν απορριφθεί η συμφωνία πάμε σε άτακτο Brexit;
Πιθανόν όχι, παρόλο που ο Τζόνσον φαίνεται να θέλει να πλαισιώσει την ψηφοφορία με αυτόν τον όρο, και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε πρόσφατα ότι δεν πιστεύει πως θα δοθεί στη Βρετανία νέα προθεσμία για την αποχώρησή της από την Ε.Ε. Αλλά σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, εάν η συμφωνία του Τζόνσον απορριφθεί, δηλαδή ο νόμος Μπεν τεθεί σε ισχύ, δεν θα απορριφθεί ένα αίτημα του Ηνωμένου Βασιλείου για νέα παράταση.
Ποιοι βουλευτές είναι πρόσωπα-«κλειδιά» για την ψηφοφορία
Δύο ομάδες θα είναι ζωτικής σημασίας. Η πρώτη είναι οι λεγόμενοι «Σπαρτιάτες», οι Συντηρητικοί που τάσσονται υπέρ ενός «σκληρού Brexit» (χωρίς συμφωνία). Ορισμένοι από αυτούς έχουν ήδη πει ότι θα υποστηρίξουν το νομοσχέδιο, και άλλοι θα μπορούσαν να ακολουθήσουν - αλλά με την αντίθετη απόφαση του DUP, αυτή εξακολουθεί να είναι μια εξαιρετικά αμφίρροπη κοινοβουλευτική μάχη.
Η άλλη ομάδα είναι οι βουλευτές Εργατικών από τις περιοχές με δικαίωμα ψήφου που υποστηρίζουν το Brexit, όπως η Καρολίν Φλιντ, ο Στίφεν Κίννοκ και άλλοι. Αντιμετωπίζουν έντονη πίεση για να ψηφίσουν εναντίον της συμφωνίας, αλλά θα μπορούσαν ακόμη να πεισθούν να την υπερψηφίσουν. Αυτοί οι βουλευτές ίσως να είναι πιο πιθανό να υποστηρίξουν τη συμφωνία, αν τροποποιηθεί μέσω του σχεδίου Λέτιν-Μπεν.
Θα περάσει λοιπόν η συμφωνία; - και εάν ναι, τελειώνουν όλα;
Σε πρώτη φάση, κανείς δεν ξέρει. Ο τελικός απολογισμός θα μπορούσε να προκύψει μέσα από μια-δυο ψηφοφορίες. Αξίζει να θυμηθούμε ότι οι ήττες της Τερέζα Μέι στο σχέδιο της για το Brexit κατέληξαν να είναι βαρύτερες από όσο αναμένονταν. Ωστόσο, το μομέντουμ δείχνει να είναι με τον Τζόνσον. Οσον αφορά το δεύτερο ερώτημα: όχι, με τίποτα. Ακόμη και αν περάσει η συμφωνία, αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα σε μια μακρά κοινοβουλευτική διαδικασία, η οποία με τη σειρά της θα διαμορφώσει μια εξελισσόμενη και ακόμα πιο πολύ αμφιλεγόμενη διαδικασία αποχώρησης για πολλά χρόνια.
Πηγή: Guardian