Η νέα «Κούρσα του Διαστήματος» άρχισε: Ποιες χώρες διαγωνίζονται και σε τι σημεία βρίσκονται

Στη Σελήνη και ακόμα παραπέρα.
Open Image Modal
gorodenkoff via Getty Images

Η «Κούρσα του Διαστήματος» (Space Race) μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ αποτέλεσε μία από τις μεγάλες «κόντρες» του Ψυχρού Πολέμου, και έληξε με επικράτηση των ΗΠΑ χάρη στο πρόγραμμα «Απόλλων», με το οποίο Αμερικανοί αστροναύτες περπάτησαν στην επιφάνεια της Σελήνης το 1969. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, ωστόσο, η εξερεύνηση του Διαστήματος έχασε μέρος της αίγλης της, καθώς οι διαστημικές αποστολές έγιναν «κάτι συνηθισμένο» και έχασαν τον «ηρωικό» τους χαρακτήρα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως η σημασία του Διαστήματος υποχώρησε: Σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας βρίσκονται περισσότεροι δορυφόροι από ποτέ, η σημασία των οποίων για τηλεπικοινωνίες, πλοήγηση, επιστήμες, άμυνα κλπ είναι μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε, ενώ στην «αρένα» έχουν εισέλθει πλέον, πέρα και από άλλες χώρες, και ιδιωτικές εταιρείες, όπως η SpaceX και η Blue Origin, με επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους. Μετά από χρόνια χρήσης του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού σχεδιάζονται νέα «φυλάκια» στο Διάστημα- ενώ εξελίξεις όπως η ίδρυση της αμερικανικής «Space Force» και οι αναφορές για ρωσικά ή κινεζικά συστήματα και μέσα για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων εναντίον δορυφόρων σε τροχιά υποδεικνύουν μια ενδεχόμενη κούρσα εξοπλισμών στο Διάστημα. 

 

Open Image Modal
Pool via Getty Images

 

Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την ολοένα αυξανόμενη αντιπαλότητα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, που πολλοί παρομοιάζουν με έναν νέο επερχόμενο «Ψυχρό Πόλεμο», φαίνονταν να δείχνουν μια «επανεκκίνηση» και της «κούρσας του Διαστήματος». Η Κίνα πρόσφατα εκτόξευσε την αποστολή Chang’e 5, με σκοπό τη λήψη δειγμάτων από την επιφάνεια της Σελήνης και την επιστροφή τους στη Γη, για πρώτη φορά εδώ και αρκετές δεκαετίες. Της αποστολής αυτής είχαν προηγηθεί οι Chang’e 1-4, που έδειξαν ότι η Κίνα μπορούσε να θέσει σκάφη σε τροχιά και να προσεληνώσει σεληνακάτους και οχήματα, εγχειρήματα που δεν είναι καθόλου εύκολα, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως αποστολές άλλων χωρών, όπως η ισραηλινή αποστολή Beresheet και το ινδικό Vikram δεν μπόρεσαν να προσεληνωθούν ομαλά. Το Chang’e 5 έχει σκοπό να συλλέξει δύο κιλά εδάφους και βράχων και να τα στείλει πίσω στη Γη, βοηθώντας στις έρευνες για την προέλευση της Σελήνης και των βραχωδών πλανητών του Ηλιακού Συστήματος. Ακόμη, η Κίνα σχεδιάζει να αποκτήσει τον δικό της διαστημικό σταθμό, ενώ έχει στείλει και το δικό της σκάφος (Tianwen-1) στον Άρη.

 

Open Image Modal
ASSOCIATED PRESS

 

Το κινεζικό διαστημικό πρόγραμμα κινήθηκε με ταχείς ρυθμούς, και ως τώρα φαίνεται επιτυχές- ωστόσο οι ΗΠΑ δεν έχουν μείνει άπραγες: Ήδη σε εξέλιξη είναι το αμερικανικό πρόγραμμα «Άρτεμις», με σκοπό την επιστροφή των Αμερικανών αστροναυτών (της «πρώτης γυναίκας και του επόμενου άνδρα») στη Σελήνη, και μάλιστα μέχρι το 2024- νωρίτερα από τους κινεζικούς σχεδιασμούς για αποστολή Κινέζων ταϊκοναυτών (κοσμοναυτών) εκεί. Τα αμερικανικά σχέδια για τη Σελήνη περιλαμβάνουν τη δημιουργία του διαστημικού σταθμού Gateway, σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι, ενώ επίσης, πρόσφατα ανακοινώθηκε η έναρξη της συναρμολόγησης του πυραύλου SLS- του μεγαλύτερου από την εποχή του Saturn V- που θα χρησιμοποιείται για τις αποστολές του διαστημοπλοίου Orion, ενώ πραγματικότητα έγινε και η δεύτερη επανδρωμένη αποστολή από αμερικανικό έδαφος μετά την απόσυρση των διαστημικών λεωφορείων: Η αποστολή Crew-1, με σκάφος Crew Dragon της SpaceX, είναι η πρώτη «κανονική» προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, καθώς είχε προηγηθεί η δοκιμαστική Demo-2. Ακόμη, όπως προαναφέρθηκε, οι ΗΠΑ έχουν ιδρύσει και τη Space Force, ενώ πρότειναν πρόσφατα και τα αποκαλούμενα «Artemis Accords», για τη δημιουργία πλαισίου συμφωνιών/ κανόνων για την εδραίωση μόνιμης παρουσίας στη Σελήνη. Ακόμη, η NASA συνεχίζει την εξερεύνηση του Άρη (προς τον «Κόκκινο Πλανήτη» πετά ήδη το Perseverance) ενώ στους στόχους της τα επόμενα χρόνια περιλαμβάνονται η Ευρώπη, φεγγάρι του Δία, και ο Τιτάνας, φεγγάρι του Κρόνου.

 

Open Image Modal
.
NASA/JPL-Caltech

H EE έχει και αυτή τα δικά της σχέδια για τη Σελήνη, που περιλαμβάνουν το European Large Logistics Lander EL3 του ΕΟΔ, για την αποστολή ενός σκάφους στη Σελήνη κατά τα τέλη της δεκαετίας του 2020, καθώς και τη συνεργασία με τις ΗΠΑ για τους σκοπούς του διαστημικού σταθμού Gateway. Η Ρωσία έχει προχωρήσει σε δικές της κινήσεις για επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους και ετοιμάζεται να εκτοξεύσει το Luna-25 με προορισμό της Σελήνη το 2021, ενώ έχει προβεί σε εξαγγελίες σχετικά με αποστολές στην Αφροδίτη (έναν πλανήτη όπου έχει ιστορική παράδοση, από τις ημέρες της Σοβιετικής Ένωσης- για τον οποίο, παρεμπιπτόντως, έχει εκφράσει την πρόθεση να στείλει αποστολή και η ιδιωτική εταιρεία Rocket Lab). H Ινδία, όπως προαναφέρθηκε, επιχείρησε ανεπιτυχώς ελεγχόμενη προσελήνωση στο πλαίσιο της αποστολής Chandrayaan-2, ενώ σκοπεύει να δοκιμάσει ξανά με την αποστολή Chandrayaan-3 το 2021- και αυτό με την ISRO να έχει ήδη πραγματοποιήσει την πρώτη της διαπλανητική αποστολή από το 2014, στέλνοντας σκάφος σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Αξίζει να σημειωθεί πως πρόσφατα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα παρουσίασαν τα δικά τους σχέδια για αποστολή στη Σελήνη, με σκοπό την εκτόξευση το 2024- ενώ, από πλευράς ΗΑΕ, καθ’οδόν προς τον Άρη είναι και η αποστολή al Amal.