«Γνωρίζουμε πως δεν θα σώσουμε την Αφρική από την πείνα, αλλά μπορούμε να προσφέρουμε κάτι στον βαθμό που μας αναλογεί. H Αφρική δεν μπορεί να στηρίζεται στην ελεημοσύνη, χρειάζεται άμεσες και ριζικές λύσεις και ό,τι μπορεί να προσφέρει ο καθένας μας προς αυτή την κατεύθυνση είναι σημαντικό». Με τις λίγες αυτές λέξεις, ο μαθητής της Β′ Λυκείου, Βασίλης Μαλασίδης, δίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το στίγμα μιας προσπάθειας, που ενώνει από πέρυσι έξι εφήβους στη Θεσσαλονίκη και την Ουγκάντα, ώστε να εργαστούν πάνω σε έναν κοινό στόχο: τη μείωση της επισιτιστικής ανασφάλειας σε περιοχές της Αφρικής, μέσω της παραγωγής υψηλής διατροφικής αξίας αλεύρων από προνύμφες του σκώληκα «Tenebrio molitor».
Για να κάνει την ιδέα της πράξη και να δημιουργήσει τις πρώτες παραγωγικές φάρμες στην Ουγκάντα, πιθανώς το 2023, η ομάδα -που ονομάζεται «Food for Thought» και αποτελείται από τους Βασίλη Μαλασίδη, Βασίλη Τσερκέζη και Μαρία Ελευθερία Τσιαούση- πρέπει πρώτα από όλα να περιμένει την ...ενηλικίωση.
Επιχειρηματίες εν αναμονή της ενηλικίωσης
«Είμαστε όλοι ανήλικοι, 17,5 ετών, άρα πρέπει να περιμένουμε να ενηλικιωθούμε, για να αναπτύξουμε την επιχειρηματική μας δραστηριότητα. Σκοπεύουμε βέβαια να εκμεταλλευτούμε τον χρόνο μέχρι την ενηλικίωση σχεδιάζοντας καλύτερα και εξελίσσοντας την ιδέα μας, ενημερώνοντας για την ύπαρξή της, δημιουργώντας ιστοσελίδες και αναζητώντας κεφάλαια, πείθοντας τους πιθανούς επενδυτές πως η ιδέα μας είναι υλοποιήσιμη και προσφέρει δραστικές λύσεις» εξηγεί ο Βασίλης Μαλασίδης και προσθέτει ότι, μεταξύ άλλων, οι τρεις μαθητές έχουν ήδη έρθει σε επαφή με εκπροσώπους του Ελληνο-αφρικανικού Επιμελητηρίου Εμπορίου και Ανάπτυξης, που εκδήλωσαν μεγάλο ενδιαφέρον για την ιδέα τους.
Επιπλέον, οι νεαροί επιχειρηματίες θα πρέπει να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες πιστοποιήσεις για την παραγωγή του αλευριού, το οποίο είτε θα πωλείται είτε θα διατίθεται δωρεάν σε ευπαθείς ομάδες, και να ξεπεράσουν τη γραφειοκρατία, όχι μόνο στην Αφρική, αλλά και στην Ευρώπη, όπου το πλαίσιο για την καλλιέργεια εδώδιμων εντόμων είναι κάτι πολύ καινούργιο: η ΕΕ ενέκρινε μόλις πέρυσι την παραγωγή αλεύρου από προνύμφες του Tenebrio molitor, αναγνωρίζοντας πως το συγκεκριμένο αλεύρι είναι υψηλής διατροφικής αξίας και μεγάλης περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, αμινοξέα και άλλα συστατικά, ενώ η παραγωγή του είναι φθηνή, εύκολη και με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Τρεις τόνοι αλευριού ανά τρίμηνο
Η παραγωγή του αλευριού είναι, όπως εξηγεί ο Βασίλης, σχετικά εύκολη και η απαιτούμενη επένδυση αρκετά χαμηλή, αφού η καλλιέργεια γίνεται σε απλές δεξαμενές με σκώληκες και η παραγωγή μπορεί να ξεκινήσει μόλις τρεις μήνες μετά την εγκατάσταση και την έναρξη της αναπαραγωγής τους.
«Υπολογίζουμε ότι θα μπορούμε να παράξουμε στην αρχή περίπου τρεις τόνους αλεύρων ανά τρίμηνο από τις προνύμφες εννέα τόνων σκωλήκων. Οι φάρμες θα μπορούσαν να δημιουργηθούν είτε στην Καμπάλα είτε σε άλλη περιοχή της Ουγκάντας, αυτό είναι υπό διερεύνηση. Το ύψος της επένδυσης καθεαυτήν είναι γύρω στα 15.000 ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι άδειες και τυχόν έκτακτα έξοδα. Θα επιδιώξουμε χρηματοδότηση από προγράμματα της ΕΕ και της Αφρικανικής Ενωσης, ενώ εξετάζουμε την πιθανότητα crowdfunding και προσέλκυσης κεφαλαίων από ιδιωτικές επιχειρήσεις και ESG Funds (Environmental Social Governence)» γνωστοποιεί ο Βασίλης.
Η ιστορία από την αρχή
Πώς όμως αποφάσισαν οι τρεις νεαροί από το Πειραματικό Λύκειο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας να ασχοληθούν με μια επιχειρηματική ιδέα γύρω από το θέμα της επισιτιστικής ασφάλειας, την οποία ο πόλεμος στην Ουκρανία φέρνει στο προσκήνιο με οδυνηρό τρόπο; Και πώς προέκυψε η συνεργασία με τους μαθητές από την Ουγκάντα;
«Είχαμε ανέκαθεν ανησυχία για τα κοινωνικά ζητήματα, οπότε μας ενδιέφερε να κάνουμε κάτι με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο. Η συνεργασία μας με τους μαθητές από την Ουγκάντα ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2021, όταν κερδίσαμε στην πρόκληση “Healthy Nutrition and Prevention of Non-Communicable Diseases”, της Δράσης WorldFoodDay Foodathon που διοργανώθηκε από την Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO). Η ομάδα μας κατέκτησε επίσης την πρώτη θέση στον πανελλαδικό διαγωνισμό κοινωνικής καινοτομίας (SIR) του Junior Achievement (JA) Greece και θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στον Διαδικτυακό Παγκόσμιο Τελικό Social Innovation Relay Global Final 2022 στις 21 Ιουνίου» σημειώνει ο Βασίλης.
Πρωτόγνωρη εμπειρία η συνεργασία με τους Αφρικανούς μαθητές
Τι έμαθαν μέχρι στιγμής από την εμπειρία της συμμετοχής σε ένα τέτοιο εγχείρημα και πώς θα την αξιοποιήσουν στη μελλοντική επαγγελματική τους πορεία; Όπως λέει ο Βασίλης, οι μαθητές έμαθαν την επιμονή παρά τις δυσκολίες, αφού λόγω της δυσχερούς επικοινωνίας τους -εξαιτίας τεχνικών ζητημάτων- με τους συνομηλίκους τους στην Ουγκάντα, χρειάστηκε να αναζητήσουν πολλές διαφορετικές εναλλακτικές οδούς, για να έρθουν σε επαφή μαζί τους. «Γύρω στον έναν μήνα προσπαθούσαμε να τους εντοπίσουμε μέσα από διάφορα κανάλια, και τελικά τους βρήκαμε μέσω του JA Africa», θυμάται.
Επιπλέον, έμαθαν να επικοινωνούν με συνομηλίκους τους από κουλτούρες εντελώς διαφορετικές: «Το να συνεργαστείς με ανθρώπους άλλων εθνικοτήτων, ιδίως από την Αφρική, είναι πρωτόγνωρη εμπειρία. Δεν γνωρίζαμε τίποτα πραγματικά για την κατάσταση στην Ουγκάντα και είδαμε πολλά πράγματα εντελώς ξένα προς τα δικά μας βιώματα. Π.χ, η επικοινωνία μέσω zoom, που για εμάς είναι καθημερινότητα, εκεί κάθε άλλο παρά αυτονόητη είναι. Επιπλέον αντιληφθήκαμε, μέσα από όλα συζητήσαμε με τους συνομηλίκους μας από την Ουγκάντα, ότι η Αφρική δεν χρειάζεται ελεημοσύνη, αλλά άμεσες λύσεις και ότι η βοήθεια προς αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τον εθελοντισμό ή την προσφορά χρημάτων, αλλά και με την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις» σημειώνει και λέει πως στόχος της ομάδας είναι όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι στην Αφρική να ωφεληθούν από τη λειτουργία των φαρμών -«για αυτό άλλωστε αποφασίσαμε να κάνουμε τη μονάδα με τις φάρμες στην Ουγκάντα και όχι στην Ελλάδα, που θα ήταν πολύ πιο εύκολο».
Ο Βασίλης Μαλασίδης θέλει να σπουδάσει Ιατρική, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποκλείει την ενασχόλησή του με τον επιχειρηματικό χώρο. «Θεωρώ όμως, πως με ό,τι και αν επιλέξω να ασχοληθώ στο μέλλον, αυτή η εμπειρία θα είναι πολύ χρήσιμη. Νομίζω πως μετά από μια τέτοια εμπειρία, οποιοσδήποτε από τους τρεις μας, όταν δημιουργήσει κάτι στο μέλλον, θα ενσωματώσει σε αυτό και την κοινωνική διάσταση» καταλήγει ο Βασίλης, ο οποίος επισημαίνει τη στήριξη της καθηγήτριας των τριών παιδιών, οικονομολόγου ’Αννας Ματσιώρη, αλλά και την επιστημονική καθοδήγηση της καθηγήτριας Μοριακής Μικροβιολογίας Τροφίμων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Φωτεινής Παρλαπάνη.