Η σχεδόν πεντάμηνη μάχη για τη μικρή πόλη Μπαχμούτ στην ανατολική Ουκρανία συνεχίζεται εδώ και τόσο καιρό και έχει κοστίζει τόσες πολλές ζωές και προκαλέσει τόσο μεγάλη καταστροφή που, ακόμα και αν η Ρωσία επικρατήσει, θα πρόκειται για μια «Πύρρειο» νίκη, λένε ειδικοί σε στρατιωτικά θέματα.
Η κατάληψη της πόλης, που πριν τον πόλεμο είχε 70.000- 80.000 κατοίκους και τώρα έχει γύρω στους 10.000, θα έδινε στη Ρωσία ένα σημείο εξόρμησης για να κινηθεί προς δύο μεγαλύτερες πόλεις, το Κραματόρσκ και το Σλοβιάνσκ. Επίσης, θα στερούσε από τις ουκρανικές δυνάμεις μια χρήσιμη οδική και σιδηροδρομική διασταύρωση για τις γραμμές ανεφοδιασμού τους.
Ωστόσο σκληρές μάχες μαίνονται εκεί από την 1η Αυγούστου και ρωσικοί βομβαρδισμοί λαμβάνουν χώρα από τον Μάιο, οπότε με το μεγαλύτερο μέρος του Μπαχμούτ έχει μετατραπεί σε ερείπια, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις στα δυτικά είχαν επαρκή χρόνο για να στήσουν αμυντικές γραμμές κοντά, στις οποίες μπορούν να υποχωρήσουν.
«Αν το Μπαχμούτ είχε καταληφθεί όταν άρχισαν την επίθεσή τους τον Αύγουστο, θα ήταν σημαντικό. Μα το θέμα είναι το momentum» είπε ο Κόνραντ Μούζικα, Πολωνός στρατιωτικός αναλυτής.
Ο ίδιος είπε ότι η στρατηγική αξία του Μπαχμούτ έχει μειωθεί πολύ λόγω της οχύρωσης της γύρω περιοχής από τους Ουκρανούς μέσα στους μήνες που ακολούθησαν, καθιστώντας δύσκολο για τη Ρωσία να μετατρέψει την κατάληψη της πόλης- αν καταφέρει κάτι τέτοιο- σε ένα ευρύτερο επίτευγμα στο μέτωπο.
Ωστόσο η μάχη έχει αποκτήσει υπερβάλλουσα σημασία και για τις δύο πλευρές επειδή είναι το κύριο θέατρο μαχών καθώς προχωρά ο χειμώνας, έχουν κινητοποιηθεί πολλές δυνάμεις και πόροι και είναι η πρώτη μάχη εδώ και μήνες που η Ρωσία φαίνεται να έχει ελπίδες να κερδίσει.
Διοικητές και από τις δύο πλευρές την έχουν χαρακτηρίσει «μηχανή του κιμά», με Ρώσους, Ουκρανούς και Δυτικούς ειδικούς να την παρομοιάζουν με τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου και οι δύο πλευρές είχαν μεγάλες απώλειες στον πόλεμο χαρακωμάτων για εδαφικά κέρδη που συχνά ήταν ελάχιστα.
Ο Ιγκόρ Γκίρκιν, Ρώσος εθνικιστής και πρώην στέλεχος της FSB που συμμετείχε στον αρχικό πόλεμο του Ντονμπάς το 2014 και έχουν επιβληθεί σε βάρος του κυρώσεις από τις ΗΠΑ, είπε αυτή την εβδομάδα πως θεωρεί τη στρατηγική της ρωσικής πλευράς στο Μπαχμούτ «ηλίθια»: «Τι θα συμβεί μετά;» διερωτάται σε βίντεο, προσθέτοντας πως οι Ουκρανοί απλά θα αποσυρθούν σε μια δεύτερη αμυντική γραμμή, συνεχίζοντας να φτιάχνουν άλλες από πίσω. Όπως είπε ο ίδιος, η Μόσχα πρέπει να αλλάξει στρατηγική και να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις της διαφορετικά.
Ο Μάικλ Κόφμαν, ειδικός σε θέματα ρωσικού στρατού στο think tank CNA στις ΗΠΑ, είπε ότι η Μόσχα φαίνεται να επιμένει στη μάχη λόγω των πόρων που έχει ήδη δαπανήσει παρά λόγω κάποιας σοβαρής στρατιωτικής στρατηγικής.
Καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει αποκαλύψει το πλήρες εύρος των απωλειών στην Ουκρανία. Το Κίεβο λέει πως η Ρωσία υφίσταται βαριές απώλειες και πολλοί από τους νεκρούς ήταν κατάδικοι που στρατολογήθηκαν από τη μισθοφορική εταιρεία Wagner της Μόσχας.
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, ιδρυτής της Wagner, σε βάρος της οποίας έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τη Δύση, επιβεβαίωσε πως οι άνδρες του πολεμούν εκεί. Η πρόταση που είχε κάνει στους κατάδικους ήταν να πολεμήσουν με αντάλλαγμα χάρη σε έξι μήνες – ή εκτέλεση σε περίπτωση που λιποτακτήσουν.
Τον Νοέμβριο το ανεξάρτητο ρωσικό ΜΜΕ Mediazona ανέφερε πως δημόσια διαθέσιμα δεδομένα από τις αρμόδιες ρωσικές υπηρεσίες έδειχναν πως ο πληθυσμός των φυλακών συρρικνώθηκε κατά 23.000 άτομα τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο- η μεγαλύτερη πτώση εδώ και πάνω από μια δεκαετία.
Ο Πριγκόζιν έχει πει ότι δεν πρέπει να αναμένονται ταχείες εξελίξεις/ επιτεύγματα, και σε σχόλιό του στις 12 Δεκεμβρίου είπε πως σκοπός της Wagner στη μάχη του Μπαχμούτ ήταν να «σκοτώσει όσο περισσότερους στρατιώτες γίνεται, και να αιμορραγήσει ο ουκρανικός στρατός».
Εικόνες από το πεδίο της μάχης υποδεικνύουν σκληρές μάχες για σχετικά μικρές εκτάσεις, με το μέτωπο να κινείται εμπρός και πίσω.
Η Ρωσία, από πλευράς της, κάνει λόγο για βαριές ουκρανικές απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό. Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι είπε τη Δευτέρα πως το Μπαχμούτ ήταν το πιο «καυτό σημείο» σε ένα μέτωπο 1.300 χλμ.
Για τη Ρωσία το Μπαχμούτ – το οποίο αποκαλεί με το σοβιετικό του όνομα, Αρτιομόβσκ- έχει σημαντική πολιτική αξία. Καθώς βρίσκεται στη γραμμή του μετώπου που διχοτομεί την περιφέρεια του Ντονέτσκ, η κατάληψή του θα την έφερνε πιο κοντά στην κατάληψη του Ντονμπάς- μέρος του οποίου ελεγχόταν από υποχείριά της από το 2014.
Για τον Μούζικα, τον Πολωνό στρατιωτικό αναλυτή, το Μπαχμούτ έχει εξελιχθεί σε μια μάχη φθοράς. «Οι Ουκρανοί απλά φθείρουν τους Ρώσους και είναι αρκετά αποτελεσματικό από άποψης προσωπικού και εξοπλισμού» είπε. «Αυξάνουν το κόστος για τους Ρώσους».
Για τη Μόσχα, λένε οι βρετανικές στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών, υπάρχει μια «ρεαλιστική πιθανότητα η κατάληψη του Μπαχμούτ να έχει γίνει κυρίως συμβολικός, πολιτικός στόχος».
Μια νίκη εκεί θα βοηθούσε στην ανύψωση του ηθικού και ο στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν, γενικός διοικητής των δυνάμεων της Ρωσίας στην Ουκρανία από τις 8 Οκτωβρίου, θα μπορούσε να δείξει ότι είχε δίκιο που ανέπτυξε αλλού τις δυνάμεις τις μετά την υποχώρηση από τη Χερσώνα. Επίσης, ο Πριγκόζιν θα μπορούσε να ενισχύσει το πολιτικό του κεφάλαιο στη Μόσχα εάν μπορέσει να καρπωθεί σε έναν βαθμό μια τέτοια νίκη.
Για την Ουκρανία, λένε ειδικοί, το διακύβευμα ως προς το Μπαχμούτ είναι εν μέρει η συνέχιση της στήριξης από τις χώρες της Δύσης, στην οποία βασίζονται οι πολεμικές της προσπάθειες. Με την Ουκρανία να έχει επιτύχει μια σειρά από νίκες στο πεδίο της μάχης, ακόμα και μια σχετικά ασήμαντη ήττα δημιουργεί τον κίνδυνο δημιουργίας της αίσθησης ενός αδιεξόδου, κάτι που θα μπορούσε να κάνει τις χώρες της Δύσης λιγότερο πρόθυμες να συνεχίσουν να στηρίζουν το Κίεβο, εν μέσω των δικών τους οικονομικών προβλημάτων που προκύπτουν από τον πόλεμο.
Με πληροφορίες από Reuters