Η Πολωνία, ο ποιο ένθερμος και σταθερός σύμμαχος της Ουκρανίας στον πόλεμο απέναντι στις ρωσικές δυνάμεις εισβολής, ανακοίνωσε ότι δεν θα παρέχει πλέον όπλα στο Κίεβο, μια δήλωση ενδεικτική της όξυνσης της έντασης μεταξύ των δύο χωρών.
“Δεν θα μεταφέρουμε πλέον κανένα όπλο στην Ουκρανία”, δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Polsat News. “Θα επικεντρωθούμε κυρίως στον εκσυγχρονισμό και τον γρήγορο εξοπλισμό του πολωνικού στρατού προκειμένου να γίνει ένας από τους πιο ισχυρούς χερσαίους στρατούς στην Ευρώπη, και αυτό σε σύντομο χρονικό διάστημα”.
Όπως διευκρίνισε αργότερα ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης ”Η Πολωνία πραγματοποιεί μόνο τις παραδόσεις πυρομαχικών και όπλων που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως - περιλαμβανομένων αυτών που απορρέουν από συμβόλαια που έχουν υπογραφεί με την Ουκρανία” ενώ θα συνεχίσει να αποτελεί ένα κόμβο για τη διεθνή βοήθεια προς την Ουκρανία.
Η αφορμή
Η ανακοίνωση του πολωνού πρωθυπουργού ήρθε λίγες λίγες ώρες αφού η Βαρσοβία κάλεσε “εκτάκτως” τον Ουκρανό πρέσβη για να διαμαρτυρηθεί για τις δηλώσεις του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον ΟΗΕ, όπως αναφέρει το AFP.
Ο Ζελένσκι κατήγγειλε ότι “κάποιες χώρες εμποδίζουν την αλληλεγγύη (με την Ουκρανία) υποστηρίζοντας έμμεσα τη Ρωσία”.
Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας Πάβελ Γιαμπλόνσκι, ο οποίος συναντήθηκε με τον Ουκρανό πρέσβη, κατήγγειλε αυτό τον “ψευδή ισχυρισμό”, τον οποίο χαρακτήρισε “ιδιαίτερα άδικο απέναντι στη Πολωνία η οποία στηρίζει την Ουκρανία από τις πρώτες ημέρες του πολέμου”.
Ωστόσο, εκτιμάται πως η απόφαση Μοραβιέσκι σχετίζεται ξεκάθαρα με την εν εξελίξει σφοδρή αντιπαράθεση για τα σιτηρά, θέμα για το οποίο ασκούνται πιέσεις στην κυβέρνηση από τον αγροτικό κόσμο και μάλιστα λιγότερο από ένα μήνα πριν τις εθνικές εκλογές.
Μάλιστα σήμερα, μετά δηλαδή την απόφαση που ανακοίνωσε ο Μοραβιτέτσκι, ο ουκρανός υπ.Γεργίας επικοινώνησε με τον πολωνό ομόλογό του προκειμένου να εξετάσουν πιθανές λύσεις επί της διένεξης που έχει προκύψει. Το ίδιο μάλιστα έκανε ο ουκρανός και με τον σλοβένο ομόλογό του.
Η αιτία
Η διαμάχη για τα σιτηρά ξεκίνησε μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, που οδήγησε στο ”κλείσιμο” των κύριων θαλάσσιων οδών μέσω της Μαύρης Θάλασσας για την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών. Το Κίεβο αναγκάστηκε να να βρει εναλλακτικές χερσαίες διαδρομές προς τις οποίες στρέφεται όλο και περισσότερο τους τελευταίους μήνες μετά και την αποχώρηση της Ρωσίας από την σχετική συμφωνία για ασφαλείς εξαγωγές από τα λιμάνια της Ουκρανίας.
Έτσι, όπως αναφέρει το BBC, μεγάλες ποσότητες ουκρανικών σιτηρών κατευθύνθηκαν στην κεντρική Ευρώπη. Η ΕΕ απαγόρευσε προσωρινά τις εισαγωγές σιτηρών σε πέντε χώρες, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, για να προστατεύσει τους ντόπιους αγρότες, οι οποίοι φοβούνταν ότι τα ουκρανικά σιτηρά μειώνουν τις τιμές σε τοπικό επίπεδο. Η απαγόρευση έληξε στις 15 Σεπτεμβρίου και η ΕΕ επέλεξε να μην την ανανεώσει, αλλά η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Πολωνία αποφάσισαν να συνεχίσουν να την εφαρμόζουν μονομερώς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν εναπόκειται στα μεμονωμένα μέλη της ΕΕ να χαράξουν εμπορική πολιτική για το μπλοκ.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Ουκρανία κατέθεσε αγωγές στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) εναντίον αυτών των χωρών για τις απαγορεύσεις, οι οποίες είπε ότι αποτελούν παραβίαση των διεθνών υποχρεώσεων.
Οι απειλές και η...Ουκρανία που ”κινδυνεύει να παρασύρει στον βυθό και να πνίξει και όποιον προσπαθεί να τον σώσει”
Αντιδρώντας ο Μοραβιέτσκι προειδοποίησε ότι η χώρα του θα μπορούσε να απαγορεύσει την εισαγωγή και άλλων ουκρανικών προϊόντων.
“Η άσκηση πίεσης στην Πολωνία στα διεθνή φόρουμ ή η κατάθεση προσφυγών σε διεθνή δικαστήρια δεν είναι οι κατάλληλες μέθοδοι για να επιλυθούν οι διαφορές μεταξύ των χωρών μας”, σχολίασε η πολωνική διπλωματία σε ανακοίνωσή της.
“Ζητάμε από τους Πολωνούς φίλους μας να βάλουν στην άκρη το συναίσθημα”, αντέδρασε ο Όλεχ Νικολένκο εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών μετά την ανακοίνωση της Βαρσοβίας ότι καλεί τον Ουκρανό πρεσβευτή για να του διαμαρτυρηθεί ενώ κατήγγειλε ως “απαράδεκτο για την Ουκρανία τον χαρακτήρα της μονομερούς απαγόρευσης από την Πολωνία των εισαγωγών ουκρανικών σιτηρών”. “Η ουκρανική πλευρά πρότεινε στην Πολωνία μια εποικοδομητική λύση στο πρόβλημα των σιτηρών”.
Επέκρινε επίσης “τον λανθασμένο χαρακτήρα” των δηλώσεων του Πολωνού προέδρου Αντρέι Ντούντα ο οποίος, μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Νέα Υόρκη, συνέκρινε την Ουκρανία με έναν άνθρωπο που πνίγεται και κινδυνεύει να παρασύρει στον βυθό και να πνίξει και όποιον προσπαθεί να τον σώσει, εννοώντας τη χώρα του.
Πηγές: BBC, AFP