Το θέμα που επιθυμώ να θίξω στο σημερινό άρθρο είναι ένα ζήτημα στο οποίο θεωρώ πως δεν έχει δοθεί η απαραίτητη σημασία, κυρίως από τον μέσο πολίτη της Ελλάδας. Είμαι της άποψης πως το σύγχρονο παγκόσμιο περιβάλλον κρύβει πολλές προκλήσεις και κινδύνους, τα οποία πλέον έχουν λάβει διαστάσεις πολύ πιο σοβαρές από όσο νομίζουμε. Θα αναφερθώ λοιπόν στο ζήτημα του υβριδικού πολέμου, όπως ονομάζεται στην διεθνή βιβλιογραφία.
Λέγοντας υβριδικό πόλεμο εννοώ ένα σύνολο διαδικασιών που δύνανται να ενορχηστρωθούν τόσο από κρατικούς όσο και μη κρατικούς δρώντες, και μέσω μιας σειράς συνεργιών που ενσωματώνουν τόσο συμβατικές όσο και ασύμβατες ενέργειες, να επιτύχουν συνδυαστικά αποτελέσματα τόσο σε φυσικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο.
Ασφαλώς το μεγάλο πρόβλημα που προκύπτει είναι ότι αυτού του τύπου οι ενέργειες υπερβαίνουν σε πολλές περιπτώσεις τις συμβατικές ικανότητες των τυπικών δομών των δυτικών ενόπλων δυνάμεων και εν γένει συστημάτων συλλογικής ασφάλειας, οι οποίες εκ προοιμίου λειτουργούν σε ένα επιχειρησιακό πλαίσιο πολύ πιο καθορισμένο.
Στο σημείο αυτό να τονίσουμε πως ο υβριδικός πόλεμος τείνει να αντικαταστήσει την παραδοσιακή, συμβατική σύγκρουση μεταξύ των κρατών, ειδικά αυτών που λίγο πολύ διαθέτουν παρόμοιες ικανότητες τόσο σε τεχνολογικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Ουσιαστικά πρόκειται για μια λύση τρόπον τινά, που αποφεύγει την άμεση, δαπανηρή, και επίφοβη άμεση εμπλοκή.
Εξ′ αυτού γίνεται κατανοητός και ο λόγος που η Τουρκία, ως κράτος που αμφισβητεί το υφιστάμενο εδαφικό status quo, προχώρησε και προχωράει ακόμα σε μια τέτοιου είδους επίθεση κατά της Ελλάδας.
Η Τουρκία συγκεκριμένα έδειξε πως με τα γεγονότα της άνοιξης του 2020, προσπάθησε να αποσταθεροποιήσει κοινωνιοπολιτικά την Ελλάδα, με την προσπάθεια εισόδου χιλιάδων ανθρώπων στην ελληνική επικράτεια, ενώ παράλληλα προχώρησε και στην χρήση διαφόρων επικοινωνιακών εργαλείων, προκειμένου να επηρεάσει την συμπεριφορά και την ψυχολογία των Ελλήνων πολιτών και όχι μόνο.
Αποφεύγοντας δηλαδή να τεθεί σε ευθεία αντιπαράθεση με την Ελλάδα, η Τουρκία επέλεξε να χρησιμοποιήσει ένα άοπλο πλήθος ανθρώπων, συνεπικουρούμενο από την επικοινωνιακή διάσταση της όλης επιχείρησης, ώστε να επιφέρει εσωτερικό πλήγμα στην κρατική υπόσταση της χώρας μας.
Χαρακτηριστικό τον υβριδικών απειλών, στο επιχειρησιακό επίπεδο, είναι ότι περιλαμβάνουν στις τάξεις τους από παραστρατιωτικές ομάδες, μέχρι τρομοκρατικές οργανώσεις και αντάρτικες θρησκευτικές ή φυλετικές ομάδες. Η Ελλάδα συγκεκριμένα προσφέρεται για τέτοιου είδους επιχειρήσεις, δεδομένου του μεγάλου αριθμού παράνομων μεταναστών αλλά και της ύπαρξης αναρχικών ομάδων, τις οποίες η Τουρκία προσπαθεί να εργαλιοποιήσει και να στρέψει κατά της ελληνικής κυριαρχίας.
Το ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι σε πλήρη ετοιμότητα αποδεικνύεται και από το γεγονός πως έχουμε τον τελευταίο καιρό πολλά περιστατικά τα οποία γεννούν ανησυχία όπως η σύλληψη ατόμου που έχει σχέση με το Ισλαμικό Κράτος στην Πελοπόννησο (Καθημερινή,5/11/2020), ενώ η ΕΛΑΣ, με βάση τα ειδησεογραφικά ρεπορτάζ, είναι σε κατάσταση συναγερμού για την είσοδο ατόμων που σχετίζονται με τζιχαντιστικές οργανώσεις, στο εσωτερικό της Ελλάδας.
Είναι πλήρως αποδεκτό από πολλές ξένες υπηρεσίες πληροφοριών ανά την Ευρώπη, πως οι πρώην μαχητές διαφόρων οργανώσεων, που ενεπλάκησαν στο μέτωπο της Συρίας, έχουν εισέλθει στα ευρωπαϊκά εδάφη υπό το μανδύα του πρόσφυγα ή του μετανάστη. Εγείρεται λοιπόν δικαιολογημένη ανησυχία για την ανάληψη δράσεως εκ μέρους τους, αλλά και για την ενδεχόμενη προσπάθεια προσεταιρισμού τους από την Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Ασφαλώς μέρος των υβριδικών μεθόδων αποτελούν και τα επικοινωνιακά εργαλεία και γενικά ο λεγόμενος «πληροφοριακός πόλεμος», στον οποίο ο γράφων θα αναφερθεί σε επόμενο κείμενο του, και τον οποίο χρησιμοποιεί εξίσου με άνεση η Τουρκία. Μιλάμε επομένως για ένα φαινόμενο πολυδιάστατο και πολυσύνθετο, και το οποίο δεν περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Κρίσιμη παράμετρο σε αυτού του είδους τις επιχειρήσεις αποτελεί η ψυχολογική και ηθική πίεση που ασκείται στην κοινωνία, και εκεί ακριβώς έγκειται η κρισιμότητα της κατάστασης. Ο λαός αποτελεί βασικό στόχο των ασύμμετρων απειλών, εφόσον αντικειμενική επιδίωξη του δρώντα είναι η αποσύνθεση του αντιπάλου εκ των έσω.
Αναφορικά με ορισμένες από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται, προς γνώση του αναγνώστη είναι τα εξής: η χρηματοδότηση ινστιτούτων και πολιτικών κομμάτων μέσα στο κράτος -στόχο, οι ψυχολογικές και κατασκοπευτικές επιχειρήσεις, η αναμόχλευση εσωτερικών και μη επιλυθέντων συγκρούσεων στο εσωτερικό του κράτους, η στοχευμένη προπαγάνδα και η επικοινωνιακή σύγχυση διαμέσου κυρίως των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως επίσης και οι κυβερνοεπιθέσεις σε κρίσιμες κρατικές δομές.
Έχοντας λοιπόν στο νου ότι το βασικό διακύβευμα στον υβριδικό πολέμο, δεν είναι τόσο η εδαφική κυριαρχία του κράτους, αλλά η ψυχοσύνθεση των πολιτών οι λύσεις που προτείνω μέσω αυτού του άρθρου είναι οι εξής:
α) Εξονυχιστικός έλεγχος των ατόμων που προέρχονται κυρίως από εδάφη της ευρύτερης Μέσης Ανατολής και του Μάγκρεμπ, και αυστηροποίηση του πλαισίου παροχής ασύλου.
β) Διαρκής έλεγχος και καταγγελία του τουρκικού καθεστώτος στους διεθνείς οργανισμούς αναφορικά με την εργαλιοποίηση του μεταναστευτικού ζητήματος.
γ) Περαιτέρω ενίσχυση και εκπαίδευση σε ζητήματα ασύμμετρων απειλών του προσωπικού της Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος, της ΕΥΠ και των ενόπλων δυνάμεων.
δ) Πληροφόρηση των πολιτών για τις αναδυόμενες απειλές του σύγχρονου ασταθούς περιβάλλοντος.
ε) Εμβάθυνση των σχέσεων με ξένες υπηρεσίες πληροφοριών για συνεκπαίδευση και ανταλλαγή πληροφοριών ειδικότερα όσον αφορά τις χώρες που παρουσιάζουν εσωτερική αστάθεια όπως η Λιβύη, η Συρία, το Ιράκ και άλλες.
Εν κατακλείδι θα μπορούσαμε να πούμε πως οι υβριδικές επιχειρήσεις θα αποτελέσουν και στο απώτερο μέλλον, το βασικό πεδίο μέσα από το οποίο θα ξεδιπλώνονται οι ασύμμετρες απειλές, και η Ελλάδα ως χώρα ευρισκόμενη στο κέντρο πολλών εξελίξεων οφείλει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψιν της το ζήτημα αυτό.
Βιβλιογραφία
Andrew Mumford, Proxy Warfare and the Future of Conflict, The RUSI Journal 158:2, 2013,40-46.
Frank G. Hoffman,Hybrid Warfare & Challenges,JFQ issue 52,2009,34-48.
Andrii E. Lebid, Hybrid Toolf for Proxy Warfare, Propaganda in the world & Local Conflicts,2019,33-40.
Τα ΝΕΑ: https://urlzs.com/vLZsB
Το ΒΗΜΑ: https://urlzs.com/zS8qr
Καθημερινή: https://urlzs.com/QgVT7