Το βίντεο της Marketing Greece για το ελληνικό καλοκαίρι, η επίσημη εξαγγελία της κυβέρνησης για την επανεκκίνηση του τουρισμού και η καμπάνια της ΓΓΠΠ που μόλις κυκλοφόρησε, δεν μπορούν να κρύψουν πόσο απροετοίμαστοι και αμήχανοι είμαστε στον κλάδο του τουρισμού μπροστά σε όσα έχουν συμβεί στον κόσμο τους τελευταίους έξι μήνες. Λάθη, παραλήψεις, πισωγυρίσματα και χαμένες ευκαιρίες χαρακτηρίζουν πολλές από τις ενέργειες για το άνοιγμα του ελληνικού τουρισμού. Ας τα δούμε αναλυτικά:
Πράξη Πρώτη: «The Greek Summer»
Στις 4 Ιουνίου, η Marketing Greece δίνει στη δημοσιότητα το βίντεο της καμπάνιας για την προώθηση του τουρισμού στη χώρα μας. Το κεντρικό μήνυμα απευθύνεται στον επίδοξο ταξιδιώτη και του λέει: «Αυτή τη χρονιά απόλαυσε το ελληνικό καλοκαίρι όπου και αν βρίσκεσαι». Δύο πράγματα πρέπει να προσέξουμε εδώ: το «ελληνικό καλοκαίρι» και τη φράση «όπου και αν βρίσκεσαι».
Σύμφωνα με την Marketing Greece, η καμπάνια στέλνει «ένα μήνυμα της Ελλάδας σε ολόκληρο τον κόσμο, με επίκεντρο, ένα νέο brand: «Το Ελληνικό Καλοκαίρι – Greek Summer». Αναμφίβολα, το να πουλάς «Greek Summer» αντί του γενικού και αόριστου «Sea, Sun and Sand» είναι ένα βήμα μπροστά. Είναι, όμως, ένα βήμα πάνω σε έναν γνωστό και πολυπερπατημένο δρόμο από τον οποίο εδώ και χρόνια επιθυμούμε να βγούμε και να μετατρέψουμε την Ελλάδα σε προορισμό διακοπών για όλο τον χρόνο. Με την καμπάνια, όμως, της Marketing Greece, ο δυνητικός επισκέπτης και πάλι συνδέει στο μυαλό του την Ελλάδα με το καλοκαίρι. Είναι η ίδια ιδέα που έχουμε προσπαθήσει να αποδομήσουμε τα προηγούμενα χρόνια. Επιπλέον, το να παρουσιάζεται το «Greek Summer» ως ένα νέο brand (ακόμη και όταν του προσδίδονται έννοιες όπως ελευθερία, ευτυχία και προσμονή), είναι απλά τραβηγμένο. Ας είμαστε ειλικρινείς.
Αντί για το χιλιοτραγουδισμένο ελληνικό καλοκαίρι, ο θαλάσσιος τουρισμός και το yachting (η ασφαλέστερη ίσως τουριστική δραστηριότητα στις μέρες μας), ο τουρισμός της υπαίθρου που συνδέεται με την αγροτική οικονομία, η πεζοπορία, μπολιασμένα όλα με την ελληνική φιλοξενία και κουζίνα, είναι μερικές μόνο όψεις του ελληνικού τουρισμού πάνω στις οποίες θα μπορούσε να στηριχτεί η καμπάνια.
Τέλος, η Marketing Greece προτρέπει τους δυνητικούς ταξιδιώτες να ζήσουν το ελληνικό καλοκαίρι όπου και αν βρίσκονται. Δηλαδή, μπορούν να το απολαύσουν και εκτός Ελλάδας; Και αν υποθέσουμε ότι με κάποιον τρόπο μπορούν, αυτό είναι που τελικά θέλουμε; Είμαστε ακόμη στο #GreeceFromHome ή προσπαθούμε να προσελκύσουμε ταξιδιώτες; Το μήνυμα που στέλνουμε για να είναι πετυχημένο, πρέπει να είναι ξεκάθαρο.
Πράξη Δεύτερη: «Επανεκκίνηση τουρισμού»
Στις 13 Ιουνίου, με φόντο το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, ο πρωθυπουργός ανακοινώνει την επανεκκίνηση του τουρισμού στην Ελλάδα, το σταδιακό άνοιγμα αεροδρομίων και ξενοδοχείων και την έναρξη επαναλειτουργίας των μουσείων.
Δυστυχώς όμως, η επανεκκίνηση του τουρισμού, και μάλιστα του εξωτερικού τουρισμού, δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Όσο και αν θέλουμε να τον επανεκκινήσουμε, αυτός μάλλον θα μείνει αμετακίνητος για το 2020. Οι ξεναγοί της χώρας το γνωρίζουν καλά από τον περασμένο Μάρτιο, όταν ξεκίνησαν να έρχονται τα άσχημα νέα: σταδιακή ακύρωση όλων των κρατήσεων τους για το 2020 που αφορούσαν σε πολυήμερα ταξίδια και φυσικά την κρουαζιέρα. Ένας ολόκληρος κλάδος βυθίστηκε στην ανεργία από την οποία στην καλύτερη περίπτωση θα βγει την Άνοιξη του 2021. Αμερικανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Κινέζοι ταξιδιώτες και άλλοι πολλών ακόμη εθνικοτήτων που είχαν αγοράσει οργανωμένα πολυήμερα ταξίδια για τη χώρα μας, με διανυκτερεύσεις στην ηπειρωτική και τη νησιωτική Ελλάδα, με διαμονή σε ακριβά ξενοδοχεία, καθημερινές επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους, γεύματα σε τοπικά εστιατόρια και ελεύθερο χρόνο για αγορές, έχουν εδώ και μήνες ακυρώσει ή στην καλύτερη περίπτωση αναβάλει το ταξίδι τους για το 2021. Πρόκειται για εκείνους τους επισκέπτες που ενισχύουν την οικονομία μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ως αντάλλαγμα για αυτό που έχασαν οι ξεναγοί -τη δουλειά τους δηλαδή- έλαβαν από τα ταξιδιωτικά γραφεία ημερομηνίες κρατήσεων για την επόμενη χρονιά. Αλλά και για το 2022. Γιατί πολλοί στον κλάδο του τουρισμού σε παγκόσμια κλίμακα υποψιάζονται πως ίσως και το 2021 οι ταξιδιώτες μπορεί να μην αισθάνονται ασφαλείς ώστε να ταξιδέψουν. Είναι άλλο πράγμα λοιπόν το άνοιγμα των συνόρων, των ξενοδοχείων, και η έναρξη των πτήσεων προς την Ελλάδα, και άλλο η επανεκκίνηση του εξωτερικού τουρισμού. Αναρωτιέται επομένως κανείς μήπως φέτος θα έπρεπε να έχουμε ρίξει το μεγαλύτερο βάρος στην προώθηση του εσωτερικού τουρισμού.
Επίσης, άλλο είναι το άνοιγμα των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων και άλλο η επισκεψιμότητα που θα έχουν φέτος. Παραδόξως, με την αναμενόμενη μειωμένη επισκεψιμότητα, στο δελτίο του ΥΠΠΟ στις 15/6/2020, διαβάζουμε τα ακόλουθα: ”Να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που έχει προσληφθεί, τόσο μεγάλος αριθμός έκτακτου φυλακτικού προσωπικού -1.650 άτομα- σε όλη την Ελλάδα. Παράλληλα, ολοκληρώθηκε και η διαδικασία πρόσληψης 186 ατόμων, μόνιμου φυλακτικού προσωπικού. Επομένως, το φυλακτικό προσωπικό επαρκεί για να καλύψει όλες τις ανάγκες που τα πρόσθετα μέτρα δημιουργούν.”
Ποιες είναι άραγε οι ανάγκες που δημιουργούν τα πρόσθετα μέτρα; Δουλεύουν εκ περιτροπής οι φύλακες; Θα έλεγε κανείς ότι ειδικά φέτος με τον μικρότερο αριθμό επισκεπτών χρειαζόμαστε λιγότερους φύλακες. Και περισσότεροι φύλακες άλλωστε σημαίνει περισσότερα άτομα μέσα σε κλειστό χώρο. Αντιλαμβανόμαστε ότι οι προσλήψεις είχαν πιθανόν δρομολογηθεί πριν την πανδημία, αλλά η παρουσίασή τους ως λύση για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών είναι απλά ανειλικρινής.
Υπάρχουν και άλλα παράδοξα. Στην ιστοσελίδα του Μουσείου Ακρόπολης ενημερωνόμαστε ότι στις ομαδικές επισκέψεις-ξεναγήσεις ο αριθμός των συμμετεχόντων δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 8 άτομα. Στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης, όμως, οι συμμετέχοντες μπορούν να είναι 15. Τι θα συμβεί λοιπόν, όταν ο ξεναγός με το γκρουπ των δεκατεσσάρων ατόμων, αφού ολοκληρώσει την περιήγηση στην Ακρόπολη, πρέπει να συνεχίσει την ξενάγηση στο μουσείο; Θα προχωρήσει η ξενάγηση με τους μισούς συμμετέχοντες; Θα πρέπει να προσληφθεί δεύτερος ξεναγός; Τα ερωτήματα αυτά είναι βέβαια θεωρητικά προς το παρόν και μπορεί να μην χρειάζεται να απαντηθούν καν. Γιατί είναι αμβίβολο αν θα υπάρξουν γκρουπ για ξενάγηση, όσο και αν ευχόμαστε για το αντίθετο.
Διαβάστε επίσης: Η διαφύλαξη του τουρισμού δεν αντιμετωπίζεται με καμπάνιες
Πράξη Τρίτη: «Enjoy your stay and stay safe»
Στις 26 Ιουνίου, κυκλοφορεί η νέα καμπάνια της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Θα υπάρχει παντού στις πύλες εισόδου της χώρας που ανοίγουν από την 1η Ιουλίου. Ως κεντρικό μήνυμα της νέας αυτής προσπάθειας επιλέχθηκε στα αγγλικά η φράση: «Εnjoy your stay and stay safe» (Απολαύστε τη Διαμονή σας και Μείνετε Ασφαλής).
Εκτός του ότι η επανάληψη της ίδιας λέξης (stay) αποτελεί κακοφωνία, ο ταξιδιώτης που θα διαβάσει το μήνυμα δεν θα μείνει απλά στην Ελλάδα. Θα κάνει διακοπές, θα ζήσει αυτό που περίμενε και ονειρευόταν για μήνες. Με τον χαιρετισμό «Εnjoy your stay» καταφέρνουμε να υποβαθμίσουμε το επίπεδο των διακοπών του από εμπειρία σε απλή διαμονή. «Εnjoy your stay» είναι κάτι που ο επισκέπτης θα ακούσει από τον υπάλληλο υποδοχής του ξενοδοχείου του. Εφόσον ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας μας, οφείλουμε σε κάθε ευκαιρία, σε κάθε επικοινωνία μας με τον επισκέπτη, να του θυμίζουμε το brand μας και όχι μόνο να συναντάμε, αλλά και να ξεπερνάμε τις προσδοκίες του.
Αν μην τι άλλο, λοιπόν, ας του δηλώσουμε πως τώρα είναι στην Ελλάδα: «Enjoy Greece and stay safe». Ή ας του θυμίσουμε τον λόγο για τον οποίο βρίσκεται εδώ: «Enjoy your vacation and stay safe». Ή έστω «Enjoy Greek summer and stay safe» ώστε να υπάρχει τουλάχιστον μια συνέχεια στο αφήγημα από την καμπάνια της Marketing Greece στην καμπάνια της ΓΓΠΠ.