Η προστασία του Περιβάλλοντος μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην Ανάπτυξη να αποτελέσει βραχίονα δημιουργίας εξειδικευμένης τεχνογνωσίας με σημαντικές δυνατότητες εξαγωγής, και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, ώστε να δημιουργηθεί υπεραξία για την οικονομία και χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
Για να εναρμονιστεί με τις νομοθετικές απαιτήσεις και στόχους- των οποίων υπολειπόμαστε κατά πολύ - που θέτει η ΕΕ στην χώρα μας απαιτούνται επενδύσεις της τάξης των 6-8 δις. Ευρώ για την επόμενη πενταετία από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα Αν δεν γίνουν είναι δεδομένο ότι θα μας επιβληθούν μεγάλα πρόστιμα για την μη προσαρμογή μας.
Οι Αρχές της Κυκλικής Οικονομίας (Circular Economy), η βασική στρατηγική που προωθεί και η ΕΕ σαν μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης και περιβαλλοντικής διαχείρισης για την επόμενη δεκαετία, θα αποτελεί το πλαίσιο των στρατηγικών για το Περιβάλλον.
Η αλλαγή που απαιτείται να γίνει στο υπάρχον μοντέλο ανάπτυξης μέσω της προσέγγισης της Κυκλικής Οικονομίας βασίζεται στη μεγιστοποίηση της απόδοσης των υπαρχόντων πόρων και στη μείωση των απωλειών κατά τη χρήση. Αναμένεται δηλαδή, ως βασική προϋπόθεση επιτυχίας να λογίζονται τα απόβλητα ως υλικοί αλλά και ενεργειακοί πόροι με στόχο να μην μένει τίποτα αναξιοποίητο.
Οι εξελίξεις στην περιβαλλοντική καινοτομία εξασφαλίζουν νέα προϊόντα, διεργασίες, τεχνολογίες και οργανωτική δομή. Κάποιες εταιρίες θα μπορέσουν να βρουν νέες αγορές μεταβαίνοντας από την πώληση προϊόντων στην πώληση υπηρεσιών, και θα αναπτύξουν επιχειρηματικά μοντέλα βασισμένα στη μίσθωση, τον καταμερισμό, την επισκευή, την αναβάθµιση ή την ανακύκλωση επιμέρους στοιχείων. Από αυτή τη νέα προσέγγιση θα προκύψουν πολλές επιχειρηματικές ευκαιρίες για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τα µέτρα όπως ο βελτιωμένος οικολογικός σχεδιασµός και η πρόληψη και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων µπορούν να επιφέρουν καθαρή εξοικονόµηση έως και 604 δις € για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, που αντιστοιχεί στο το 8 % του ετήσιου κύκλου εργασιών τους, µειώνοντας παράλληλα τις συνολικές ετήσιες εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου κατά 2-4 %5.
Για την προώθηση των στόχων αυτών θα πρέπει να προωθηθούν άμεσα και στην Ελλάδα μέτρα που να περιλαμβάνουν νέες προτάσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων (απαιτούνται επενδύσεις άνω των 2 δις. Ευρώ την επόμενη τριετία) καινοτόμες πολιτικές για την προώθηση της ανακύκλωσης και την ενίσχυση της βιωσιμότητας των κύκλων ζωής των προϊόντων, πρωτοβουλίες για τη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας και κίνητρα για την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Θα πρέπει να ενισχυθεί η καινοτομία και η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με οριζόντιες δράσεις για το περιβάλλον σε όλα τα προγράμματα που υποστηρίζουν επενδύσεις και να αναπτυχθεί η διασύνδεση επιχειρήσεων με Ερευνητικά Ιδρύματα..
Πολλές επενδύσεις στην χώρα μας δεν προχωρούν για περιβαλλοντικούς λόγους, επειδή δεν είναι ξεκάθαρο το χωροταξικό και πολεοδομικό και αδειοδοτικό πλαίσιο. Άμεση προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η επέκταση του εθνικού κτηματολογίου σε όλες τις περιοχές της χώρας και η αποσαφήνιση των χρήσεων γής με στόχο της διευκόλυνση των επενδύσεων, αλλά παράλληλα και την διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος. Στόχος θα πρέπει να είναι, να έχει ξεκάθαρη εικόνα ένας επενδυτής για το ποιές είναι οι επιτρεπόμενες χρήσεις γής και να μην υπάρχουν «γκρίζες ζώνες».
Θα πρέπει επιπλέον να ληφθούν περαιτέρω θεσμικές προβλέψεις για μείωση της γραφειοκρατίας και του χρόνου που απαιτείται στις αδειοδοτήσεις νέων επενδύσεων και για τις απαιτούμενες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Θα πρέπει να καταργηθούν οι υποχρεώσεις που είναι αυστηρότερες από αυτές που προβλέπονται από την νομοθεσία της ΕΕ εφόσον αυτές δεν είναι απολύτως απαραίτητες.
Για να χρηματοδοτηθούν τα απαιτούμενα έργα προσαρμογής μας στις Ευρωπαϊκές απαιτήσεις συμμόρφωσης, προϋπόθεση είναι πέραν της εκμετάλλευσης των κοινοτικών πόρων για τους οποίους θα πρέπει να γίνουν άμεσα ενέργειες για ένταξη έργων και απορροφήσεις με βάση ένα σχέδιο προτεραιοτήτων (υπάρχουν ήδη μεγάλες καθυστερήσεις στην απορρόφηση του ΕΣΠΑ), να ενεργοποιηθούν άμεσα ιδιωτικά κεφάλαια μέσω ΣΔΙΤ και συμβάσεων παραχώρησης καθώς και χρηματοδοτικά εργαλεία φορέων όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.