Η Ρόδος αποτελεί ένα πολύ σημαντικό τουριστικό προορισμό για τη χώρα μας με ιδιαίτερα μεγάλη συνεισφορά στην εθνική οικονομία.
Το νησί των Δωδεκανήσεων και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, αποτελεί βαρόμετρο για τον ελληνικό τουρισμό και για τον λόγο αυτό με τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2023 όλος ο κρατικός μηχανισμός κινήθηκε προκειμένου το νησί να επανέλθει στην «κανονικότητα», ενώ δόθηκαν και κίνητρα επισκεψιμότητας σε τουρίστες για την επόμενη, φετινή τουριστική περίοδο.
Η Ρόδος, που επλήγη και από πλημμύρες, προ ημερών, χωρίς, ευτυχώς, άσχημες συνέπειες, άντεξε και οφείλει η κυβέρνηση να εργαστεί στην αναβάθμιση των υποδομών.
Κάτι, που σε επίπεδο τουρισμού και ειδικά ξενοδοχίας, πράττουν οι επιχειρηματίες.
Ζήτησα από τον Θωμά Σβυριάδη, των Electra Hotels και αντιπρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, να μου απαντήσει σε ορισμένα ερωτήματα για το σήμερα του νησιού και το αύριο.
Κύριε Σβυριάδη, πώς κινήθηκε η Ρόδος, από πλευράς επίσκεψης, διαμονής και εσόδων;
Το 2024 ήταν μια ικανοποιητική χρονιά τουριστικά για την Ρόδο. Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου είχαν αύξηση 13,6% ενώ η μέση πληρότητα κατέληξε να είναι αυξημένη κατά περίπου 6% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Σε εθνικό επίπεδο, ενώ την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου οι διεθνείς αφίξεις ήταν αυξημένες κατά 9,3%, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν μόνο κατά 4,1%. Αυτή η δυσαναλογία είναι κάτι που μας προβληματίζει καθώς βλέπουμε να συνεχίζεται η τάση μείωσης στη μέση δαπάνη ανά επίσκεψη η οποία είναι 8,8% σε αποπληθωρισμένα νούμερα για τα έτη 2019-2023.
Κάνοντας ταμείο, τα έσοδα με τα έξοδα πώς αντισταθμίστηκαν;
Απολογιστικά αναλύοντας μια ολοκληρωμένη τουριστική περίοδο βλέπουμε πως τα έξοδα παρουσίασαν μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση από ότι τα έσοδα. Παρά τα αυξημένα έσοδα, το κατά κεφαλήν κόστος ανέβηκε. Για μια αύξηση της τάξεως του 9% στα έσοδα, τα έξοδα αυξήθηκαν περίπου κατά 12%. Αποτυπώνεται, εξάλλου, και στην πρόσφατη έρευνα ICAP που δείχνει την οικονομική απόδοση του κλάδου το 2023 μειωμένη κατά 16,3% σε ονομαστικές αξίες.Δυστυχώς το κόστος ενέργειας παραμένει ιδιαίτερα αυξημένο και η δυνατότητα επένδυσης σε ΑΠΕ, για την περικοπή του, παραμένει ουτοπική. Περιμένουμε τη διασύνδεση με το δίκτυο η οποία φαίνεται να ολοκληρώνεται το 2030. Επιπλέον των υψηλών τιμών στα τρόφιμα αλλά και το αυξημένο μεταφορικό κόστος λόγω νησιωτικότητας, βιώνουμε μια ραγδαία αύξηση στα τέλη η οποία τείνει να υποδαυλίζει μέχρι και την ίδια την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος.Τέλος, η αγορά εργασίας λόγω της έλλειψης διαθέσιμων εργαζομένων, έχει δημιουργήσει στρεβλώσεις και έχει αυξήσει το εργασιακό κόστος χωρίς την ανάλογη αύξηση της παραγωγικότητας.
Ήδη ξεκίνησαν ορισμένες ξενοδοχειακές επενδύσεις στη Ρόδο με ανακαίνιση μονάδων. Θα έχουμε και νέα ξενοδοχεία, και προφανώς περισσότερες κλίνες;
Η Ρόδος βρίσκεται σε τροχιά ανανέωσης ιδιωτικών υποδομών. Παλαιότερες μονάδες εκσυγχρονίζονται αλλά δεν βλέπουμε αρκετές νέες να προστίθενται στο δυναμικό της Ρόδου.Είμαστε στην ευχάριστη θέση όπου εκτός από πρωτοπόρους επιχειρηματίες, οι αιρετοί, σε όλες τις βαθμίδες εκπροσώπησης, αντιλαμβάνονται τη σημασία της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης στην ευημερία και την πρόοδο του τόπου. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι η μοναδική περιφέρεια στην Ελλάδα η οποία παρουσίασε αύξηση στον πληθυσμό της βάσει της απογραφής του 2021.
Τελικά, ποια είναι η συνεισφορά της Ρόδου στο ελληνικό τουριστικό προϊόν;
Σε καθαρά ποσοτικούς δείκτες είναι περί το 14% αλλά με έκταση του 1% της έκτασης της Ελλάδος. Πέρα όμως από την ποσοτική προσέγγιση υπάρχει και ένα ποιοτικό στοιχείο το οποίο δεν είναι εύκολα προσδιορίσιμο. Πώς μπορεί κανείς να προσδιορίσει τη συνεισφορά της ιστορίας της Ρόδου για παράδειγμα, σε αυτό που αποκαλούμε ελληνικό τουριστικό προϊόν; Πώς μπορεί κάποιος να ποσοτικοποιήσει την εμπειρία που έδωσε η ροδίτικη ξενοδοχία τη δεκαετία του 1960, όπου ενέπνευσε εν πολλοίς την ελληνική τουριστική ανάπτυξη σε πανελλήνιο επίπεδο; Η Ρόδος αποτέλεσε ανέκαθεν σταυροδρόμι πολιτισμών, όπως άλλωστε και ολόκληρη η Ελλάδα σε μεγαλύτερη κλίμακα. Για αυτούς τους λόγους κατά τη γνώμη μου, η συνεισφορά της Ρόδου στο ελληνικό τουριστικό προϊόν ήταν, είναι και ευελπιστώ να παραμείνει, καταλυτική.