Οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία διακόπηκαν το πρωί της Τετάρτης, όπως ανακοίνωσε ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom, αυξάνοντας τους φόβους ότι η Μόσχα θα αρχίσει να κλείνει τις στρόφιγγες προς τους συμμάχους της Ουκρανίας, σε αυτό που το Κίεβο αποκαλεί ενεργειακό «εκβιασμό».
Η Gazprom ανέφερε ότι διέκοψε όλες τις παραδόσεις φυσικού αερίου στις δύο χώρες, αφού αμφότερες αρνήθηκαν να αρχίσουν να πληρώνουν για τις προμήθειες σε ρούβλια.
Λίγο αργότερα η πολωνική εταιρεία φυσικού αερίου PGNiG επιβεβαίωσε «την πλήρη αναστολή των παραδόσεων φυσικού αερίου από τη Gazprom στο πλαίσιο του συμβολαίου του (αγωγού) Γιαμάλ».
«Η κατάσταση δεν επηρεάζει την τρέχουσα παροχή στους πελάτες της PGNiG οι οποίοι λαμβάνουν αέριο βάσει της ζήτησης», επεσήμανε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της. «Η αναστολή των παραδόσεων φυσικού αερίου αποτελεί αθέτηση συμβολαίου και η PGNiG επιφυλάσσεται του δικαιώματός της να ζητήσει αποζημίωση και θα χρησιμοποιήσει κάθε νόμιμο και συμβατικό μέσο για να το πράξει», τόνισε η πολωνική εταιρεία.
Στο ίδιο μήκος κύματος η Βουλγαρία, η οποία εξαρτάται σχεδόν πλήρως από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, δήλωσε ότι έχει εκπληρώσει όλες τις συμβατικές της υποχρεώσεις με την Gazprom και ότι το προτεινόμενο νέο καθεστώς πληρωμών παραβιάζει τη συμφωνία.
Ο Βούλγαρος υπουργός Ενέργειας, Αλεξάντερ Νικόλοβ, τόνισε ότι η Βουλγαρία ακολουθεί τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία καλεί τις χώρες να μην πληρώνουν σε ρούβλια για το ρωσικό φυσικό αέριο, όπως έχει ζητήσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν.
«Καθώς τηρούνται όλες οι εμπορικές και νομικές υποχρεώσεις, είναι ξεκάθαρο ότι αυτή τη στιγμή το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται περισσότερο ως πολιτικό και οικονομικό όπλο στον τρέχοντα πόλεμο», εκτίμησε ο Βούλγαρος υπουργός. Η χώρα του έχει πραγματοποιήσει αρχικές συνομιλίες για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω της γειτονικής Τουρκίας και της Ελλάδας.
«Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με άλλες χώρες που είναι μη φιλικές προς εμάς», έγραψε στο λογαριασμό του στο Telegram ο Βιατσεσλάβ Βολόντιν, πρόεδρος της Δούμας (σ.σ. κάτω βουλή του ρωσικού κοινοβουλίου).
Τι ισχύει με τις άλλες χώρες
Αν και η Πολωνία και η Βουλγαρία είναι οι πρώτες στην ΕΕ στις οποίες η Ρωσία διέκοψε τη ροή φυσικού αερίου δεν είναι οι μόνες χώρες που αρνήθηκαν να ικανοποιήσουν την απαίτηση της Μόσχας για αποπληρωμές σε ρούβλια.
Η Αυστρία, η οποία συνέχισε να πληρώνει για το ρωσικό της φυσικό αέριο σε ευρώ, δήλωσε σήμερα το πρωί ότι οι προμήθειες συνεχίζονται χωρίς περιορισμούς. Λαμβάνει περίπου το 80% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία.
Η Γερμανία αρνήθηκε, επίσης, να πληρώσει για το φυσικό της αέριο σε ρούβλια. Χθες το βράδυ, η ρυθμιστική αρχή του δικτύου της είπε ότι παρακολουθεί την κατάσταση, αλλά η ασφάλεια των προμηθειών της είναι «επί του παρόντος εγγυημένη».
Η Σερβία, επίσης, έχει ανακοινώσει πως δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα στη ροή φυσικού αερίου.
Η μόνη χώρα της ΕΕ που προσφέρεται να πληρώσει για το ρωσικό της αέριο σε ρούβλια είναι η Ουγγαρία. Ο υπουργός Εξωτερικών της δήλωσε σήμερα το πρωί ότι οι προμήθειες είναι κανονικές, προσθέτοντας ότι τον Μάιο θα μεταφέρει την επόμενη πληρωμή της για ρωσικό αέριο σε ευρώ στην Gazprombank για να το μετατρέψει στη συνέχεια σε ρούβλια.
Οι απειλές Πούτιν
Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία ότι εκβιάζει την Ευρώπη με την ενέργεια, σε μια προσπάθεια να λυγίσει τους συμμάχους της, καθώς οι μάχες συνεχίζονται για τρίτο μήνα χωρίς η Ρωσία να καταλάβει έστω μια μεγάλη πόλη.
Ο ένθερμος αντίπαλος του Κρεμλίνου, η Πολωνία, είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που επιδιώκουν τις πιο σκληρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή στη γείτονά της.
Ο Ρώσος πρόεδρος έχει καλέσει τις «μη φιλικές» χώρες να πληρώσουν για τις εισαγωγές φυσικού αερίου σε ρούβλια, μια απαίτηση που μόνο λίγοι αγοραστές έχουν εφαρμόσει.
«Ο απώτερος στόχος της ηγεσίας της Ρωσίας δεν είναι απλώς να καταλάβει το έδαφος της Ουκρανίας, αλλά να διαμελίσει ολόκληρο την κεντρική και ανατολική Ευρώπη και να καταφέρει ένα παγκόσμιο πλήγμα στη δημοκρατία», δήλωσε αργά την Τρίτη ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο επικεφαλής του επιτελείου του, Αντρίι Γέρμακ, είπε ότι η Ρωσία «αρχίζει τον εκβιασμό με το φυσικό αέριο στην Ευρώπη». «Η Ρωσία προσπαθεί να συντρίψει την ενότητα των συμμάχων μας», είπε ο Γερμάκ.
Η Ε.Ε ετοιμάζει «μία συντονισμένη απάντηση»
Η EE «είναι προετοιμασμένη» για την διακοπή της προμήθειας φυσικού αερίου και ετοιμάζει «μία συντονισμένη απάντηση», δήλωσε από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Συγκεκριμένα, η Πρόεδρος της Επιτροπής στη δήλωσή της αναφέρει τα εξής:
«Η ανακοίνωση της Gazprom ότι σταματά μονομερώς την παράδοση φυσικού αερίου σε πελάτες στην Ευρώπη είναι μια ακόμη προσπάθεια της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο ως μέσο εκβιασμού. Αυτό είναι αδικαιολόγητο και απαράδεκτο. Και δείχνει για άλλη μια φορά την αναξιοπιστία της Ρωσίας ως προμηθευτή φυσικού αερίου.
«Είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό το σενάριο. Είμαστε σε στενή επαφή με όλα τα κράτη-μέλη. Εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε εναλλακτικές παραδόσεις και τα καλύτερα δυνατά επίπεδα αποθήκευσης σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα κράτη-μέλη έχουν θέσει σε εφαρμογή σχέδια έκτακτης ανάγκης για ένα τέτοιο σενάριο και συνεργαστήκαμε μαζί τους σε συντονισμό και αλληλεγγύη.
«Αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται συνεδρίαση της ομάδας συντονισμού για το φυσικό αέριο. Σχεδιάζουμε τη συντονισμένη απάντησή μας στην ΕΕ.
«Θα συνεχίσουμε επίσης να εργαζόμαστε με διεθνείς εταίρους για να εξασφαλίσουμε εναλλακτικές ροές. Και θα συνεχίσω να συνεργάζομαι με ευρωπαίους και παγκόσμιους ηγέτες για να διασφαλίσω την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρώπη.
«Οι Ευρωπαίοι μπορούν να είναι βέβαιοι ότι είμαστε ενωμένοι και σε πλήρη αλληλεγγύη με τα κράτη μέλη που επηρεάζονται ενόψει αυτής της νέας πρόκλησης. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να βασίζονται στην πλήρη υποστήριξή μας».