Το ναυάγιο της αφελούς εμποροκρατικής Ευρώπης στα αιμάτινα λασποχώραφα της Ουκρανίας σηματοδοτεί παράλληλα, για εμάς στην Ελλάδα, όχι μόνο τον ενταφιασμό της ιδεολογίας της μεταπολίτευσης αλλά και το οριστικό τέλος της μετεμφυλιακής ιδεολογίας στο σύνολό της.
Πράγματι ολόκληρη η ελληνική μεταπολεμική ιδεολογία για εβδομήντα χρόνια σχεδόν είχε κτιστεί πάνω σε ένα δίπολο: Το συμφέρον με τη Δύση, η καρδιά με τη σοβιετική και, στη συνέχεια, τη ρωσική πολιτική. Ενώ μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, η Ελλάδα παραμένει γεωπολιτικά μέρος του ΝΑΤΟ και εν συνεχεία της ΕΟΚ/Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδεολογικά θα ηγεμονεύεται από ένα κράμα Δύσης και σοβιετικής και ρωσικής Ανατολής.
Μάλιστα το γεγονός ότι ο διαχρονικός αντίπαλος της Ελλάδας η Τουρκία ως προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης είχε εχθρικές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση, υποχρέωνε ακόμα και το ελληνικό κράτος να διατηρεί μια ιδιαίτερη σχέση με την ΕΣΣΔ και με τη Ρωσία. Και αυτό συνέβαινε παρά τη συμμετοχή της στους δυτικούς οργανισμούς. Επρόκειτο για μια διαχρονικά ορθή ελληνική πολιτική, καθώς στηριζόταν στο γεγονός της αντιμετώπισης ενός κοινού αντιπάλου, ένα ιδιότυπο ανισοσκελές μεν αλλά πραγματικό τρίγωνο. Γι’ αυτό και μέσα σε μια τέτοια συνθήκη ακόμα και οι έντονα οι φιλορωσικές τάσεις έμοιαζαν φυσιολογικές και η δράση των ποικίλων ρωσικών ή φιλορωσικών δικτύων δε φαινόταν να ενοχλεί ιδιαίτερα κανέναν .
Ωστόσο, το ελληνορωσικό ειδύλλιο θα αρχίσει να πλήττεται εξαιτίας της ίδιας της ρωσικής πολιτικής. Αρχικώς, η Ρωσία του Πούτιν θα αρνηθεί να έρθει σε ρήξη με την ΕΕ για χάρη της Ελλάδας, σε μια στιγμή που είχε υπογραφεί ο Nord Stream 2 – γι’ αυτό και δεν θα χρηματοδοτήσει την κυβέρνηση Τσίπρα, γεγονός που θα ψυχράνει τις φιλορωσικές δυνάμεις.
Μετά την αποτυχία του φιλοδυτικού πραξικοπήματος εναντίον του Ερντογάν, το καλοκαίρι του 2016, τα πράγματα θα ανατραπούν σε βάθος. Το πραξικόπημα θα αποτύχει με τη συνεπικουρία των Ρώσων και θα ανοίξει ο δρόμος για την άτυπη αλλά εξαιρετικά ισχυρή μέχρι σήμερα ρωσοτουρκική συμμαχία.
Συμμαχία η οποία εδράζεται σε εξαιρετικά ισχυρά κοινά συμφέροντα, οικονομικά και γεωπολιτικά: S-400, Συρία, Λιβύη, Ναγκόρνο Καραμπάχ, τεράστιες οικονομικές σχέσεις, πυρηνικά εργοστάσια που ανοίγουν το δρόμο για τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ερντογάν,, αγωγοί υδρογονανθράκων. Και καθώς η Ρωσία θα μεταβληθεί σε στρατηγική σύμμαχο της Τουρκίας, θα θεωρήσει την Ελλάδα χώρα δευτερεύουσας σημασίας. Στη συνέχεια θα στηρίζει σχεδόν σε όλα τα θέματα την Τουρκία ακόμα και στη μετατροπή της Αγίας Σοφιάς σε τζαμί ή την αναγνώριση της «Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου».
Άλλωστε η εισβολή στην Ουκρανία εντάσσεται σε έναν ευρύτερο αναθεωρητισμό ταυτόσημο για Ρωσία και Τουρκία. Πράγματι η υποχώρηση της πλανητικής πρωτοκαθεδρίας της Δύσης, έχει κινητοποιήσει τις λεγόμενες ‘παλαιές αυτοκρατορίες’, που αδιαφορούν εξ ίσου για ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές καθώς και για την εθνική κυριαρχία των γειτονικών κρατών . Γι’ αυτό η Ρωσία ‘απειλείται’ από την αυτοδιάθεση της Ουκρανίας με τον ίδιο τρόπο που η Τουρκία ‘κινδυνεύει’ από την ελληνική ανεξαρτησία ή την παρουσία των Κούρδων στη Συρία και το Ιράκ.
Και επειδή την ίδια περίοδο, η τουρκική επιθετικότητα εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου θα χτυπήσει κόκκινο, θα αρχίσει η σταδιακή απομάκρυνση των Ελλήνων από τη Ρωσία, όχι μόνο σε θεσμικό επίπεδο αλλά και στο ευρύτερο λαϊκό σώμα. Καθόλου τυχαία ο Πούτιν ήταν ο ξένος ηγέτης που μέχρι το 2015 αποσπούσε τις περισσότερες θετικές γνώμες που έφταναν κάποτε και το 70% ενώ το 2018 θα έχει «πέσει» στο 42%. Τέλος η ουκρανική Αντίσταση στην εισβολή , θα ολοκληρώσει τη διαδικασία και το ποσοστό των θετικών γνωμών θα πέσει στο 18% (διααΝΕΟσις, Απρίλιος 2022) .
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το γεγονός ότι και για την Ευρώπη, με την εισβολή στη Ουκρανία, τέλειωσε η αμεριμνησία της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης, και οι αυταπάτες της εμποροκρατικής λογικής της «Γερμανικής Ευρώπης» που είχε οδηγήσει στην ενεργειακή εξάρτηση από την Ρωσία με τεράστιες γεωπολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ή θα μετεξελιχθεί, σε μια αυθεντική ένωση των ευρωπαϊκών εθνών, με κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα και όχι απλώς μια ‘ζώνη του Ευρώ’– διαφορετικά το μέλλον της προβλέπεται δυσοίωνο. Και της Ελλάδας ακόμα περισσότερο, καθώς βρίσκεται στα σύνορα της και αντιμετωπίζει την νεοοθωμανική αναθεωρητική Τουρκία και τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα.
Και είναι προφανές πως εάν η Ρωσία πετύχει τον εκβιασμό της με την εισβολή στην Ουκρανία, θα προχωρήσει στη Μολδαβία, ή τη Γεωργία, θα επιχειρήσει να επιβληθεί στη Σκανδιναβία, να προκαλέσει εκ νέου αποσταθεροποίηση στα Βαλκάνια, κ.οκ. και προφανώς θα ανάψει το πράσινο φως για την Τουρκία.
Η Ευρώπη και η Ελλάδα σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό έχει στρατηγικό συμφέρον να δει τον Πούτιν να ηττάται. Άλλωστε μια Ρωσία που θα φερόταν ως ένα ευρωπαϊκό δημοκρατικό εθνικό κράτος εγκαταλείποντας τις αυτοκρατορικές ονειρώξεις της θα μπορούσε σε βάθος χρόνου να συγκλίνει με την Ε.Ε. Όμως αυτό προϋποθέτει την πτώση του Πούτιν και την άνοδο δημοκρατικών δυνάμεων, όπως εκείνων του Ναβάλνυ – κάτι που ακόμα φαντάζει τόσο μακρινό.
Και το ίδιο συμβαίνει και τον ρωσικό λαό. Διότι ο Ευρασιατισμός του Πούτιν, απειλεί να την καταστήσει δορυφόρο της Κίνας. Η οριστική ρήξη με την Ευρώπη, σημαίνει μεγαλύτερη ανέχεια, σκληρότερη δικτατορία, αλλά και προβλήματα όχι μόνο στα Δυτικά αλλά και στα Ανατολικά και τα Νότια. Με την Κίνα στη Σιβηρία, με τον μουσουλμανικό κόσμο, που κερδίζει διαρκώς έδαφος. Στο εσωτερικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας από τα 145 εκατομμύρια πληθυσμό τα 20 εκατομμύρια είναι μουσουλμάνοι ενώ άλλα εκατό βρίσκονται στον Καύκασο και την Κεντρική Ασία. Και παρακάτω τα 450 εκατομμύρια της Τουρκίας, του Ιράν του Αφγανιστάν του Πακιστάν…
***
Μια σφαιρικότερη ανάλυση των σχετικών ζητημάτων θα επιχειρηθεί σε ημερίδα με θέμα τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις γεωπολιτικές επιπτώσεις σε Ελλάδα – Ευρώπη – Τουρκία που θα διεξαχθεί το Σάββατο 7 Μαϊου στην Αθήνα
H ημερίδα θα αποτελείται από τρεις θεματικές:
Α) Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επιστροφή του αναθεωρητισμού στην Ευρώπη – Ο ελληνισμός της Ουκρανίας, ώρα έναρξης 15.00
Ομιλητές:
Νίκος Βαλκάνος, Διοργανωτής Πολιτιστικών Δράσεων,
Τίτλος ομιλίας: «Σμύρνη-Κερύνεια-Μαριούπολη, 100 χρόνια δρόμος».
Αλέξανδρος Δρίβας, Διεθνολόγος – στρατηγικός αναλυτής
Τίτλος ομιλίας: «Τα σενάρια για τη Δύση μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας»
Αλέξανδρος Μασσαβέτας, Συγγραφέας & δημοσιογράφος,
Τίτλος ομιλίας: «Η εισβολή στην Ουκρανία ως τέλος της ρωσικής φιλοδοξίας για γεωπολιτική κυριαρχία στην Ορθοδοξία».
Γιώργος Ρακκάς, Πολιτικός Επιστήμονας και δρ. Κοινωνιολογίας,
Τίτλος ομιλίας: «Η Ευρώπη απέναντι στην “ευρασιατική παγκοσμιοποίηση”: Παλινόρθωση των αυτοκρατοριών, περιφερειακή αυτοδυναμία και εθνική προστασία».
Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, Δημοσιογράφος, μεταφραστής & συγγραφέας
Τίτλος ομιλίας: «Ο Ευρασιανικός πειρασμός της Ρωσίας»
Β) Η Γεωπολιτική των παγκόσμιων στρατοπέδων και το ενεργειακό ζήτημα, ώρα έναρξης 17.00
Ομιλητές:
Μάνος Καραγιάννης, Αν. καθ. Διεθνούς Ασφάλειας King’s College – Πα.Μακ.,
Τίτλος ομιλίας: «Πώς η Ουκρανία αλλάζει τον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη»
Κωνσταντίνος Λάβδας, Καθηγητής Ευρωπαϊκής και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,
Τίτλος ομιλίας: «Η Ουκρανία και η νέα γεωπολιτική θέση της Ευρώπης»
Γιάννης Μανιάτης, πρ. υπουργός Ενέργειας & Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά,
Τίτλος ομιλίας: «Ο ενεργειακό χάρτης μετά τον πόλεμο και η Ελλάδα»
Νίκος Ντάσιος, δρ. Κοινωνιολογίας,
Τίτλος ομιλίας: «Κρίση της παγκοσμιοποίησης, δυνατότητες συγκρότησης ευρωπαϊκού πόλου & ευκαιρίες για την Ελλάδα»
Κωνσταντίνος Φίλης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Αναπληρωτής Καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος
Τίτλος ομιλίας: «Τα υπό διαμόρφωση δύο παγκόσμια στρατόπεδα»
Γ) Ελλάδα – Τουρκία, η αντιπαράθεση στην νέα συγκυρία, ώρα έναρξης 19.00
Ομιλητές:
Γιώργος Καραμπελιάς, Συγγραφέας
Τίτλος ομιλίας: «1922-2022, Τι μπορούμε να κάνουμε απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα»
Νίκος Μελέτης, Δημοσιογράφος
Τίτλος ομιλίας: «Ελλάδα-Τουρκία-Δύση μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία»
Σάκης Μουμτζής, Αρθρογράφος & συγγραφέας,
Τίτλος ομιλίας: «Το τέλος της ειδικής σχέσης Ελλάδας – Ρωσίας»
Αλκιβιάδης Στεφανής, πρ. Α/ΓΕΣ και πρ. υφυπουργός Εθνικής Άμυνας,
Τίτλος ομιλίας: «Η αποτρεπτική ισχύς της Ελλάδας»
Άγγελος Συρίγος, υφ. Παιδείας και Θρησκευμάτων & Αναπληρωτής Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου,
Τίτλος ομιλίας: «Είναι κερδισμένη η Τουρκία από τον πόλεμο στην Ουκρανία»
Χρόνος ομιλίας: 15 λεπτά και 5 λεπτά χρόνος δευτερολογίας.
Είσοδος ελεύθερη
Στον χώρο πολιτικής και πολιτισμού Ρήγας Βελεστινλής, Ξενοφώντος 4, πλ. Συντάγματος
Η ημερίδα θα προβάλλεται και διαδικτυακά από την σελίδα του Άρδην, και τις σελίδες μας στο facebook και το youtube.